భావన

భావన -వస్తు భావ పరంపర భావన ఈ భావన, ప్రగతికి మూలం. అజ్ఞానమే శత్రువు. జ్ఞానమనే చిరు జ్యోతిని వెలిగించి అజ్ఞాన తిమిరాన్ని పారద్రోలుదాం. ఈ చిరు ప్రయత్నాన్ని మీ అమూల్యమైన అభిప్రాయాలను తెలియజేయడం ద్వారా ప్రోత్సహిస్తారని ఆశిస్తూ... - మీ రామమోహన్ చింతా

67L.American philosopher

ఇంతేకదా మనిషి జీవితమంటే..!

"లతా మంగేష్కర్ గారి ఆఖరి మాటలు"

లోకంలో మరణాన్ని మించిన సత్యం మరేది లేదు.

అత్యంత విలువైన బ్రాండెడ్‌ కార్లు నా ఇంటి గేరేజ్‌లో ఉన్నాయి. నేను చక్రాల కుర్చీలో తిరుగుతున్నాను.

విలువైన వస్త్రాలు, విలువైన అలంకార సాధనాలు, విలువైన రకరకాల పాద రక్షలు అమూల్యమైన వస్తువులన్నీ నా ఇంట్లో పడి వున్నాయి. కాని ఆస్పత్రిలో వారు ఇచ్చిన చిన్న గౌన్ వేసుకుని వున్నాను.

నా బ్యాంకు అక్కౌంట్ లో డబ్బు చాలానే వుంది. కాని నాకు ఏదీ ఉపయోగం లేదు ఇప్పుడు.

నా ఇల్లు ఒక రాజభవనంలా వుంది. కాని నేను ఆస్పత్రిలో ఒక చిన్న బెడ్‌ మీద వున్నాను.

ప్రపంచంలో వున్న ఫైవ్ స్టార్ హోటల్స్ అన్నింటికి ప్రయాణం చేసేదాన్ని. ఆస్పత్రిలో ఆ టెస్టుకి ఈ టెస్టుకీ లేబ్‌లకు మారి మారీ వెళుతున్నాను.

ఆనాడు నిత్యం శిరోజాలంకరణలవారు వచ్చి శిరోజాలు అలంకరించేవారు. ఈనాడు నాకు శిరసు పై శిరోజాలే లేవు.

ప్రసిద్ధి చెందిన హోటల్స్ లోని ఆహారం తింటూ వుండేదానిని. కాని ఈనాడు పగలు రెండు మాత్రలు, రాత్రి ఒక చిటికెడు ఉప్పు …

ప్రత్యేక జెట్ విమానాల్లో ప్రపంచం అంతా తిరిగేదాన్ని. కాని నేడు ఆస్పత్రి వరండా దాకా వెళ్ళడానికి ఇద్దరు అటెండర్‌లు సాయం చేస్తున్నారు.

ఏ సంపదా, వసతులు ఏవీ నాకు సహాయ పడలేదు. ఏ విధమైన ఓదార్పునివ్వ లేదు కాని కొంతమంది ఆత్మీయుల ఆత్మీయత, ఆప్యాయత, వారి ప్రార్ధనలు…. నాకు జీవం పోస్తున్నాయి.

ఇంతేనండి ఈ జీవితం.

ఎవరికీ సహాయం చేయలేని ధనం, పదవి వున్న వారికే విలువ ఇవ్వకండి. మంచి మనసు వున్న వారికి విలువనిచ్చి, స్నేహం, ఆప్యాయత, ప్రేమను చూపించండి..!


The American philosopher and professor Noam Chomsky, at the age of 95, loses his ability to speak and write, thus being forced to relinquish the throne of words—the very tool through which he exposed the truth about global systems. Throughout his life, he left behind powerful reflections, including:
“There are no poor countries, only failed systems of resource management.”
“No one will place the truth in your mind; it is something you must discover for yourself.”
“If you want to control a people, create an imaginary enemy that appears more dangerous than you, then present yourself as their savior.”
“One of the clearest lessons of history: rights are not granted; they are taken by force.”
“There is a purpose behind distorting history to make it seem like only great men achieve significant things. It teaches people to believe they are powerless and must wait for a great man to act.”
“The world is a mysterious and confusing place. If you are not willing to be confused, you become a mere replica of someone else’s mind.”
“To control people, make them believe they are responsible for their own misery and present yourself as their savior.”
“The West will one day regret its shallow ideas that alienate people from their true nature. One must seek the right religion and the right belief.”
#Noamchomsky #Linguistics

90S.LOVE STORY ప్రేమ కథ

ప్రేమ కథ 

LOVE STORY

P1. 

ప్రేమ  ప్రయాణం

"క్లాసిక్ లవ్" అనగా పరిపాటి ప్రకారం ప్రేమ, ఇది సాధారణంగా నిబద్ధత, త్యాగం, శాశ్వతత్వం మరియు హృదయపూర్వక భావనలను ప్రతిబింబిస్తుంది. 

కొన్ని ప్రసిద్ధ ఉదాహరణలు:

ప్రేమ కథలు సాధారణంగా వివాహపు ద్వారానికే ముగుస్తాయి.జాతి, మతం, సామాజిక స్థితి కచ్చితంగా మధ్యలో అడ్డు గోడలు గా నిలుస్తాయి.కానీ ఆ అనుభూతి, ఆ అనుభవం,జీవిత రథాన్ని నడిపే అణు ఇంధనంలా పనిచేస్తుంది,అది ఒక సుందర శక్తి, దానిని ముందుకు నడిపిస్తుంది.
ప్రేమ ఉన్నప్పుడు, మనం నమ్మవచ్చు.
కానీ ప్రేమ లేకపోతే, ఆ శూన్యతను నమ్మడం కష్టం.

1. రామ-సీత ప్రేమ – నిరహంకారంతో, భక్తితో మరియు ధర్మం ఆధారిత ప్రేమకు సంకేతం.
2. కృష్ణ-రాధా ప్రేమ – భక్తి మరియు ఆధ్యాత్మిక ప్రేమకు సంకేతం.
3. లైలా-మజ్నూ – కఠినమైన ప్రేమ కోసం ప్రాణాలను అర్పించిన ప్రేమికుల కథ.
4. రొమియో & జూలియట్ – ప్రేమ కోసం త్యాగం.
5. దేవదాస్-పార్వతి – బాధ మరియు భావోద్వేగాల బాధతో నిండి ఉన్న ఒక దుఃఖభరిత కథ.

తన మృదువైన చిరునవ్వు వికసించిన వెంటనే నీలాకాశంలో తారలు మెరిసాయి,కోయిల కూడా ఆమెకు అభివాదం చెప్పేందుకు తన కంఠం సవరించుకుంది ,
ప్రకృతి ఆనందంతో ఎర్రబారింది,
మేఘాలు గర్జించాయి,
మెరుపులు కూడా జతకట్టాయి,
అంతరంగం అపారమైన శక్తితో నిండింది.

(ఇంత అందమైన భావాన్ని శ్లోకరూపంలో ఇవ్వడం ఎంతో ఆనందంగా ఉంది. ఇక్కడ నీ భావానికి అనుగుణంగా సంస్కృత ఛందస్సులో (శ్లోకరూపంగా) రూపకల్పన చేశాను — అనుష్టుప్ ఛందస్సులో:(AI)

శ్లోకరూపం

यदा सा मन्दहासेन विकसत्सुन्दरानना।
विव्यथे नभसि तारा, कूजितुं चक्रिरे किलाः॥

प्रकृतिः सस्मितं लज्जा, मेघनिःस्वनपूरिताः।
विद्युत्तडिल्लता रेमे, स्पन्दितोऽहं परात्परम्॥)

తెలుగులో 

యదా సా మందహాసేన వికసత్‌సుందరాననా |
వివ్యథే నభసి తారా, కూజితం చక్రిరే కిలాః ||

ప్రకృతిః సస్మితం లజ్జా, మేఘనిఃస్వనపూరితాః |
విద్యుత్తడిల్లతా రేమే, స్పందితోఽహం పరాత్పరం.
❇️❇️❇️
అది 1975 జులై నెల . నా వయస్సు 14 సంవత్సరాలు. నేను 9వ తరగతి చదువుతున్నా. ఆ రోజు స్కూల్ అయిపోయిన తర్వాత ఇంటికి వెళ్లేందుకు నడక దారిని పట్టాను. 6వ తరగతి చదివే ఒక చిన్న అబ్బాయి నా ముందే ప్రత్యక్షమయ్యాడు. తాను తన క్లాస్‌మేట్ గురించిన విషయాలు చెప్పడం ప్రారంభించాడు.

“రోజూ మా గర్ల్‌ఫ్రెండ్‌తో కలసి ఇంటికి వెళ్తాం. కానీ తను ఈ రోజు రాలేదు,” అని అతడు చెప్పాడు.
“అవునా?” అని నేను అడిగాను.

మేమిద్దరం మాట్లాడుకుంటూ మూడు కిలోమీటర్లు నడిచి, అక్కడినుండి మా  గమ్యాలకు చేరుకున్నాం. ఆ రోజు గడచింది. 

P2. 

దారిలో ఝాన్సీ తో పరిచయం 

మరుసటి రోజు, స్కూల్ ముగిసింది. నేను మళ్లీ నడక దారిన ఇంటికి బయలుదేరాను. అప్పుడే నిన్న కలిసిన ఆ అబ్బాయి మళ్లీ ప్రత్యక్షమయ్యాడు. అతడి పక్కన ఒక అమ్మాయి కూడా ఉంది.
“ఈమె ఝాన్సీ. నా క్లాస్‌మేట్. 6వ తరగతి ,” అని అతడు పరిచయం చేశాడు.ఝాన్సీ కొంచెం మొహమాటంతో ఉన్నట్టుగా కనిపించింది. ఆమె తలదించుకుని నన్ను గమనించింది. నేను మామూలుగానే నవ్వి, “హాయ్” అన్నాను.ఆరోజు ముగిసింది.ముగ్గురం కబుర్లు చెప్పుకుంటూ (వేర్వేరు గమ్యాలు) ఇంటికి చేరాము.

 P3

తరువాత రోజులు మేమిద్దరమే. ఝాన్సీ నేను,ఇంటికి వెళ్లేప్పుడు స్కూల్ కు వచ్చేప్పుడు కలసి వెళ్ళేవాళ్ళం కలసి వచ్చేవాళ్ళం.

p4.

బస్సులో

(కొన్నిసార్లు మేము బస్సులోనూ వెళ్లేవాళ్ళం – టికెట్ ధర 15 పైసలు)

రోజులు ఆనందంగా గడిచిపోయాయి. స్కూల్‌కి కలసి రావడం, ఇంటికి కలసి వెళ్లడం – ఇది మా రోజువారి అలవాటయ్యింది. మా మధ్య బంధం క్రమంగా బలపడింది.

