చారిత్రక గతిని నిర్దేశించిన తాత్వికులు బుద్ధుడు Ambedkar(1121)ఇది

బౌద్ధం అజేయం17.Ambedkar(1121)ఇది “The Buddha and His Dhamma” పుస్తకం Part 1 – Chapter 1: సిద్ధార్థుని జననం యొక్క తెలుగు సారాంశం:భాగం 1: సిద్ధార్థుని జననం (Chapter 1: Birth of Siddhartha)బోధిసత్త్వుడు గౌతముడు శాక్య వంశానికి చెందిన రాజ కుమారుడు. ఆయన తండ్రి శుద్ధోదనుడు కపిలవస్తు అనే రాజధానిలో శాక్య రాజుగా పాలించేవాడు. శుద్ధోదనుడు ఒక ధర్మాత్ముడిగా, ప్రజల సంక్షేమాన్ని కోరే ఓ మంచి పాలకుడిగా గుర్తించబడతాడు.శుద్ధోదనుడికి మహామాయా దేవి అనే రాణి ఉన్నది. ఆమెకు గర్భం వచ్చింది. గర్భధారణ సమయంలో ఆమె భర్త శుద్ధోదనుని ఇంటికి వెళ్లాలనే కోరిక కలిగింది. అలా ఆమె లుంబిని అనే ఉద్యానవనంలో విశ్రాంతి తీసుకుంటుండగా బోధిసత్త్వుడు జన్మించాడు.జననానికి సంబంధించిన కొన్ని విశిష్టతలు:సిద్ధార్థుడు మానవునిగా పుట్టాడు గాని, మహాపురుష లక్షణాలతో ఉన్నాడని బౌద్ధ గ్రంథాలు చెబుతాయి.పుట్టిన వెంటనే ఏడు అడుగులు వేసినాడని, “ఇహేష మే అంతిమ జన్మ” (ఇది నా చివరి జన్మ) అన్నాడని పురాణాలు చెబుతాయి.అతని జన్మ సమయంలో ప్రకృతిలో అనేక శుభ సంకేతాలు కనిపించాయి.అనంతరం:కుమారుని జననంతో శుద్ధోదనుడు ఆనందించగా, రాజ్యంలో సంతోష వాతావరణం ఏర్పడింది.ఆ బాలుడికి “సిద్ధార్థ” అని పేరు పెట్టబడింది. ఆ పేరు అర్థం “సాధించినవాడు” లేదా “సిద్ధుడు”.కొన్ని జ్యోతిష్కులు బాలుడి భవిష్యత్తును గూర్చి భవిష్యవాణి చేశారు – అతడు either మహానుభావుడైన చక్రవర్తి లేదా తపస్విగా మారి బుద్ధుడు అవుతాడని.ఇది Chapter 1 యొక్క ప్రధానాంశం. ఇక్కడ “The Buddha and His Dhamma” పుస్తకంలోని Part 1 – Chapter 2: సిద్ధార్థుని బాల్యం (Early Life of Siddhartha) యొక్క తెలుగు సారాంశం ఉంది:భాగం 1 – అధ్యాయం 2: సిద్ధార్థుని బాల్యంసిద్ధార్థుడు తన బాల్యాన్ని రాజకుమారునిగా గడిపాడు. శుద్ధోదనుడు అతని భవిష్యత్తును దృష్టిలో పెట్టుకొని అతనిని రాజుగా తయారు చేయాలని ఆశించాడు. అందుకే రాజకుమారునికి లైపు లోకంలోని బాధలు, తపనలు, వృద్ధాప్యం, మరణం వంటివి కనిపించకుండా చాలా జాగ్రత్తలు తీసుకున్నాడు.రాజకుమారునిగా సిద్ధార్థుడి జీవితం:ఆయన్ని మూడు శృంగారభవనాల్లో ఉంచారు – వసంత, గ్రీష్మ, శిశిర ఋతువుల కోసం ప్రత్యేక మేళానాలతో.రాజకుమారుని ప్రతి కోరికను తీర్చే విధంగా చుట్టూ సుఖాల వాతావరణం కల్పించారు.అతని చుట్టూ అందం, ఆనందం, సంగీతం, నాట్యం మరియు రాజసభ కళలు మాత్రమే ఉండేలా చూసారు.పాఠశాల విద్య:సిద్ధార్థుడు అన్ని విద్యలలో ఎంతో ప్రతిభ కనబరిచాడు. ముఖ్యంగా ధనుర్విద్య, రాజకీర్తి, నైతికతలో నిపుణుడయ్యాడు.బాల్యంలోనే అతని లోతైన ఆలోచనా శక్తి, దయా భావం, నిస్వార్థ జీవన పద్ధతి కనిపించేవి.