26.సోక్రటిస్ :చారిత్రికగతిని నిర్దేశించిన తాత్వికులు part II

2.Socrates

సోక్రటీసు గురించి కచ్చితమైన సమాచారాన్ని రాబట్టడంలో పండితులు కొన్ని సమస్యలను ఎదుర్కొంటున్నారు. దీన్నే సోక్రటిక్ సమస్య అంటారు. సోక్రటీసు గురించి సమాచారాన్ని జెనోఫోన్, ప్లేటో, అరిస్టాటిల్, అరిస్టోఫేన్స్ రచనల ఆధారంగా సేకరిస్తున్నారు. కానీ ఈరచనలు చాలా కళాత్మకమైనవై, తత్వశాస్త్ర భావనలతో కూడుకొని ఉండడం వలన వీటిని అర్థం చేసుకోవడానికి పండితులకు మంచి సృజనాత్మకత, ఊహాశక్తి అవసరమౌతున్నాయి

సోక్రటీస్ మరణించిన వెంటనే, అతని సర్కిల్‌లోని చాలా మంది సభ్యులు అతని అత్యంత విలక్షణమైన కార్యాచరణ-సంభాషణలో అతనికి ప్రాతినిధ్యం వహించే రచనలు చేయడం ద్వారా అతని జ్ఞాపకశక్తిని కాపాడారు మరియు ప్రశంసించారు. ఈ (సాధారణంగా విరోధి) మార్పిడిలో అతని సంభాషణకర్తలలో అతను కలుసుకున్న వ్యక్తులు, అంకితమైన అనుచరులు, ప్రముఖ రాజకీయ వ్యక్తులు మరియు ఆనాటి ప్రముఖ ఆలోచనాపరులు ఉన్నారు. ఈ "సోక్రటిక్ ఉపన్యాసాలు" చాలా వరకు అరిస్టాటిల్ తన కవితాశాస్త్రంలో పిలిచినట్లు , ఇప్పుడు ఉనికిలో లేవు; యాంటిస్తనీస్ రాసిన సంభాషణల యొక్క సంక్షిప్త అవశేషాలు మాత్రమే ఉన్నాయి ,ఎస్కైన్స్ , ఫేడో మరియు యూక్లిడెస్. కానీ ప్లేటో మరియు జెనోఫోన్ కంపోజ్ చేసినవి పూర్తిగా మనుగడలో ఉన్నాయి. సోక్రటీస్ గురించి మనకు ఉన్న జ్ఞానం ఈ మూలాలపై ప్రధానంగా ఒకటి లేదా మరొకటి (లేదా రెండూ, వారి చిత్తరువులు కలిసినప్పుడు) ఆధారపడి ఉండాలి. (ప్లేటో మరియు జెనోఫోన్ కూడా వేర్వేరు ఖాతాలను వ్రాసారు, ప్రతి ఒక్కటి సోక్రటీస్ యొక్క క్షమాపణ , సోక్రటీస్ విచారణ.) అయినప్పటికీ, చాలా మంది విద్వాంసులు జెనోఫోన్ మరియు ప్లేటో యొక్క ప్రతి సోక్రటిక్ ప్రసంగం నిజమైన సోక్రటీస్ చెప్పిన దాని యొక్క చారిత్రక నివేదికగా ఉద్దేశించబడిందని నమ్మరు. పదం పదం, కొన్ని సందర్భాలలో. ఈ డైలాగ్‌లలో కనీసం కొన్నింటి గురించి సహేతుకంగా చెప్పగలిగేది ఏమిటంటే, అవి సోక్రటీస్ అడిగిన ప్రశ్నల సారాంశాన్ని, అతను అందుకున్న సమాధానాలకు అతను సాధారణంగా స్పందించిన మార్గాలు మరియు ఈ సంభాషణల నుండి ఉద్భవించిన సాధారణ తాత్విక ధోరణిని తెలియజేస్తాయి.

సోక్రటీస్ తన పూర్తి అజ్ఞానాన్ని ప్రకటించడానికి ప్రసిద్ధి చెందాడు ; అతను తన అజ్ఞానం గురించి మాత్రమే తెలుసు అని చెప్పేవాడు, మన అజ్ఞానాన్ని గ్రహించడం తత్వశాస్త్రంలో మొదటి మెట్టు అని సూచించడానికి ప్రయత్నించాడు.