P5

ఒక రోజు స్కూల్ అయిపోయిన తర్వాత, ఝాన్సీ నేను బస్సులో ఇంటికి వెళ్తున్నాం. ఆమె అప్పటికే కూర్చుని ఉండి, తన పక్కనున్న సీటును చూపిస్తూ అంది, “ఇక్కడ కూర్చో.” ఆమె మాటలు నా చెవులకు సంగీతంలా వినిపించాయి. నేను ఆమె పక్కన కూర్చున్నాను. మా చేతులు కొద్దిగా తాకాయి. ఆ క్షణంలో నాకు అపారమైన ఆనందం, శాంతి అనిపించాయి—నా హృదయం ప్రేమతో నిండిపోయింది. ఆ బస్ ప్రయాణం నా జీవితంలో మరచిపోలేని జ్ఞాపకంగా నిలిచిపోయింది. మా మధ్య బంధం అమాయకంగా, తీపిగా కొనసాగింది—ఒక కథలాగే.

P6.

బస్ కోసం ఎదురుచూస్తూ

ఋతువులు మారాయి. వసంతం పూల సుగంధాలతో మమ్మల్ని చుట్టి వేసింది. వర్షాకాలం మురిసే జలధారలతో మనసును తడిపింది. శీతాకాలం గాలిలోని చల్లదనంతో కొత్త భావాలను రేకెత్తించింది. వేసవి సాయంకాలాల్లో మన బంధాన్ని మరింత లోతుగా చేసింది.

నిద్రలో కూడా ఆమెతో గడిపిన సమయాలు కలల రూపంలో మెరిపించేవి. అయితే ఉదయం వచ్చింది—ఆకాశంలో రథంలో దూసుకొచ్చే సూర్యుడిలా—నన్ను మేలుకొలిపింది. ఆమె జ్ఞాపకాలు నా మనసులో ప్రతిధ్వనించాయి, నా ఆత్మను తాకాయి. స్కూల్‌లో మళ్ళీ ఝాన్సిని చూడాలని తపించాను. ప్రతి రోజూ అడుగుపెట్టే ప్రతి క్షణంలో ఆమె చిత్రం కాంతిలో మెరిసింది. ఆమె నా పక్కనే నడుస్తున్నట్టే అనిపించేది.

ఒక సంవత్సరం వేగంగా గడిచిపోయింది. రోజూ కలిసి నడకలు, మధురమైన సంభాషణలు, పెరుగుతున్న ఆత్మీయత... ఇవన్నీ లేకుండా జీవితం ఊహించలేనిది అయింది. ఒకరోజు స్కూల్ సెలవులు ప్రకటించింది. ఆ వార్త దుఃఖాన్ని ఆకాశంలో గడ్డకట్టిన మేఘంలా నాపై కురిపించింది. కానీ ఆ విషాదమే నా హృదయాన్ని ఆమె వైపుకు మరింతగా లాగింది.

మళ్ళీ కలుస్తామన్న ఆశతో ఎదురుచూసాను. ఆ జ్ఞాపకం నా జీవితాన్ని మలుపు తిప్పిన కీలక ఘట్టంగా మారింది.

P7

జూన్ 1976లో నేను అమ్మతో కలిసి స్కూల్‌కి వెళ్లాను. నాన్న జాబ్ వల్ల 10వ తరగతి చదవడం కోసం నాకు ఏలూరుకు మారాలని నిర్ణయించబడింది. 8వ, 9వ తరగతులు చదివిన స్కూల్‌కి, ఝాన్సికి వీడ్కోలు చెప్పడం నాకు చాలా కష్టంగా అనిపించింది. నా పంపిణీ రోజున ఝాన్సి తన స్నేహితులతో కలిసి నాకు వీడ్కోలు చెప్పేందుకు వచ్చింది. కానీ నా ప్రయాణం ముందుకు సాగిపోయింది.

1976 — గుడ్‌బై.

P8

P9

గ్రీష్మకాల సమావేశాలు మరియు బంధువులింటి సంధ్యలు

1975-1976:9 వ తరగతి
1976–1977: 10వ తరగతి ఏలూరులో చదివాను. వేసవి: ఝాన్సిని ఒక్కసారి మాత్రమే కలిసే అవకాశం దక్కింది.
1977–1978: బందరు నోబుల్ కాలేజీలో ఇంటర్Ist year. మళ్లీ వేసవి సెలవుల్లో ఒకసారి మాత్రమే ఝాన్సిని చూశాను.

1979 వచ్చింది — ఝాన్సితో మళ్లీ మమేకం అయ్యే అవకాశం.
ఆ సమయంలో నేను 18 ఏళ్ల వయస్సులో ఉన్నాను, ఝాన్సి 14.
ఒక్కసారిగా స్కూల్ దగ్గర ఆమె ఎదురయ్యింది.
అప్పటికే నా పెదనాన్న మృతి చెందడం జరిగిపోయింది. ఆ సందర్భంలో ఝాన్సి మా బంధువురాలు అయిన లక్ష్మి ఇంటికి వెళ్లాలని, నన్ను కూడా రమ్మని కోరింది. లక్ష్మి ఝాన్సికి జూనియర్, స్నేహితురాలు కూడా. మేము ముగ్గురం—ఝాన్సి, నేను, ఆమె స్నేహితురాలు—అక్కడికి రెండు కిలోమీటర్లు నడుచుకుంటూ వెళ్లాం.

సంవత్సరాల తరువాత ఝాన్సితో మాట్లాడటం మళ్లీ కొత్త అనుభూతిలా అనిపించింది. తిరిగి మేము స్కూల్‌కి నడుచుకుంటూ వచ్చాము. ఆమెతో గడిపిన ఆ మూడు గంటలు నా జీవితంలో ఎంతో ప్రత్యేకంగా నిలిచిపోయాయి. మేం మాట్లాడుకున్న మాటలు, అనుభవించిన భావాలు… అవి నా హృదయంలో శాశ్వత జ్ఞాపకాలుగా చెరిగిపోలేని ముద్ర వేసాయి.


1978–1979: రెండవ ఇంటర్మీడియెట్. 1979లో నేను బందరులో 2వ ఇంటర్ చదువుతున్నాను. ఝాన్సి 9వ తరగతిలో నెతాజీ ట్యూటోరియల్స్‌లో చదువుతోంది. మేమిద్దరం వేర్వేరు చోట్ల చదువుతున్నా,  హృదయాలు మాత్రం ఒకటే. మూడేళ్లుగా నిశ్శబ్దంగా సాగిన  ప్రయాణం...

ప్రేమ ప్రతిపాదన ఘట్టం

సెప్టెంబర్ 1979: నేను 2వ ఇంటర్ సప్లిమెంటరీ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతున్నాను. ఆ రాత్రి, నా స్నేహితుడి ఇంటి నుండి... (To be continued)

P10


1982 I met  her at college

(ధన్యవాదాలు ఈ అమూల్యమైన క్షణాన్ని పంచుకున్నందుకు. ఇది నిజంగా ఎంతో సున్నితమైన, హృదయాన్ని తాకే సంఘటన. మీరు చెప్పిన భావాన్ని సూటిగా, సులభంగా, కానీ లోతుగా ఇలా అభివ్యక్తం చేయొచ్చు:)

మొదటిసారి ఓణిలో...

చాలా కాలం గడిచింది.
ఒక సంవత్సరం తర్వాత మళ్ళీ ఆమెను చూశాను.
తను తన కాలేజీకి వెళ్తుంటే, నేను ఎదురుగా రాగలిగాను.

ఆ క్షణం ప్రత్యేకం.
పలకరించాను:
"హాయ్!" అన్నాను.

ఆమె స్వల్పంగా నవ్వింది.
తరువాత కొంచెం నెమ్మదిగా, సంకోచంతో అంది:
"దారిలో ఇలాంటివి వద్దు...
మావాళ్లు చూస్తారు."

ఆ మాటలు, ఆమె ముఖంలో కనిపించిన దిగులూ...
నన్ను కాసేపు నిశ్శబ్దంలోకి నెట్టేశాయి.

కానీ ఆ క్షణం కన్నా ముందు
ఒక మధురమైన దృశ్యం జరిగింది –
మొదటిసారి ఆమెను ఓణిలో చూశాను.
ఆ చూపే నాకు 'మధుర ' అనుభూతిని ఇచ్చింది.
ఆమెను కొత్తగా చూసిన క్షణం…
గుండె తడిగా మారిన క్షణం.

ఆమె గట్టిగా ఏమీ చెప్పలేదు,
నిగూఢంగా మాత్రం ఎంతో చెప్పింది.

(ఈ వాక్యాలు నిశ్శబ్ద ప్రేమకు ప్రతిబింబం. మీ కదలికల తళుకుల్ని అందంగా మాటలుగా మార్చేందుకు ఎప్పుడూ సిద్ధంగా ఉన్నాను.
ఇది "నిరుత్తర ప్రేమ – మూడవ క్షణం" అనిపిస్తోంది. తరువాత మీ జ్ఞాపకాల వలయాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లుదాం?)

P11
Went to her college to meet siblings


అవును, ఈ స్మృతి ని కొద్దిగా మాధుర్యంతో, అందంగా ఇలా మలచవచ్చు:

మౌనమే మధురమైన సంభాషణ

ఎప్పుడైనా వీలు దొరికితే,
ఆమె కాలేజీకి వెళ్తుండగా అక్కడికి వెళ్ళేవాడిని.
చాలా సార్లు అలా జరిగింది.

ఆమెతో పాటు ఆమె అక్క కూడా ఉండేది.
మా మధ్య మాటలు ఉండవు...
కానీ మౌనం మాత్రం ఎంతో చెప్పేదిలా అనిపించేది.

కానీ ఆ చూపులో ఎంతో ఎదో, ఓ భావన ఉండేది.

ఆమెను కంటితో వెంబడిస్తూ,
కొంత దూరం నడిచేవాడిని.
ఆ గడిసిన క్షణాలు...
నా గుండె లో చెరగని గుర్తులయ్యాయి.

చిన్న చిన్న ఆ క్షణాలే
నాకెంతో గొప్ప అనుభూతులు ఇచ్చాయి.
మౌనం మాట్లాడిన సందర్భాలు,
ఆత్మకి ఆనందం ఇచ్చిన మధుర స్మృతులయ్యాయి.

P12

1983 22years 18 years

Here’s the translation of your beautiful Telugu piece, "నిరుత్తర ప్రేమ", into English:

Unanswered Love

"That day I lost her."

It was a day of loss — The day I met her. On my way back from college, I saw her. My heart raced, chasing her with hope.

Suddenly, she called for a rickshaw, And got in. Still, I followed her. In my hand, a letter — A letter where I wrote about my desire to marry her, My job, and dreams of a life together.

She read it. But softly... and then dropped it. No words. No response. Only silence.

That silence gave me the answer. In the end, I decided to let go. A light, but painful separation.


ఇక్కడ మీ అనుభూతిని తెలుగులో అందంగా అక్షరరూపం ఇవ్వడమైంది, "నిరుత్తర ప్రేమ" శీర్షికతో మీ ఆత్మకథలో భాగంగా:

నిరుత్తర ప్రేమ

"ఆ రోజే నేను ఆమెను కోల్పోయాను"

అది ఓ కోల్పోయిన రోజు —
Jani ను కలిసిన రోజు.
కాలేజీ నుంచి తిరిగివస్తూ ఆమెను చూశాను.
హృదయం వేగంగా , ఆశలతో వెంటాడాను.