కలలు – అంతఃచింతన:రాజసభలో పెరిగినప్పటికీ, సిద్ధార్థుడు లోపలి ప్రశ్నలు వెంబడించేవాడు — జీవితం ఎలాంటిది? మానవుని బాధలకు మూలం ఏమిటి?ఇది “The Buddha and His Dhamma” పుస్తకం నుండి Part 1 – Chapter 3: సిద్ధార్థుని వనవాసం (Siddhartha’s Renunciation) యొక్క తెలుగు సారాంశం:భాగం 1 – అధ్యాయం 3: సిద్ధార్థుని వనవాసం (సంయాసం)బాల్యానంతరం రాజవంశస్థుడిగా అన్ని సుఖాలు అనుభవించినప్పటికీ, సిద్ధార్థుని మనస్సు లోతుగా చింతించేది జీవితం యొక్క వాస్తవాన్ని. అతని జీవితంలో మూడు ముఖ్య సంఘటనలు అతనికి కొత్త దారిని చూపించాయి — ఇవే మూడు దృష్టాంతాలు:1. వృద్ధుడు – శరీర శక్తిలేని వృద్ధుడిని చూసి వృద్ధాప్యం గురించి ఆలోచించాడు.2. రోగి – బాధతో ఉన్న వ్యక్తిని చూసి, మనిషి దుఃఖం, వ్యాధి గురించి తెలుసుకున్నాడు.3. శవయాత్ర – మరణాన్ని చూసి జీవితం తాత్కాలికమని గ్రహించాడు.అలాగే, నాల్గవ దృష్టాంతంగా ఓ సంయాసిని చూశాడు — అతడు ప్రశాంతంగా ఉండటం అతనికి స్పూర్తిని కలిగించింది.సిద్ధార్థుని నిర్ణయం:ఈ సంఘటనలన్నిటి తర్వాత సిద్ధార్థుడు జీవిత మర్మం తెలుసుకోవాలని, సత్యాన్ని అన్వేషించాలని సంకల్పించుకున్నాడు.తన భార్య యశోధర మరియు కుమారుడు రాహూల్ ఉన్నప్పటికీ, వారికి ఎటువంటి అన్యాయం చేయకుండా, రాత్రివేళ స్నేహితుడు చన్నా సహాయంతో రాజభవనం విడిచి వనవాసం ఎంచుకున్నాడు.తన రాజకుశలాన్ని, వస్త్రధారణను త్యాగం చేసి, భిక్షాటన జీవితం ప్రారంభించాడు.ఆధ్యాత్మిక పథంలో ప్రవేశం:సిద్ధార్థుడు ఈ సమయంలో ఎన్నో గురువులను కలుసుకున్నాడు — వారి ధ్యాన పద్ధతులు, శాస్త్ర జ్ఞానాన్ని అధ్యయనం చేశాడు.కానీ ఏ విధానమూ అతనికి సంతృప్తి కలిగించలేదు. కేవలం శరీర శోషణ ద్వారా జ్ఞానం రాదు అని స్పష్టంగా గ్రహించాడు.ఈ అధ్యాయం సిద్ధార్థుడి జీవితం లో కొత్త మలుపు – విరక్తి నుండి ఆత్మోన్నతి దిశగా మొదలైన ప్రయాణంను వివరిస్తుంది.తర్వాతి అధ్యాయం Chapter 4: బోధి సాధన – Enlightenmentఇది “The Buddha and His Dhamma” పుస్తకం నుండి Part 1 – Chapter 4: బోధి సాధన (Enlightenment) యొక్క తెలుగు సారాంశం:భాగం 1 – అధ్యాయం 4: బోధి సాధన (సిద్ధార్థుని జ్ఞానోదయం)ఆధ్యాత్మిక శోధన:వనవాసం తరువాత సిద్ధార్థుడు ఆధ్యాత్మిక మార్గంలో గాఢంగా తపస్సు చేశాడు.ఆయన మొదట గురువులైన ఆలార కలామా మరియు ఉద్దక రామపుట్ట ల వద్ద తపస్సు మరియు ధ్యానం నేర్చుకున్నాడు. కానీ వారు చూపిన మార్గం కూడా తృప్తిని ఇవ్వలేదు.కఠిన తపస్సు:తరువాత ఆయన శరీరాన్ని బలహీనపరచే అత్యంత కఠిన తపస్సు చేశాడు — రోజుకు ఒక్క ముద్ద తినడం, శరీరాన్ని శోషించుకోవడం వంటి సాధన.