ప్రధానంగా తత్వవేత్త ప్లేటో మరియు చరిత్రకారుడు జెనోఫోన్ , ఇద్దరూ అతని విద్యార్థులు; ఎథీనియన్ హాస్య నాటక రచయిత అరిస్టోఫేన్స్ (సోక్రటీస్ సమకాలీనుడు); మరియు సోక్రటీస్ మరణం తర్వాత జన్మించిన ప్లేటో యొక్క విద్యార్థి అరిస్టాటిల్ . ఈ పురాతన ఖాతాల నుండి తరచుగా విరుద్ధమైన కథనాలు సోక్రటీస్ యొక్క నిజమైన ఆలోచనలను విశ్వసనీయంగా పునర్నిర్మించగల పండితుల సామర్థ్యాన్ని క్లిష్టతరం చేయడానికి మాత్రమే ఉపయోగపడతాయి, దీనిని సోక్రటిక్ సమస్య అని పిలుస్తారు . ప్లేటో, జెనోఫోన్ మరియు సోక్రటీస్ పాత్రను పరిశోధనాత్మక సాధనంగా ఉపయోగించే ఇతర రచయితల రచనలు, సోక్రటీస్ మరియు అతని సంభాషణకర్తల మధ్య సంభాషణ రూపంలో వ్రాయబడ్డాయి మరియు సోక్రటీస్ జీవితం మరియు ఆలోచనలపై సమాచారం యొక్క ప్రధాన మూలాన్ని అందిస్తాయి. సోక్రటిక్ డైలాగ్స్ ( లోగోస్ సోక్రటికోస్ ) అనేది ఈ కొత్తగా ఏర్పడిన సాహిత్య శైలిని వివరించడానికి అరిస్టాటిల్ చేత ఉపయోగించబడిన పదం.  వాటి కూర్పు యొక్క ఖచ్చితమైన తేదీలు తెలియనప్పటికీ, కొన్ని బహుశా సోక్రటీస్ మరణం తర్వాత వ్రాయబడి ఉండవచ్చు.  అరిస్టాటిల్ మొదట గుర్తించినట్లుగా , డైలాగ్‌లు సోక్రటీస్‌ను ఎంతవరకు ప్రామాణికంగా చిత్రీకరిస్తాయో కొంత చర్చనీయాంశమైంది. 

2. సోక్రటిస్

తత్వం: ప్రశ్నల ద్వారా జ్ఞాన సాధన (సోక్రటిక్ పద్ధతి).

ప్రభావం: పశ్చిమ తత్వానికి పునాది, నైతికత, తర్కం, మరియు విమర్శనాత్మక ఆలోచనలో మార్గదర్శకుడు.

సోక్రాటిస్ తత్వ శాస్త్రంలో అత్యంత ప్రాముఖ్యమైన వ్యక్తులలో ఒకడు. ఆయన బోధనలు ముఖ్యంగా సోక్రటిక్ పద్ధతి (సాక్రటిక్ పద్ధతి) ద్వారా ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఈ పద్ధతి ప్రశ్నలు అడగడం ద్వారా జ్ఞానాన్ని ఆవిష్కరించే ఒక మార్గం. సోక్రాటిస్ నమ్మిన ముఖ్యమైన విషయాలు:

1. సొంత జ్ఞానం:

సోక్రాటిస్ "నేనెవరినో నేను తెలుసుకుంటాను" (నిన్ను నీవు తెలుసుకో) అని ప్రసిద్ధి చెందిన తాత్విక ఆలోచనను బోధించాడు. ప్రతి ఒక్కరూ తమ జీవితం గురించి ఆలోచించి, తమ నిజమైన స్వరూపాన్ని తెలుసుకోవాలని ఆయన నమ్మాడు.

2. నైతికత మరియు గుణము:

సోక్రాటిస్ అబద్ధం, కపటం వంటి చెడు ప్రవర్తనలను తిరస్కరించాడు. ఆయన త్రికరణ మీద దృష్టి పెట్టి, మంచి జీవన విధానం నడపాలని చెప్పేవాడు.

3. విమర్శనాత్మక ఆలోచన:

ఆయన చెప్పిన ప్రకారం, విమర్శనాత్మకంగా ఆలోచించడం మనిషి యొక్క అత్యుత్తమ గుణం. అసత్యాలను చేసి, నిజమైన జ్ఞానాన్ని కనుగొనడానికి నిరంతరం ప్రశ్నించడం అవసరమని ఆయన నమ్మాడు.

4. జ్ఞానం మరియు ధర్మం:

సోక్రటిస్ బోధనల ప్రకారం, జ్ఞానం 

మనకు మోక్షం కలిగిస్తుంది, మరియు ధర్మబద్ధంగా ఉంటే వారు నిజమైన జ్ఞానాన్ని పొందగలరని నమ్మకం.

సోక్రాటిస్ తన బోధనల ద్వారా పాశ్చాత్య తాత్విక ఆలోచనలపై అత్యంత ప్రభావం చూపింది 

CONCEPT ( development of human relations and human resources )