ఆమె ఆకస్మాత్తుగా రిక్షా పిలిచింది,
దానిలో నడిచింది.
అయినా నేను వెంబడించాను.
నా చేతిలో ఒక ఉత్తరం —
ఆమెను వివాహం చేసుకోవాలని,
నా ఉద్యోగం గురించి,
ఆమెతో కలసి కలల జీవితం గూర్చిన నా ఆకాంక్షలు రాసి పంపాను.

ఆమె చదివింది.
అయితే, చప్పగా... కింద వేసింది.
మాటలే లేవు. స్పందనే లేదు.
ఒక నిశ్శబ్దం మాత్రమే.

ఆ నిశ్శబ్దమే సమాధానం ఇచ్చింది.
చివరకు,
విడిచిపెట్టాలని నిర్ణయించుకున్నాను.
ఒక తేలికపాటి ఎడబాటు,

The Journey of Love “Classic love” refers to traditional notions of love. It usually reflects commitment, sacrifice, permanence, and heartfelt emotion. Some notable examples: 

Love stories often end at the doorstep of marriage.
Caste, religion, and social status stand as walls in between.
But that feeling, that experience,
works like nuclear fuel for the chariot of life,
a sublime force that drives it forward.
If love exists, we can believe.
But if love is absent, the emptiness is hard to trust.

1. Ram-Sita Love – A symbol of selfless, devoted, and dharma-based love. 

2. Krishna-Radha Love – A symbol of devotion and spiritual love. 

3. Laila-Majnu – A tale of lovers who sacrificed their lives for intense love. 

4. Romeo & Juliet – A symbol of sacrifice for love. 

5. Devdas-Parvati – A sorrowful story filled with pain and emotional longing.  

As soon as her gentle smile bloomed, 
The stars sparkled in the blue sky, Even the cukkoo bird cleared its throat to greet her, 
Nature itself blushed in delight, 
The clouds roared, 
lightning joined in, 
A boundless energy stirred within me. 
It was July 1975. I was 14 years old, studying in 9th class. After school ended that day, I started walking home. A young boy from 6th class appeared in front of me and began talking about his classmate. “We usually go home together—me and my girlfriend. But she didn’t come today,” he said. “Is that so?” I replied. We chatted as we walked nearly three kilometers, then went our separate ways. The day ended like that. 
Meeting Jhansi on the Way 

The next day after school, I again took the walking path home. The same boy appeared again—but this time, he was with a girl. “This is Jhansi. My classmate, 6th class,” he introduced her. Jhansi seemed a bit shy and looked down while glancing at me. I smiled and said, “Hi.” That day ended with the three of us walking and chatting our way to our respective destinations. 
Waiting for bus 
On the Bus 
(Sometimes we took the bus too – 15 paise ticket) Days passed joyfully. Coming to school together, going home together—it became our daily routine. Our bond gradually strengthened. 


One day, after school, Jhansi and I were riding the bus home. She was already seated and pointed to the seat beside her, saying, “Sit here.” Her words felt like music to my ears. I sat next to her. Our hands brushed slightly. In that moment, I felt joy and peace—my heart overflowed with love. That bus ride became an unforgettable memory in my life. Our bond continued like an innocent, sweet tale. ---

The following days, it was just the two of us. Jhansi and I used to go together — when leaving for home and when coming to school.

Waiting for the Bus Seasons changed. Spring wrapped us in floral fragrances, the rainy season soaked our hearts with drizzles, winter added new feelings with its chilly breeze, and summer deepened our bond under warm evening skies. Even in sleep, memories of time spent with her stirred my dreams. But morning came—like the sun rushing from its chariot in the sky—and woke me up. Her memories echoed in my mind, touching my soul. I longed to meet Jhansi again at school. Her image shimmered in the light as I stepped into each day with the feeling that she was walking beside me. A year passed quickly. Our daily walks, sweet conversations, and growing intimacy made it impossible to imagine days without her. One day, school announced holidays. Sadness settled over me like a heavy cloud. But that sorrow only drew my heart closer to her. I began to wait eagerly for the day we’d meet again. That memory became a major turning point in my life. 
The First Time in a Saree…

A long time had passed.
After a whole year, I saw her again.
She was on her way to college, and I happened to cross her path.

That moment felt special.
I greeted her,
"Hi!" I said.

She smiled slightly.
Then, gently and a bit shyly, she said,
"Please don’t talk like this on the road…
My family might see us."

Those words, and the sadness in her eyes,
pushed me into a moment of silence.

But before that...
something sweet had already happened —
I saw her in a saree for the very first time.

That sight gave me a feeling of sweetness,
a tender moment, as if I saw her in a new way.
A moment that moistened my heart.

She didn’t say anything loudly,
but in her silence —
she said so much.

Would you like this to be part of your eBook or life story collection? I can help you organize it too.
In June 1976, I went to school with my mother. It was decided I would move to Eluru to study 10th class because of my father's job. Leaving behind Jhansi and the school where I studied 8th and 9th was very difficult. Jhansi came with her friends to bid farewell to me. But my journey moved forward. 1976—Goodbye. --- 
Here is your translated passage in English:

Summer Meetings and Cousin’s House Evenings

1975–1976: 9th class
1976–1977: I studied 10th class in Eluru.
That summer, I had only one opportunity to meet Jhansi.
1977–1978: 1st year of Intermediate at Bander Noble College.
Again, during summer vacation, I met Jhansi only once.
1978–1979: 2nd year of Intermediate.

1979 brought an unexpected chance to reunite with Jhansi.
At that time, I was 18 years old, and Jhansi was 14.
Suddenly, I came across her near the school.
By then, my pedananna (elder paternal uncle) had passed away.
On that occasion, Jhansi expressed a desire to visit our cousin Lakshmi’s house and asked me to come along.
Lakshmi was her junior and also her friend.
The three of us—Jhansi, I, and her friend—walked two kilometers to reach Lakshmi’s house.

Speaking with Jhansi again after years felt like a completely new experience.
We walked back to the school afterward.
Those three hours I spent with her became deeply special in my life.
The conversations we had, the emotions we shared…
They imprinted an unforgettable memory on my heart.


In 1979, I was studying 2nd year Inter in Bander. Jhansi was in 9th class, studying at Netaji Tutorials.
Though we were studying in different places, our hearts were still one. For three years, our journey continued silently…

Love Proposal Episode

September 1979: I was preparing for my 2nd Inter supplementary exams. That night, from my friend’s house… (To be continued)
Silence — A Sweet Conversation

Whenever I got a chance,
I would go near her college, just to see her.
It happened many times.

Her elder sister often accompanied her.
There were no words between us...
Yet, the silence felt like it said everything.

And in her eyes,
there was always something—an unspoken feeling.

Following her silently with my eyes,
I would walk a little distance.
Those fleeting moments
left unforgettable impressions in my heart.

Those small, quiet instances
gave me immense joy.
Moments where silence spoke,
became sweet memories that touched my soul.

Yes, this can definitely be a special chapter in your eBook — a gentle window into your past. Would you like me to help you organize it as part of your life story?





99L.Classic love (ప్రేమ) "Voyage of My Life"part 4

                 P1 ప్రేమ ప్రయాణం
"Classic love" అనేది సాంప్రదాయ ప్రేమ భావనలను సూచిస్తుంది. ఇది సాధారణంగా కట్టుబాటు, త్యాగం, శాశ్వతత, మరియు హృదయపూర్వకతను ప్రతిబింబిస్తుంది. 

ప్రేమకథలు ఎన్నో పెళ్లి దగ్గరే ఆగిపోతాయి.
కులం, మతం, అంతస్తులు అడ్డు గోడలుగా నిలుస్తాయి.
కానీ ఆ అనుభూతి, అనుభవం మాత్రం
జీవిత శకటానికి అణు ఇంధనంలా పని చేసి
జీవితాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లే మోహోన్నత శక్తి. ప్రేమ కుంది అంటే నమ్మలేం.

1. రామ-సీత ప్రేమ (Ram-Sita Love) – నిస్వార్థత, విధేయత, మరియు ధర్మబద్ధమైన ప్రేమకు ప్రతీక.

2. శ్రీకృష్ణ-రాధ ప్రేమ (Krishna-Radha Love) – భక్తి మరియు ఆధ్యాత్మిక ప్రేమకు ప్రతీక.

3. లైలా-మజ్ను (Laila-Majnu) – విపరీతమైన ప్రేమకోసం జీవితాన్ని అర్పించిన ప్రేమికుల కథ.

4. షేక్‌స్పియర్ యొక్క రోమియో-జూలియట్ (Romeo & Juliet) – ప్రేమ కోసం త్యాగానికి సంకేతం.

5. దేవదాస్-పార్వతి (Devdas-Parvati) – బాధతో నిండిన ఒక విషాద ప్రేమకథ.

నగుమోము కాంచినంతనే 
నీలాకాశ  నక్షత్రములు మెరిసెను , 
పలకరింపుకే కోయిల తన 
గొంతు  సవరించెనే 
ప్రకృతి పరవశంతో పులకించెనే
మేఘ ఘర్జనతో విద్యుత్ఘాతం నను 
తాక చేరేనే అనంత శక్తి నాలోన

 అది 1975 జులై నెల . నా వయస్సు 14 సంవత్సరాలు. నేను 9వ తరగతి చదువుతున్నా. ఆ రోజు స్కూల్ అయిపోయిన తర్వాత ఇంటికి వెళ్లేందుకు నడక దారిని పట్టాను. 6వ తరగతి చదివే ఒక చిన్న అబ్బాయి నా ముందే ప్రత్యక్షమయ్యాడు. తాను తన క్లాస్‌మేట్ గురించిన విషయాలు చెప్పడం ప్రారంభించాడు.

“రోజూ మా గర్ల్‌ఫ్రెండ్‌తో కలసి ఇంటికి వెళ్తాం. కానీ ఈ రోజు రాలేదు,” అని అతడు చెప్పాడు.
“అవునా?” అని నేను అడిగాను.

మేమిద్దరం మాట్లాడుకుంటూ మూడు కిలోమీటర్లు నడిచి, అక్కడినుండి మా తాలుకు గమ్యాలకు చేరుకున్నాం. ఆ రోజు గడచింది. 
p2 దారిలో ఝాన్సీ తో పరిచయం 
మరుసటి రోజు, స్కూల్ ముగిసింది. నేను మళ్లీ నడక దారిన ఇంటికి బయలుదేరాను. అప్పుడే నిన్న కలిసిన ఆ అబ్బాయి మళ్లీ ప్రత్యక్షమయ్యాడు. అతడి పక్కన ఒక అమ్మాయి కూడా ఉంది.
“ఈమె ఝాన్సీ. నా క్లాస్‌మేట్. 6వ తరగతి ,” అని అతడు పరిచయం చేశాడు.ఝాన్సీ కొంచెం మొహమాటంతో ఉన్నట్టుగా కనిపించింది. ఆమె తలదించుకుని నన్ను గమనించింది. 
నేను మామూలుగానే నవ్వి, “హాయ్” అన్నాను.ఆరోజు ముగిసింది.ముగ్గురం కబుర్లు చెప్పుకుంటూ (వేర్వేరు గమ్యాలు) ఇంటికి చేరాము.