ఇది కూడా నిజమైన జ్ఞానాన్ని అందించలేదని గ్రహించి, ఆయన అతి తపస్సు వదిలి మధ్యమ మార్గం (Middle Path) అనే మార్గాన్ని ఎంచుకున్నాడు.సుజాత పాయసం ఘట్టం:అతి తపస్సు మానిన సిద్ధార్థుడికి గ్రామస్తురాలు సుజాత పాయసం ఇచ్చింది — ఇది ఆయన శరీర శక్తిని పునరుద్ధరించింది.దీనికి తరువాత ఆయన బోధి వృక్షం (బోధి చెట్టు) క్రింద ధ్యానానికి కూర్చొన్నాడు.బోధి సిద్ధి:ఆయన పలు దశల్లో ధ్యానం చేశాడు – మాయల స్వరూపాన్ని, శాశ్వతత్వం లేనితనాన్ని, చుట్టూ తిరుగుతున్న జన్మ మరణ చక్రాన్ని వివరంగా పరిశీలించాడు.చివరికి తృప్తి, జ్ఞానం మరియు సమ్యక్ దృష్టి లభించి, ఆయన బుద్ధుడు (జ్ఞానోదయాన్ని పొందినవాడు) అయ్యాడు.ఈ అధ్యాయం బుద్ధుడిగా సిద్ధార్థుడి మార్పును మరియు అన్వేషణలో అసలైన మార్గాన్ని కనుగొనడం వివరంగా తెలియజేస్తుంది.తరువాత అధ్యాయం Chapter 5: ధర్మప్రచారం ప్రారంభం (The Beginning of the Dhamma)ఇది “The Buddha and His Dhamma” పుస్తకం నుండి Part 1 – Chapter 5: ధర్మప్రచారం ప్రారంభం (The Beginning of the Dhamma) యొక్క తెలుగు సారాంశం:భాగం 1 – అధ్యాయం 5: ధర్మప్రచారం ప్రారంభంబుద్ధుడు జ్ఞానోదయం పొందిన తర్వాత, తన అనుభవాన్ని ఇతరులతో పంచుకోవాలా లేదా అనేది ఆయన ముందున్న పెద్ద ప్రశ్న.ప్రచారం పై ఆలోచన:మొదట బుద్ధుడు ధర్మాన్ని బోధించడానికి ఆసక్తి చూపలేదు. ఎందుకంటే:ఇది సూక్ష్మమైన తత్త్వం — అందరికీ అర్థం కాదు.మానవులు కోపం, మోహం, అజ్ఞానంతో నిండిపోయి ఉంటారు.కానీ బ్రహ్మ దేవుడు (Brahma Sahampati) ప్రత్యక్షమై, బుద్ధుని ప్రార్థించాడు:“ప్రభు! కొన్ని సత్పురుషులు ఉన్నారు – వారు ఆ ధర్మాన్ని అర్థం చేసుకోగలుగుతారు. మీ ధర్మం ప్రచారం చేయండి.”ప్రథమ బోధన (ధర్మచక్ర ప్రవర్తన):బుద్ధుడు ధర్మం బోధించడానికి ఇషిపటన (సారనాథ్) వద్దకు వెళ్లాడు.అక్కడ అయన ప్రాథమిక శిష్యులు అయిన పంచవర్గీయులను బోధించాడు.బుద్ధుడు చెప్పిన మొదటి బోధన:మధ్యమ మార్గం (Neither extreme indulgence nor extreme austerity)చతురార్య సత్యాలు (Four Noble Truths)అష్టాంగిక మార్గం (Eightfold Path)పంచవర్గీయుల మార్గదర్శనం:ఈ బోధన వినగానే ఆ ఐదుగురు సిద్ధార్థుని గురువుగా స్వీకరించారు.మొదటిగా ధర్మాన్ని అంగీకరించిన వారు అంజ్ఞ కొండన్న.అటు తరువాత వారు భిక్షువులుగా (సంఘంగా) మారారు.ఈ అధ్యాయం బుద్ధుడు తన ధర్మాన్ని మొదటిసారిగా ప్రపంచానికి వెల్లడించిన ఘట్టాన్ని వివరంగా తెలియజేస్తుంది — ఇది బౌద్ధ మతపు బీజరూపం అని చెప్పవచ్చు.తర్వాత అధ్యాయం Chapter 6: ధమ్మసంఘ ఏర్పడటం (Formation of the Sangha)భాగం 1: బుద్ధుడు – అధ్యాయము 6: మొదటి ఉపదేశంఈ అధ్యాయంలో, డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేడ్కర్ బుద్ధుని మొదటి ఉపదేశం యొక్క ప్రాముఖ్యతను వివరించారు. ఇది బుద్ధుడు తన ఆధ్యాత్మిక సాధనలో పరిపూర్ణతను పొందిన తర్వాత సార్నాథ్ (వారణాసి దగ్గర) లోని ఏక దశలో ఉన్న ఐదు శిష్యులకు ఇచ్చిన ఉపదేశం.