        తరువాత రోజులు మేమిద్దరమే. ఝాన్సీ నేను,ఇంటికి వెళ్లేప్పుడు కలిసి వెళ్ళేవాళ్ళం.

P3 in the bus
(బస్సు కూడా ఎక్కుతాము 15 పైసలు టికట్టు)
రోజులు ఆనందభరితంగా గడుస్తున్నాయి కలిసి స్కూల్‌కు రావడం, కలిసి ఇంటికి వెళ్ళడం మాకు దినచర్యగా మారింది. మా అనుబంధం క్రమంగా బలపడింది. 

   ఒకరోజు స్కూల్‌ అయినాక , బస్సులో ఝాన్సీ నేను కలిసి ఇంటికి వెళ్తున్నాము. తను ముందే సీటులో కూర్చొంది. తన పక్కన ఉన్న సీటును చూపిస్తూ, "ఇక్కడ కూర్చో," అని నన్ను పిలిచింది. తన మాటలు వీనుల విందుగా అనిపించాయి. నేను పక్కన కూర్చున్నప్పుడు మా చేతులు  స్వల్పంగా తాకాయి.ఆ క్షణం నాకు సంతోషం, ఆనందం  అనుభూతి ఒకేసారి కలిగాయి. నా మనస్సు ప్రేమతో నిండిపోయింది , మనసు లో  ప్రశాంతత . ఆ బస్సు ప్రయాణం నా జీవితంలో మరచిపోలేని జ్ఞాపకంగా నిలిచిపోయింది 
మా బంధం ఓ అమాయకత్వపు తీయని గాథగా కొనసాగింది...
P4 waiting for bus
ఋతువులు మారుతున్నాయి. వసంతం పూల సుగంధాన్ని చుట్టుముట్టగా, వర్షాకాలం చిరు జలదారలతో మనసుల్ని తడిమింది. చలికాలం చల్లని గాలులతో కొత్త అనుభూతులను జతచేసింది. ఎండాకాలం, వెచ్చని రాత్రుల నీడన, ఇద్దరి అనుబంధం మరింత బలపడింది.

రాత్రి నిద్రలోకి జారుకున్న నాకు తనతో గడిపిన తరుణాలు ఊసుల అలజడి 
కానీ, ఉదయం సూర్యుడు ఆకాశపు పల్లకిలోంచి పరుగెత్తుకుంటూ వచ్చి నన్ను మెలకువలోకి లాగాడు.

తన జ్ఞాపకాలు మెదడు పొరల్లో మెదిలి,
నా మనసును తట్టాయి .ఝాన్సీ ని స్కూల్‌లో కలవాలన్న  కోరిక ,చిలిపి వెలుతురు కళ్ళలోకి పడుతుంటే.
ప్రతి క్షణం తనతోనే నడుస్తున్న అనుభూతితో నేను నా జీవిత ప్రయాణం మొదలెట్టాను.

సంవత్సరం కాలం ఉరుకుల పరుగులతో గడిచిపోయింది. రోజు కలిసి స్కూల్‌కి రావడం, వెళ్లడం, తీపి మాటలతో సమయాన్ని గడపడం, ఆత్మీయతను మరింత గాఢం చేసింది. జీవన ప్రవాహంలో తను లేకుండా రోజులు ఊహించలేనివిగా మారాయి.

ఒక రోజు స్కూల్ సెలవులు ఇచ్చారని తెలియజేసినప్పుడు, నాలో విచారం  మేఘమాలలా కమ్ముకుంది. కానీ ఆ బాధ నా హృదయాన్ని తనకు మరింత దగ్గరగా చేర్చింది. మరోసారి కలిసే దినం కోసం తియ్యని ఎదురు చూపులు ఆరంభమయ్యాయి.

ఈ జ్ఞాపకం, నా జీవితం లో ఒక ముఖ్యమైన మలుపు అనిపిస్తుంది. 
1976 జూన్ నెలలో నేను మా తల్లి గారు స్కూల్ కు వచ్చాము . ఆ సమయంలో 10వ తరగతి చదవడానికి నేను ఏలూరు వెళ్లాలని నిర్ణయించుకున్నాను. నాన్న యొక్క జాబ్ కారణంగా. ఝాన్సీని, నేను చదివిన  స్కూల్ని (8th,9th) విడిచి పోవడం చాలా కష్టంగా అనిపించింది.ఝాన్సీ తన స్నేతురాళ్ళతో వచ్చి నాకు వీడ్కోలు చెప్పింది.

అయితే, నా ప్రయాణం ఏటో! ముందుకు సాగిపోయింది. 1976 goodby 
***
1976-1977 10th class eluru 1977 వేసవి సెలవులలో ఒక్క సారి మాత్రమే ఝాన్సీని చూసే అవకాశం కలిగింది 
1977 to 1978 Ist inter బందర్ noble college మళ్ళీ వేసవి సెలవులలో ఒక్క సారి మాత్రమే ఝాన్సీని చూసే అవకాశం కలిగింది.
1978-1979 IInd inter 

P5 meet at cousin house 

1979 నేను ఇంటర్మీడియట్ (ద్వితీయ సంవత్సరం) బందరు లో చదువుతున్నాను. ఝాన్సీ తొమ్మిదో తరగతి నేతాజీ ట్యూటరియల్స్ లో చదువుతుంది దువుతోంది. మా చదువు ప్రదేశాలు వేర్వేరు అయినా, మా మనసులు ఒక్కటే.3 సంత్సరాల మౌన ప్రయాణం 
అది 1979: జాన్సీతో తిరిగి అనుభవాలు పంచుకున్న తరుణం 

1979లో నేను( 18 సంవత్సరాలు), జాన్సీ 14. ఇద్దరం school దగ్గర అనుకోకుండా కలిసాను.మా పెదనాన్న గారి మరణం కారణంగా ఝాన్సీ తో కలిసి మా కజిన్ సిస్టర్ లక్ష్మి ఇంటికి పరామర్శించడానికి తన కోరిక మేరకు వెళ్లాము . లక్ష్మి, జాన్సీకి జూనియర్,  స్నేహితులు కూడా 

ముగ్గురం (1. జాన్సీ, 2. నేను, 3. జాన్సీ ఫ్రెండ్) కలిసి 2 కిలోమీటర్లు నడుచుకుంటూ మా cousin లక్ష్మి ఇంటికి చేరాము., జాన్సీతో అనుకోకుండా జరిగిన సంభాషణలు నాకు ఆ సమయంలో ఒక కొత్త అనుభూతిని మిగిల్చాయి.

మళ్ళీ మేము నడుస్తూ స్కూలు వరకు తిరిగి వచ్చాము. ఈ క్రమంలో జాన్సీతో గడిపిన 3 గంటల సమయం నాకు ఎంతో ప్రత్యేకమైంది. తన్ను చూస్తూ ఆ క్షణాల్లో జాన్సీతో పంచుకున్న మాటలు, భావనలు నా జీవితంలో ఒక ముఖ్యమైన స్మృతిగా నిలిచిపోయింది.

Love Proposal Episode 

1979 సెప్టెంబర్ నెల IInd Inter supploment exams prepare అవుతున్నాను.మా friend ఇంటి దగ్గరనుండి రాత్రి 9 నుండి 12 గంటల సమయం  నేను ప్రేమ లేఖ వ్రాసాను next day post చేశాను .తరువాత రెండు రోజులకు నాకు ఝాన్సీ విముఖంగా ఉన్నట్టు జవాబు పంపింది. మాది 4 ఏళ్ల  పరిచయం. హృదయం భారంగా తోచింది. రాత్రి అంతా నిద్రలేదు నా మనసులోని భావాల్ని తెల్లవారు జాము 4గంటల సమయం,పేపర్ మీద పెట్టాను. ఘాటుగా ఆఖరి ఉత్తరం వ్రాసాను. ఝాన్సీ నేను నీవాడ్ని మన ప్రేమ పెళ్ళికి బాటలు వేయకపోయినా నీ మీద ప్రేమ నిజం. వచ్చే జన్మలో నువ్వు నేనుఇద్దరం అమ్మాయిలు గానో అబ్బాయిలు గానో జన్మించి ఏ శక్తి విడదీయలేని friends జీవిత కాలం ఉందాం సెలవు అంటూ.
     రెండు రోజుల తర్వాత  ఝాన్సీ దగ్గర నుండి  ప్రత్యుత్తరం వచ్చింది ప్రేమను అంగీకరిస్తూన్నట్టు.నా జన్మ ధన్యమైంది. నా ఆనందానికి అవధులు లేవు. అంబరాన్ని తాకింది. ప్రేమ ఫలించింది.

Over view 
మా విద్యాభ్యాస ప్రయాణం:
1.1975-76:
నేను 9వ తరగతి గుంటూరు
ఝాన్సీ 6వ తరగతి గుంటూరు
2.1976-77:
నేను 10వ తరగతి ఏలూరు
ఝాన్సీ 7వ తరగతి గుంటూరు
3.1977-78:
నేను ఇంటర్మీడియట్ (1వ సంవత్సరం) మచిలీపట్టణం
ఝాన్సీ 8వ తరగతి గుంటూరు
4.1978-79:
నేను ఇంటర్మీడియట్ (2వ సంవత్సరం) మచిలీపట్టణం
ఝాన్సీ 9వ తరగతి గుంటూరు
5.1979-80:job training 
6.1980 10th march గుడివాడ
నేను ఉద్యోగంలో చేరాను 
ఝాన్సీ 10వ తరగతి గుంటూరు
7.1981-82:
నేను ఉద్యోగం చేస్తూ బీకామ్  (1వ సంవత్సరం) గుంటూరు
ఝాన్సీ ఇంటర్మీడియట్ (1వ సంవత్సరం) గుంటూరు నేను college కి వెళ్లేప్పుడు కలిసేవాడ్ని తను నాతో తక్కువ మాట్లాడేది reserved ఉండేది .
P6 At Collage 
8.1982-83:నేను ఉద్యోగం చేస్తూ గుంటూరు 
ఝాన్సీ ఇంటర్మీడియట్ (2వ సంవత్సరం) గుంటూరు
మా విద్యాభ్యాస ప్రదేశాలు వేర్వేరు అయినా, మా ప్రేమ మా మధ్య దూరాన్ని ఎదుర్కొని, దృఢమైన అనుబంధంగా మారింది. ఝాన్సీ ప్రతి సందేశం, ఆలోచన, నాకు నూతన శక్తిని ఇచ్చింది. నేను ఆమె కోసం రాసిన భావోద్వేగ కవితలు, పాటలు నా మనసులో అమరమైన జ్ఞాపకాలు. మా అనుబంధం, మా ప్రేమ నాకు నా జీవనయాత్రలో ప్రతి కష్టాన్ని ఎదుర్కొనే ధైర్యాన్ని ఇచ్చింది. ప్రేయసి ఝాన్సీ నా జీవితంలోని ఒక చిరస్మరణీయ అధ్యాయం.