అధ్యాయంలోని ముఖ్యాంశాలు:1. మొదటి ఉపదేశం ఇచ్చిన స్థలం:బుద్ధుడు జ్ఞానోదయాన్ని సాధించిన తర్వాత, జీవితంలోని దు:ఖం మరియు దాని స్వభావాన్ని అర్థం చేసుకున్నాడు. తన మొదటి ఉపదేశాన్ని బుద్ధుడు తన అన్వేషణలో భాగస్వామ్యులు అయిన ఐదు తపస్వులకు ఇచ్చాడు.ఈ ఉపదేశం ఇచ్చిన స్థలం సార్నాథ్ లోని జంతు వనములో జరిగింది, ఇది బౌద్ధ మత చరిత్రలో ఎంతో ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది.2. మధ్య మార్గం (Madhyama Pratipad):బుద్ధుడు తన ఉపదేశంలో మధ్య మార్గం ను వెల్లడించాడు, ఇది విముక్తి సాధించడానికి కావలసిన మార్గం. ఆయన స్వయంగా, స్వధర్మం మరియు స్వ-వైద్యము అనే రెండు పరిమితులను అంగీకరించి, మానవుడు మితమైన మార్గాన్ని అనుసరించడం ఎంతో అవసరం అని తెలిపాడు.మధ్య మార్గం అంటే అధికత మరియు తక్కువతను మాన్యం చేసి, జ్ఞానం మరియు మెదడును ఆమోదించాలి.3. నాలుగు ధర్మ సిద్ధాంతాలు (Chattari Ariya Saccani):బుద్ధుడు తన మొదటి ఉపదేశంలో నాలుగు ధర్మ సిద్ధాంతాలు ను ప్రవేశపెట్టాడు, ఇవి బౌద్ధ ధర్మం యొక్క ములసిద్ధాంతాలు.1. ధర్మం యొక్క ధర్మం (Dukkha): జీవితంలో బాధ, పీడలు, మరియు మరణం వంటి బాధాకరమైన అనుభవాలు ఉంటాయి.2. బాధ యొక్క కారణం (Samudaya): ఆత్మకోరికలు మరియు అనుసరణలతో, మానవులు బాధను సృష్టిస్తారు.3. బాధ పరిష్కారం (Nirodha): బాధకు పరిష్కారం సాధించబడుతుంది.4. పరిష్కారం మార్గం (Magga): ఆరేళ్ళ మార్గం ద్వారా సాధనను పొందడం.4. ఆరేళ్ళ మార్గం (Ariya Atthangika Magga):బుద్ధుడు, ఆరేళ్ళ మార్గం అనే మార్గాన్ని తెలిపాడు, ఇది ధర్మం, ఆచారాలు మరియు మానసిక సాధన ద్వారా సమాధానాన్ని చేరవలసిన మార్గం.ఆరేళ్ళ మార్గం యొక్క ఎంట్రీలు:1. సరైన అవగాహన (Samma Ditthi)2. సరైన ఆలోచన (Samma Sankappa)3. సరైన మాట (Samma Vaca)4. సరైన చర్య (Samma Kammanta)5. సరైన జీవన విధానం (Samma Ajiva)6. సరైన కృషి (Samma Vayama)7. సరైన జ్ఞానం (Samma Sati)8. సరైన ధ్యానం (Samma Samadhi)5. మొదటి ఉపదేశం యొక్క ప్రాముఖ్యత:ఈ ఉపదేశం బౌద్ధ మతం యొక్క బునియాది క్రమాన్ని స్థాపించింది. ఇది బుద్ధుని బౌద్ధ మతాన్ని ప్రపంచంలో ప్రచారం చేయడంలో తొలి కఠినమైన మెట్టు.ఈ ఉపదేశం వ్యక్తిగత బాధకు పరిష్కారం సాధించడం, పరిగణన, జ్ఞానం, మరియు మానసిక నియంత్రణ ద్వారా విముక్తిని అందిస్తుంది.ఈ అధ్యాయం బుద్ధుని బౌద్ధ మతం యొక్క ప్రాథమిక సాధన మార్గాన్ని సూచిస్తుంది, ఇది జీవనోపకారం మరియు సాధనలో ప్రతి వ్యక్తికి సాధ్యం మరియు ప్రామాణిక మార్గం అవుతుంది.