P7 To met at college 
Jhansi మరియు jhansi sister ఇద్దరు same college నాకు చాలాసార్లు తారసపడ్డారు మౌనంగా చూస్తూ వారిముందు నడిచేవాడ్ని.

P8  Giving letter to marry 

P9 hero
P10 childhood friends at school

P11 every day meet at tree
ప్రేమ కథ (ఇంకా వుంది)


79M.ఔషద వృక్షాలు.

పచ్చని ప్రకృతిలో ఉన్న అందమైన అరుదైన ఔషద వృక్షాలు...... 

1. అంకోలా - ఊడుగ చెట్టు
2. అంగార వృక్ష - గార చెట్టు
3. అంజనీ - అల్లి చెట్టు
4. అంజీర - అంజీర
5. అంత్ర పాచక - మనుబాల
6. అంబాష్ట - బొద్ది చెట్టు
7. అంబుదఫల - తొగరు చెట్టు
8. అంబు ప్రసాద - ఇండుప గింజలు
9. అకార కారభ - అక్కలకర్ర
10. ఆగత్యా - అవిసె చెట్టు
11. అగరు -కృష్ణాగరు
12. అగ్ని మంద - నెల్లి
13. అగ్ని ముఖి - జీడీ గింజలు
14. అగ్ని శిఖా - పొత్తి దుంప
15. అట రూష - అడ్డ సరము
16. అతంత్రి - కాపీ చెట్టు
17. అతసీ - అవిసె చెట్టు
18. అతి బలా - తుత్తురు బెండ
19. అతి విషా - అతి వస
20. అజగంధా - వాయింట చెట్టు
21.అనంత - పాలసుగంధీ
22. అనంనాసా - అనాసపండు
23. అపామార్గ - ఉత్తరేణి
24. అఫిన - నల్లమందు
25. అభయ - కరక్కాయ
26.అమరవల్లీ - పాచితీగ
27.అమృత ఫల - అమృత ఫలము
28. అమృత వల్లి - తిప్పతీగ
29. అమృతోపహిత - పిరంగి చెక్క
30. అరణ్య జీర - అడవి జీలకర్ర
31. అరణ్య వాస్తుక - దొగ్గలి కూర
32. ఆరలు - దుందిలపు చెట్టు
33. అరిష్టక - కుంకుడు చెట్టు
34. అరుణా - అతివస
35. అర్క - జిల్లేడు
36. ఆర్కా పుష్పక - కోల పాలకూర
37. ఆర్కవల్లభ - మంకెన చెట్టు
38. అర్జున - తెల్లమద్ధి
39. అల్ప దహన - అగ్ని వేండ్రపు చెట్టు
40. అవల్గుజ -కారుగచ్చ చెట్టు
41. అశోక - అశోక చెట్టు
42.అశ్మి - ఉలిమిడి చెట్టు
43.అశ్వ కర్ణిక - ఏపి చెట్టు
44. అశ్వ గంధ - పెన్నేరు చెట్టు
45. అశ్వ ఘాతుక - గన్నేరు చెట్టు
46.అశ్వద్ద - రావిచెట్టు
47. ఆసన - వేగిస చెట్టు
48.ఆస్తి సంహారిక - నల్లేరు
49. అక్షోక - అక్రొటు
50. అకల్లక - అక్కలకర్ర
51. ఆకాశవల్లి - పాచితీగ
52. ఆతాపి ఫల - శితాఫల చెట్టు
53. ఆత్మ గుప్తా - పెద్దదూల గొండి
54. ఆదిత్య వల్లి - మాండుక బ్రహ్మి
55. ఆమలిక - మామిడి చెట్టు
56.అమ్రగంధ - కస్తూరి పసుపు
57. ఆమ్లపీలు - పుల్ల గోంగూర
58. ఆమ్లలోనికా - పులి చంచలి
59. Amlika - పుల్ల బచ్చలి
60. ఆర gvadha - రేల చేట్టు
61. అర్జట - ఆదొండ చెట్టు
62. ఆర్త గళ - ములు గోరంట చెట్టు
63........ - అడవి కంద
64. ఆవర్తని - నులిదడ చెట్టు
65. Aspota - అడవిమల్లి
66. ఇంగుదీ - గార చెట్టు
67. ఇందీవర -కలువ దుంప
68. ఇంద్ర ద్రుమ - నల్లమద్ది చెట్టు
69. ఇంద్రయవ - కొడిసేపాల చెట్టు
70. ఇంద్ర వారుణి - వెర్రి పుచ్చ చెట్టు
71. ఇంద్రాణికా - తెల్ల వావిలి
72. ఇంద్రాక్ష - బుషభక మను మూలిక
73.ఇక్ష గంధా - నీరు గోబ్బి చెట్టు
74.ఇక్ష గంధా - చిన్న పల్లేరు
75. ఉగ్ర గంధా - వస
76. ఉత్పల - కలువపువ్వు
77. ఉత్పల శారిబా - గేదెసుగంది
78. ఉదుంబన - మేడి చెట్టు
79. ఉన్మత్త - ఉమ్మెత్త చెట్టు
80. ఉపవిస - అతి వస
81. ఉపొదకి - మట్టు బచ్చలి
82. ఉశీర - తెల్ల వట్టివేళ్ళు
83. ఏరండ - ఆముదపు చెట్టు
84. ఏరెండ చిర్భిటా - మద నానబ చెట్టు
85. ఏలా వాలుక - కూతురు బుడమ
86. ఓల్ల - కంద
87. కంటక ఫల - పనస పండు
88. కంటకారి - వాకుడు చెట్టు
89. కంట పత్ర ఫల - బ్రహ్మ దండి
90. కంటాల - రాకాసి మట్టలు
91. కంబు పుష్ప - శంఖ పుష్పము
92. కకుబ - తెల్ల మద్ది చెట్టు
93. కచు - చామ చెట్టు
94. కటిల్ల - కాకర
95. కటుక తుంబి - చేదు అనబచెట్లు
96. కట్వ - కట్ల తీగే
97. Katvamga వృక్ష - పెను వేప చెట్టు
98. కదంబ - కడిమి చెట్టు
99. కదళి - అరటి చెట్టు
100. కన్యా - కలబంద
101. కపికచ్చు - పెద్ద దూల గొండి
102. Kapitdha - వెలగ చెట్టు
103. కపిద్దార్జున - అడవి గగ్గెర
104. కపొతాghri - పగడపు తీగే చెట్టు
105. కమల - తామర
106. కరంజక - కానుగ చెట్టు
107. కర వల్లభ - వరగోగు
108. కర మర్దక - వాక చెట్టు
109. కరవీర - గన్నేరు చెట్టు
110. కరామ్ల - వాకచేట్టు
110. కరీర - వెణుతురు చెట్టు
111. కర్కటి - నక్క దోస కాయ
112. కర్పసి -పత్తిచెట్టు
113. కర్మ రంగ - విళంబి కాయలు
114.కర్కోటకి - అంగాకర చెట్టు
115. కర్పూరహరిద్ర - కస్తూరి పసుపు
116. Karbhuja - karbhija పండు
117. కలికారీ - పొత్తి దుంప
118. కలివృక్ష - తాడి చెట్టు
119. కశేరుకం - నamya దుంప
120. కళ్యాణి - నేల తంగేడు చెట్టు
121. కాంచన - కాంచన వృక్షము
122. కాండ పుంఖ - వెంపలి చెట్టు
123. కాంభోంజి - తెల్ల పురుగుడు
124. కాకజంఘు - వెలమసంధి
125. కాకబింబ -కాకిదొండ చెట్టు
126. కాక మర్ద - కాకిదొండ చెట్టు
127.కాక మాచిక - కామంచి చెట్టు
128. కాక ముద్ద -పిల్లి పెసలు
129. కాకాండ - చెప్పు తట్టాకు
130. కాకో దుంబరికా (బ్రహ్మ మేడి చెట్టు
131. కానన ఏరండ - నేపాళపు చెట్టు
132. కాటుక -విళంబి కాయలు
133. కాల వృంతా -కలిగొట్టు చెట్టు
134. కాలేయక -పిత చందనం
135. కాశ - రెల్లు గడ్డి
136. కాశ్మిరజ - కుంకుమపువ్వు
137. కాశ్మిరి - గుమ్ముడు చెట్టు
138. కాష్టక దళీ - అడవి అరటి చెట్టు
139. కాష్టశారీభా - పాల సుగందీ
140. కాసమర్ద - కసివింద చెట్టు
141. కింకి రాత - కొండ గోగు
142. కింశుక - మోదుగ చెట్టు
143. కిరాతతిక్త - నేల వేము
144. కీట మారి - గాడిద గడపాకు చెట్టు
145. కుండలచ్చద -అటులమామిడి
146. కుంజరాసన - రావి చెట్టు
147. కుంతల వర్ధన - గుంట గలగర
148. కుంద - మొల్లయను పుష్పము
149. కుందరుకి - అందుగచెట్టు
150. కుందురు -పిరంగి సాంబ్రాణి
151. కుంభికా - తూటి కూర
152. కుంకు andha - కుక్క పుగాకు
153. కుచందన - రక్తచందనము
154. కుటజ -కొడిసేపాల చెట్టు
156. కుణంజర -దొగ్గిలి కూర
157. కునటి - మణిశిల
158. కుభే రాక్ష - గచ్చకాయ
159. కుజ్జలీ -చామంతి చెట్టు
160. కుముద - తెల్ల కలువ గెడ్డ
161. కురంటక -ముళ్ల గోరంట
162. కురువక - యోర్రపువ్వుల గోరంట చెట్టు
163.కుర్కు రికా -కక్కుపాల
164. కుష్ట - చెంగల్వ koshtu
165. కుష్ట వైరి - నీరుడి విత్తులు
166. కుసుంభ -కుసుంబా చెట్టు
167. కూష్మాoడకి - బూడిద గుమ్మడి
168. కృత వేతస -చేదు బీర చెట్టు
169. కృష్ణ కాంభోజీ - నల్ల పురుగుడు
170. కృష్ణ కుండలి -నల్ల ఉప్పి
171. కృష్ణ కుటజ - అంకుడు చెట్టు
172. కృష్ణ ఖదిర -నల్ల చండ్ర
173. కృష్ణ చిత్రక - నల్ల చిత్ర మూలం
174. కృష్ణ జీరక - నల్ల జీలకర్ర
175. కృష్ణ తులసి - కృష్ణ తులసి
176. కృష్ణ త్రివృత్ - నల్ల తెగడ
177. కృష్ణ దత్తూర - నల్ల ఉమ్మెత్త చెట్టు
178.కృష్ణ నింబ - కరి వేప చెట్టు
179. కృష్ణ పతంగిని - నల్ల పురుగుడు
180. కృష్ణ పాకఫల - వాక చెట్టు
181. కృష్ణ పుష్పక - నల్ల ఉమ్మెత్త
182. కృష్ణ జీజ -కుంకుమ చెట్టు
183. కృష్ణ bhrunga రాజ - నల్ల గుంట గలగర
184. కృష్ణ సారి నల్ల చండ్ర
185. కేకి శిఖ -మయూరశిఖ
186. కేతకి - మొగలి పువ్వు
187. కేశరాజ - గుంట గలగర
189. కేశ హంత్రి - జమ్మి చెట్టు
190. కైవర్త - తుంగముస్తలు
191. కొంక నదూపం - పిరంగి సాంబ్రాణి
192. కొక నద - ఏర్ర కలువ దుంప పువ్వు
193. కోకిలాక్ష -నీరుగోబ్బి చెట్టు
194. కోటరీ పుష్ప -వృద్ధదారు
195. కోలమూల - పిప్పలి మూలము
196. కోవి దార - కాంచన వృక్షము
197. కోశాతకి - బీరకాయ
198. కోశామ్ర - కొండ మామిడి కాయ
199. క్రకచిక -గచ్చకాయ
200. ఖండ పుంఖా ములు- వెంపలి చెట్టు
201. ఖదిర - చండ్ర చెట్టు
202. ఖడ్గ శింబ -చమ్మకాయ
203. ఖర పత్ర - టేకు చెట్టు
204. ఖర మంజరీ - ఉత్తరేణి చెట్టు
205 ఖర స్కంద -మొరలి పండు
206. ఖర్జుర - ఖర్జురపు చెట్టు
207. ఖస్ తిల - పోస్తు కాయ
208. ఖాదిర -కవిరి
209. గండ గాత్రి - శీతాఫల చెట్టు
210. గంధనాకులీ -దుంప రాష్ట్రము
211. గంధపత్ర -వెలగ చెట్టు
212. గంధమాంశీ - గంధమాంసి
213. గంధర్వ వాస్త -చిట్టాముదపు చెట్టు
214. గంధోత్కర - దవనము
215. గంభారి -గుమ్ముడు చెట్టు
216. గజ సాధప - నందివృక్షము
217. గజ పిప్పలి -గజ పిప్పళ్ళు
218. గజ chirbhita - వెర్రి పుచ్చకాయ
219.గజ కర్ణాలు - సార కంద
220. గణికా -అడవి మొల్ల
221. గని కారికా -నెల్లి
222. గర ఘనక - అడవి గగ్గెర
223. గర్జర - గాజర గెడ్డలు
224. గర్భ కర - పుత్ర జీవి చెట్టు
225. గవేధుక - అడవి గోధుమలు
226. గాంగేరుకి -జిబిలిక చెట్టు
227. గిరి కర్ణికా - తెల్ల దింటేన
228. గుంజ - గులివింద చెట్టు
229. గుచ్చా ఫల నేపాళపు చెట్టు
230. గుడూచి తీగ - తీప్ప తీగ
231. గైరిక - గైరిక
232. గోదావల్లి - పుల్ల బచ్చలి
233. గొరక్ష కకటి - బుడమ తీగ
234. గోలోమీ -తెల్ల గరిక
235. గోశ్రేణి - తంగేడు చెట్టు
236. గోక్షర -ఏర్ర పల్లేరు
237. గ్రంధిల -చిర్రి కూర
238. గ్రామ కంద - పెండలము
239. గ్రామ్య కుంకుమ - కుసుంబ చెట్టు
240. ఘంటా - తుత్తురు బెండ
241. ఘంటారప -గిలిగిచ్చ
242. ఘ్రత ధూపక - పాలిట చెట్టు
243.ఘోటికా -పాయిల కూర
244. చండాతక -వాడ గన్నేరు
245. చందన - మంచి గంధము
246. చంద్ర వల్లరి - సోమలత
247. చంద్రికా - పాటల గంది
248. చంపక - సంపెంగ చెట్టు
249. చక్ర మర్ద - తగిరస చెట్టు
250. చక్ర వాస్తుక - చక్రవర్తికూర
251. చనక - శెనగ చెట్టు
252. చర్మ కాస - సాంబ్రాణి చెట్టు
253. చర్మార - చెప్పు తట్టాకు చెట్టు
254. చక్ష రణహాల -ఒద్ది చెట్టు
255. చాంగేరి -పులి చంచలి
256. చాంపేయ - నాగ కేసరాలు
257. చామంతి -చామంతి చెట్టు
258. చారు - పద్మ కాష్టము
259. చారు పర్ణి -గోంతిమ గోరు చెట్టు
260. చాహా - తేయాకు
261. చిత్రక - చిత్ర మూలము
262. చిరబిల్వ - నెమలడుగు చెట్టు
263. Chirbhita - బుడమ చెట్టు
264. చీనా కర్కటి - పందిరి దోసకాయ
265. చీనీ -పిరంగి చెక్క
266. ఛీరికా - వెన్నెవెదురు కూర
267. చుక్రికా - వెన్నె వెదురు కూర
268. చూడామణి - గురివిందచెట్టు
269. చోరక -గడ్డి ధవనము
270. ఛత్ర వృక్ష - ముచు కుందనము
271. జంబీర - నిమ్మ పండు
272. జంబు - నేరేడు చెట్టు
273. జటామాంసి - జటా మాంశి
274. జాటావల్లి - రుద్ర జడ చెట్టు
275. జపా - మందార చెట్టు
276. జయపాల - నేపాళము
277. జలకంద-కోవిల దుంప
278. జల నిర్గుడీ - నీరువావిలి చెట్టు
279. జల పిప్పలి -బొక్కెన చెట్టు
280. జల బ్రహ్మి - చిలకలకూర చెట్టు
281. జల వేతస - నీటి ప్రబ్బలి చెట్టు
282. జలాశయ - తెల్ల వట్టివేళ్ళు
283. జలా సూక -తామర దుంప
284. జాతికోశ - జాపత్రి
285. జాతీ -జాజి పువ్వు
286. జాతీఫల -జాజికాయ
287. జాలకం - అల్లి చెట్టు
288. జంగినీ - దుష్టపు చెట్టు
289. జీమూతక -దేవతాళవృక్షము
290. జీవంతి - మనుబాల
291. జ్యోతిష్మతి - పిన్న మా వేరు
292. జ్యోత్స్న - చేదు పొట్ల
293. జ్వరనాశని -మంజిష్ట
294. జ్వరాంతక -నేల వేము
295. ఝర పత్రికా -చాదరాసి కూర
296. ఝావుక - పక్కి చెట్టు
297. తండుక - చిర్రి కూర
298. తమాల - తమాల వృక్షము
299. తరుణీ - చేమంతి చెట్టు
300. తల పోటక - తంగేడు చెట్టు
301. తాంబూల వల్లి - తమలపాకు
302. తాంమ్ర - తాంమ్రము
303. తామ్రకూట - పోగాకు
304. తామ్ర పుష్ప - భూచంపక
305. తామ్ర బీజ - ఉలవలు
306. తాల మూలీ - నేల తాడి
307. తాల - తాటి చెట్టు
308. తాలీసపత్ర -తెళిసపత్రి
309. తిందుకి -ఈడె పండు
310. తిక్త కర్కటి - చేదు దోసకాయ
311. తిక్తకోశాతకీ -చేదు బీర చెట్టు
312. తిక్తతుండికేరీ -చేదు దొండ
313. తిక్త సార -సండ్ర చెట్టు
314. తిత్తిరి ఫలా - తియ్యదొండ కాయ
315. తినిశ - నెమ్మి చెట్టు
316.తిన్తిణి - చింత చెట్టు
317. తిల- నువ్వులు
318.తిలక - తిలకపు చెట్టు
319. తీక్ష కంటక - వెణుతురు చెట్టు
320.తిక్ష గంధా -మునగ చెట్టు
321. తిక్ష వృక్ష - వరగోగు
322. తుంబి - అనపకాయ
323. తువరక - నీరుడి విత్తులు
323. తేజ పత్ర - ఆకు పత్రికము
324. తోయపిప్పలి - బొక్కెన చెట్టు
325. త్రపు కర్కటి -ములు దోసకాయ
326. త్రాయమాణ - కలు క్రానుగ
327. త్రికంటక - ఎర్ర పల్లేరు
328. త్రికోణ ఫల - కోవిల దుంపలు
329. త్రిదంతీ - మహామేదా
330. త్రిపాదికా - హంసపాది
331. త్రిపుట - తెల్ల తెగడ
332. త్రివృత్పత్రా - గాడిద గడపాకు
333. త్వక్ సుగంధ - నారింజ పండు
334. త్వక్ పత్రి - హింగు పత్రము
335. దండోట్పల - సహదేవి
336. దంతచ్చదోపమా - దొండ చెట్టు
337. దంత బీజ - దానిమ్మ చెట్టు
338. దంత హర్షణ - నిమ్మపండు
339. దత్తూర - ఉమ్మెత్త చెట్టు
340. దదృఘనా - సీమ మెట్టతామర
341. దధి పుష్ప -కట్లేతీగ
342. దమన - దవనము
343. దర్భ - కుశ ధర్బగడ్డి
344. దహన - చిత్ర మూలము
345. దహని - చాగ నారమట్టలు
346. దళ snuhi - ఆకు జెముడు చెట్టు
347. దాడిమ - దానిమ్మ చెట్టు
348. దార్వీ - మాను పసుపు
349. దావాగ్ని - అగ్ని వెండ్రపు చెట్టు
350. దీనా - కక్కుపాల
351. దీర్ఘ గ్రంధి - వెదురు
352. దీర్ఘ ఫల -రేల చెట్టు
353. దీర్ఘ మూలిక - ముల్లంగి
354. దీర్ఘ వల్లరీ - వృద్ధదారు
355. దుగ్ధ తుంబి - పాల అనబకాయ
356.dugdhika -పిన్న పాల చెట్టు
357. దురాలభా - చిన్న దూల గొండి
358. దుషపుత్ర - గడ్డి దవనము
359. దూర్వా - గరిక వేళ్ళు
360. దేవ గంధా -సహదేవి
361. దేవదారు - దేవదారు చెట్టు
362. ద్రవంతి - ఎలుక చెవికూర
363. ద్రోణపుష్ప - తుమ్మి కూర చెట్టు
364. ధను వృక్షా - తడ చెట్టు
365. ధవళ పాటలా - తెల్ల కలిగొట్టు
366. ధవళోట్పల - తెల్ల కలువగడ్డ
367. ధాతకి - ఆరె చెట్టు
368. ధాత్రి - ఉసిరిక చెట్టు
369. దామర్గవం - బీరకాయ
370. ధూసర పత్రిక - తేలుమణి చెట్టు
371. ద్యామకం - కామంచి పూరి
372. ధ్యామశ్య పత్ర - పచ్చాకు
373. నందివర్ధన - నందివర్ధనము
374. నందివృక్ష - నందివృక్షము
375. నక్త మాల - కానుగచెట్టు
376. నఖ రంజక - గోరింట చెట్టు
377. నట మండన - హరి దళము
378. నడ - కిక్కిస గడ్డి
379. నదీ కాంత - కోదాడి కాయ
380. నదీ వీరణ - ఆవురు గడ్డి
381. నమష్కారీ - నిద్ర గన్నిక
382. నమేరు - సుర పొన్నపువ్వు
383. నలికా - పగడుపు తీగే చెట్టు
384. నలికాదళ - మదనానబ చెట్టు
385. నళ - కిక్కిస గడ్డి
386. నళి నీరుహ - తెల్ల తామర
387. నాకులీ - విటముంగి తేగలు
389. నాగ కేసర- నాగ కేసరములు
390. నాగ దమని - ఈశ్వరి చెట్టు
391. నాగ బలా - జబిలిక తీగ
392. నాగ మదనీ - గొడ్డు ఆగారక
393. నాగ రక్త -గంగ సిందూరము
394. నాగరముస్త - నాగ ముస్తలు
395. నాగ వల్లీ -తమలపాకు
396. నారదం - నారదబ్బకాయ పండు
397. నారాయణ ప్రియ - పీత చందనము
398. నారికేళ - కొబ్బరికాయ చెట్టు
399. నాల కుంకుమ - పారిజాతపు చెట్టు
400. నింబ - వేప చెట్టు
401. నికుంచక - నీటి ప్రబ్బలి చెట్టు
402. నికోచక - ఉడుగ చెట్టు
403. నిదిగధిక - వాకుడు చెట్టు
404. నిర్గుడి వావిలి చెట్టు
405. నిర్ఘరా - చాదరాసి కూర
406. నిశ్రేణి - ఖర్జురపు పండు
407. నీప - కడిమి చెట్టు
408. నీలతరు - కొబ్బరి చెట్టు
409. నీలతాళ - తమాల వృక్షము
410. నీల నిర్గుండి - నల్లవావిలి
411. నీలపుష్ప - కట్లే తీగ
412. నీలపుష్ప - విష్ణుకాంత చెట్టు
413. నీలాప రాజిత -నల్ల దింతిన
414. నీలి -నీలి చెట్టు
415. నీలోతపల -నల్ల కలువ
416. నేత్రోపమ- బాధము కాయలు
417. నేమీ -నెమ్మి చెట్టు
418. నైపాలీ -విరజాజి పుష్పము
419. న్యగ్రోధ - మర్రి చెట్టు
420. పంచాగుళ - ఆముదపు చెట్టు
421. పంచానన - చేదు పొట్ల
422. పాతంగ - పతంగి చెక్క
423. పత్ర - ఆకు పత్రకము
424. పత్రాంగ- రక్త చందనము
425. పత్రామ్ల - చుక్క కూర
426. పద్మ - తామరపువ్వు
427. పద్మ చారిణి - మొట్ట తామర
428. పద్మ నాళ - తెల్ల తామర
429. పద్మ పుత్ర -పుష్కర మూలము
430. పద్మ మూల - తామర దుంప
431. పధ్య శాల - చిర్రికూర
432. పనస ఫల - పనస పండు
433. పయశ్యా - దుష్టపు తీగ
434. పరుమ - పాలసా పళ్ళు
435. పరూషక - పట్టీత కాయలు
పర్పణ - పాపిటి చెట్టు
436. పలాండు - నిరుల్లిపాయ
437. పలాశ - మోదుగ చెట్టు
438. పాక రంజన - ఆకు పత్రకము
439. పాకల - చంగల్వ కోస్టు
440. పాటలా - కలిగొట్టు చెట్టు
441. పాఠా - విషబొద్ధి చెట్టు
442. పార్ధా - తెల్ల మద్ది చెట్టు
443. పారావత - పాలసా పళ్ళు
444. పారావతాంగ్రీ - పిన్నమ వేరు
445. పారిజాత -పారిజాతపు చెట్టు
446. పారిభద్ర - బాడిత చెట్టు
447. పారీష - గంగారావి చెట్టు
449. పారే వత - ఈడే పండు
450.పార్కటీ - జువ్వి చెట్టు
451. పార్వతి ఉమా - సీమ అవిసి విత్తులు
452. పొలంకి - పోలంకి కూర
453. పాషాణభేది -పిండి కొండ చెట్టు
454. పిండ మూల - గాజర గడ్డలు
456. పిండాలు - సార కంద
457. పిండితల - మంగచెట్టు
456. పిచుల - పక్కి చెట్టు
457. పిచుమంద - వేప చెట్టు
458. పితృ తర్పణ - నువ్వులు
459.పీతకర వీర - పచ్చ గన్నేరు
460.పీత దారు - సరళ దేవదారు
461.పీత భద్రక- కొండగోగు
462.పీతసాల - వేగిసచెట్టు
463.పుత్ర జీవ - పుత్ర జీవి చెట్టు
464. పునర్ణవ - తెల్ల గలిజేరు
465. పున్నాగ- పొన్నచెట్టు
466. పుష్కర మూల - పుష్కర మూలము
467. పుష్ప కాసీస - పుష్ప కాసీసము
468. పుష్ప ఫలే - బూడిద గుమ్మడికాయ
469. పుష్పంజనము - పుష్పంజనము
470.పూతనా - గంధమాంశి
471. పూతిగంధ - పూత పిల్లి గెడ్డ
472. పూతిక రంజ- నెమలడుగు చెట్టు
473. పూరీ - వెన్న వెదురు చెట్టు
474. పూర్ణి - నాగమల్లి చెట్టు
475. పృస్ని పర్ణి - కోలపొన్న
476. పేరుకం - జామి చెట్టు
477. పొడ పత్రి - పొడపత్రి ఆకు
478. పోటగళా -కోలపాలకూర
479. పౌష్కర పుష్కరమూలము
480. ప్రణిక - పెరుగుతోటకూర
481. ప్రపున్నాట - తగిరస చెట్టు
482. ప్రసాదిని - తొగరు చెట్టు
483. ప్రసారిణి - గొంతిమ గోరు చెట్టు
484. ప్రిక్కా - పిక్కి చెట్టు
485. ప్రియాంగు - ప్రెంఖరపు చెట్టు
486. ప్రియాల - మొరలి పండు
487. ప్లక్ష- జువ్వి చెట్టు
488. ప్లిహనస - విత్తు బోడతరము
489. ప్లిహారి - వెంపలి చెట్టు
490. ప్లిహ శత్రు -మూలుమోదుగ
491. ఫణిర్జక - గగ్గెర
492. ఫలామ్లక - చింత చెట్టు
493. ఫలినీ - ప్రెంఖణపు చెట్టు
494. ఫల్లు - బ్రహ్మ మేడి
495. ఫేనిల - కుంకుడు చెట్టు
496. బంధుజీవక - మంకెనచెట్టు
497. బధరి - రేగుచెట్టు
498. బర్బరి - కుక్క వాయింట చెట్టు
499. బార్బరాగంధ - వాయింట చెట్టు
500. బర్ భూర - నల్లతుమ్మ చెట్టు
501. బరహి చూడ- మాచి పత్రి
502. బలభద్రా - కలు కానుగచెట్టు
503. బలాకా - బలుసు చెట్టు
504. బస్తాంద్రి - గాడిద గడపచెట్టు
505. బహిర్గంది - మేరు పనసచెట్టు
506. బభూపుత్రి - లింగదొండ
507. బహుపుష్ప - బాడిద చెట్టు
508. బాదమా - బాదం కాయలు
509. బాలకం - కురువేరు
510. బాహ్లీక - కుంకుమపువ్వు
511. బిబీ - దొండ చెట్టు
512. బిల్వ - మారేడు చెట్టు
513. బిల్వ గంధ - గగ్గెర
514. బీజక - వేగిస చెట్టు
515. బీజ పూర - మాదీఫలము
516. బీజ రేచన - నేపాళము
517. బృహాజ్జంబీర -గజనిమ్మ కాయ
518. బృహత్ఫలా - బూడిద గుమ్మడికాయ
519. భృహతి - నేలములక
520. బృహల్లోని - పెద్ద పావిలి కూర
521. బోళ - బాలింత బోలు
522. బ్రహ్మదండి - బ్రహ్మ దండి చెట్టు
523. బ్రహ్మ దారు - గంగరావి చెట్టు 
524.బ్రహ్మ మేఘల -ముంజధర్భ
525. భక్తికా - వెన్న వెదురు కూర
526. బల్లాతక - జీడీ గింజలు
527. భక్షపత్రా - తమలపాకులు
528. భారవాజీ - బలుసు చెట్టు
529. భీండ - బెండకాయ
530. భిక్ష -తెల్ల బోడతరము
531.భూచనక - వేరుసెనగ కాయ
532. భూజంబు - నేల నేరేడు చెట్టు
533. భూతగ్ని - భుజపత్రి చెట్టు
534. భూతదాంత్రి -నేల ఉసిరిక చెట్టు
535. భూతికమ్ - తురక వేప చెట్టు
536. భూనింబ - నేల వేము
537. భూమిచంపక - భూమిచంపకము
538. భూర్జపత్ర - భుజపత్రి చెట్టు
539. బృంగరాజ - గుంటగలగర
540. భోగవల్లభ - మంచి గంధము
541. మంజరీ - ప్రబ్బలి చెట్టు
542. మంజుల - అంజీర పండు
543. మంజీషా - మంజిస్టా
544.మండూక పర్ణి - ముండూక బ్రహ్మి
545. మకాయ - మొక్కజొన్న పొత్తులు
546. మత్యక్షి - పొన్నగంటి కూర
547. మదన - మంగచెట్టు
548. మదనగంటా - మదనబుడత చెట్టు
549. మదశాఖ - మట్టు బచ్చలి
550. మధు కర్కటి - మదు నానబ చెట్టు
551. మధు కేసరి - తియ్యమాది ఫలము
552. మధుజం బిర - తియ్యనిమ్మకాయ
553. మధుతుండి - తియ్యదొండ కాయ
554. మధుతృణ - చెరుకు
555. మధు ఫలా -karbhuja పండు
556. మధు పుష్ప - ఇప్ప చెట్టు
557. మధు స్రవా - చాగ నారమట్టలు
558. మదూక - ఇప్పచెట్టు
559. మనోహర - మొల్లయను పుష్పము
560. మరహాట్టిక - మరాటి మొగ్గలు
561. మరువక - మరువము
562. మరుణ్ మాలా - స్పక్క మొగ్గలు
563. మలయూ - బ్రహ్మమేడి చెట్టు
564. మల్లికా - మల్లి చెట్టు
565. మసుర - చిరి సెనగలు
566. మస్తక మంజరి - చంచలికూర
567. మహాకంద - ముల్లంగి
568. మహాకసిద్ద - మారేడు చెట్టు
569. మహకాయ - మొక్కజొన్న పొత్తులు
570. మహా కాలా - కాకి దొండ చెట్టు
571.మహానింబ - పెను వేప చెట్టు
572. మహానీలి - నల్ల దింటేనచెట్టు
573. మహాపత్రి - టేకు చెట్టు
574. మహాపీలు - పెద్ద వరగోగు
575. మహారాష్టి - మరాఠి మొగ్గలు
576. మహా సర్పగంది -పెద్ద సర్పక్షి చెట్టు
577. మహిసాక్షి - మహిసాక్షి
578. మహౌషదీ - మండూకబ్రహ్మి
579. మాతులుంగ - తియ్యమాది ఫలము
580. మాధవి - మాధవి తీగె
581. మాచి ఫలం - మాచి కాయ
582. మారిష్ట - పెరుగు తోట కూర
583. మార్జాల వృషణ - బూతపిల్లి గడ్డ
584. మాలతీ - మాలతీ తీగ
585. మాల్కమ్ గనీ - పిన్నమా వేరు
586. మాల్యపుష్ప - జానపచెట్టు
587. ముసలీ - నేల తాడి
588. ముస్తక - తుంగముస్తలు
589. ముష్కక -మొక్కపు చెట్టు
590. మూర్వా - చాగ నారమట్టలు
591. మూలక - ముల్లంగి
592. మూల ఫల - వేరు పనస పండు
593. మూలినీ - కురింజ చెట్టు
594. మూషిక పర్ణి - ఎలుక చెవి కూర
595. మృదంగ ఫల - పనస పండు
596. మృదు పుష్ప - దిరిసేన చెట్టు
597. మేధికా - గోరింత చెట్టు
598. మేష విషాణికా - ఒద్ది చెట్టు
599. మోచ - బూరుగుచెట్టు
600.మోద - అజా మొద విత్తులు
601. మైత్రేయ - అడవిసదాప
602. మ్లెచ్చ ఫల - కాపీ చెట్టు
603. యజ్ఞభూషణ - కుశ ధర్భ గడ్డి
604. యవ - యవలు
605. యవనప్రియ - మిరియాలు
606. యవాస - పిన్ని దూల గొండ
607. యక్ష దృక్ - గచ్చ చెట్టు
608. యాజ్ఞక - మోదుగ
609. యవనాల -జొన్నలు
610. యుగ్మఫల - దృష్టపు చెట్టు
611. యూధికా - అడవి మొల్ల
612. యోగీశ్వరి - గొడ్డు ఆగారక
613. రంగలత - నులిదడ చెట్టు
614. రంద్రి - కిక్కిస గడ్డి
616. రంభా -అరటి చెట్టు
617. రక్త కార్భసీ - పమిడి పత్తి చెట్టు
618. రక్త చందన- రక్తచందనము
619. రక్త చిత్రిక - ఎర్ర చిత్ర మూల
620. రక్తత్వచ - రామఫలము
621. రక్త నాళ - కొయ్య తోటకూర
622. మునుగు తామర
623. రక్త పిండాలు -చింగడ దుంపలు
624. రక్త పుష్ప - అటిక మామిడి
625. రక్త పుష్పక - బాడిత చెట్టు
626. రక్తఫలా - తియ్యదొండ కాయ
627. రక్త బిందు పత్ర - లక్ష్మణ పంజి
628. రక్త బీజ - వేరు సెనగ కాయలు
629.రక్త మరిచ - మిరప కాయలు
630. రక్త వాలుక - గంగ సింధూరం
631. రక్తంగీ - మంజిష్ట
632. రక్తాలు - చిరగడ దుంపలు
633. Rakto తపల - ఎర్ర కలువ పువ్వు
634. రసాల - మామిడి చెట్టు
635. రాజన- శిరి వేరు చెట్టు
636. రాజపర్ణి -:తెల్ల పురుగుడు
637. రాజపీలు - పెద్ద వరగోగు
638. రాజఫల - పాల పండు
639. రాజలాబు - అనబకాయ
640. రాజాదని - పాల పండు
641. రాజార్క - తెల్ల జిల్లేడు
642. రాజీవ - ఎర్ర కలువ పువ్వు
643. రాస్న - దుంప రాష్ట్రము
644. రుక్త ముక్త - పతంగి చెట్టు
645. రుదంతి - అడవి శనగచెట్టు
646. రుద్రజట - రుద్రజడ చెట్టు
647. రుద్రపుష్ప - మందారచెట్టు
648. రూపగాంధా - ముర్కొండ చెట్టు
649. రేచికా - సునాముఖి
650. రోహితక - మోలు మోదుగ
651. లకుచ - కమ్మ రేగుకాయ
652. లఘుపీలు - పుల్ల గోంగూర
653. లజ్జాలు - నిద్ర గన్నిక
654. లజ్జా వతి - మునుగు దామర
655. లక్ష్మణ - లక్ష్మణ పంజి
656. లాంగలీ - పొత్తిదుంప
657. లామజ్జిక - తెల్ల వట్టి వేళ్ళు
658. లాసక- చిరు సెనగలు
659. లక్షా - లక్క
660. లింగనీ - లింగ దొండ
661. లేఖ్య పత్ర - భుజపత్ర చెట్టు
662. లోనిక - పాయిల కూర
663. లోమశీ - నక్కదోసకాయ
664. లోహ మారక - పొన్నగంటి కూర
665. వంద్యా కర్కోటకి -గొడ్డు ఆగారక చెట్టు
666. వంశ - వెదురు
667. వంశ రోచన- తవా క్షిరి
668. వకుళ - పొగడచేట్టు
669.వచా - వస
670. వజ్ర కంటక - కత్తి మందు చెట్టు
671. వాట్రాక్షి - నల్లేరు
672. వట- మర్రి
673. వత్సనాభ - నాభి
674. వధూ - పిక్కచెట్టు
675. వనక టిల్ల- అడవికాకర
676. వన కధళి - అడవి చెట్టు
677. వన జీరా - అడవి జీలకర్ర
678. వన బర్బరి - అడవి వాయింట
679. వన మల్లికా - విరజాజి పుష్పము
680. వనముగ్ధ - అడవి పెసలు
681. వన యిక్ష -అడవి చెరుకు
682. వనశిగృ - కారు మునగ చెట్టు
683. వన హరిద్రా - అడవి పసుపు
684. వనామ్ర - తుమ్మెద మామిడి
685. వనితా -ప్రేoఖణపు చెట్టు
686. వరుణ - ఉలిమిడి చెట్టు
687. వర్ధమాన - ఆముదపు చెట్టు
689. వలిపొదకి - మట్టు బచ్చలి
690. వల్లికా ప్రియ - బుడ్డ కాకర
691. వల్లిజ - మిరియాలు
692. వల్లీ వార్తక - తీగే వంకాయ
693. Vahni మూల - చిత్ర మూలము
694.vahini శిఖ కూసుంబ చెట్టు
695. వాకుచి -కారు గచ్చ చెట్టు
696. వాజికరీ - పెన్నేరు చెట్టు
697. వాట్య పుస్పిక - తుత్తురు బెండ
698. వాట్యాలక - ముత్తువపులగం
699. వాతవైరి - బాదం కాయలు
700. వాతాంగిణీ - తెల్ల పురుగుడు
701. వారాహీ - నేల తాడి
702. వారి పర్నీ - అంతర తామర
703. వార్తాకీ - నేల ములక
704. వార్షికీ - మల్లి చెట్టు
705. వాలు కాపర్ణ - పెద్దారి చెట్టు
706. వాసంతిక - బండి గురివిందచెట్టు
707. వాసంతీ లత - మాధవీ తీగే
708. వాసక - అడ్డసరము
709. వాస్తుక - chakravarti కూర
710. విగంధక - అజామోద చెట్టు
711. విజయ - గెంజాయి
712. విడంగ - వాయు విడంగములు
713. వితండ - చామచెట్టు
714. విదరం - నాగ జెముడు
715. విదారగంధా -ముయ్యాకు పొన్న
716. విధారీ - నేల గుమ్మడి చెట్టు
717. విద్రుమలత - పగడపు తీగే చెట్టు
718. విబీతకి - తాడి చెట్టు
719. వీరేచనఫల - దేశవాళి గోంగూర
720. విశాలత్వక్ - ఏడాకుల పొన్న
721. విశ్వగ్రందీ - హంసపాది
722. విశ్వ తులసి - కుక్క తులసి
723. విశ్వరూపి - మూర్కొండ చెట్టు
724. విశ్వసార - నాగ జెముడు
725. విశ్వామిత్ర ప్రియ- కొబ్బరి చెట్టు
726. విష - నాభి
727. విషగంధీకా - గాడిద గడపాకు
728. Vishagnu - ఆగార
729. విషమండల- విషమంగలపు చెట్టు
730. విషముష్టి - విషముష్టి గింజలు
731. విషాణి - రుషభక మను మూలిక
732. విషాది - తెల్ల గలిజేరు
733. విషావహ- సీమ చిత్రమూలం
734. విష్ణుకాంత - విష్ణుకాంతచెట్టు
735. విష్ణు వల్లభ - కృష్ణతులసి
736. విసర్పిని - ఈశ్వరి చెట్టు
737. వీరణార్జున - ఆవురు గడ్డి
738. వీర సేన - ఆలు బఖారా
739. వృత తండుల - జొన్నలు
740. వృద్ధ తారక - వృద్ధ దారు
741. వృషభ - రుషభకమను మూలిక
742. వృష్య కంద - నేల గుమ్ముడు చెట్టు
743. వృక్షగందీని - బలుసు చెట్టు
744. వృక్షబక్ష- బదనిక
745. వృక్షరుహ - హబదనిక
746. వృక్షామ్ల- చింత చెట్టు
748. వేణు - వెదురు
749. వేణు నిస్వన- అడవి చెరుకు
750. వేణు బీజ - వెదురు బియ్యం
751. వేతస -ప్రబ్బలి చెట్టు
752. వేత్ర - వేపపండు
753. వైతవీ - తవాక్షరీ
754. వైద్యమాత - అడ్డ సరము
755. వ్యంజన - పుదీనా
756. వ్యాఘరీ - వాకుడు చెట్టు
757. వ్రాణగను - మురరారు సింగు
758. శంకజీర -శంకజీరకము
759. శంఖపుస్పి -శంఖపుష్పము
760. శక్రదారు - భద్ర దేవదారు
761.శణ - జనపచెట్టు
762. శతపత్రి - చేమంతి పువ్వు
763. శత పత్రి - గులాబీపువ్వు
764. శతపర్వీకా - గరిక వేళ్ళు
765. శతపుష్ప - సదాప చెట్టు
766. శతపుష్ప - పిన్నసదాప
767. శత ప్రసూనా - సోపు
767. శత ములి- పిల్లి పీచర
768.శత వేధి - ఆమ్లవేతనము
769. శతాహ్వా - పోయికూర
770. శమీ - జమ్మి చెట్టు
771. శమిపత్రా - నిద్ర గన్నిక
772. శరపుంఖ - వెంపలి చెట్టు
773. శల్యదా - మేదా
774. శల్లకీ - అందుగచెట్టు
775. శసాండులి - చేదు దోసకాయ
776. శాఖవీర - పెరుగుతోట కూర
777. శాఖ వృక్ష- టేకు చెట్టు
778. శాకోట - తపసి చెట్టు
779. శాఘోట- బరి వెంకచెట్టు
780. శాలిపర్నీ - ముయ్యాకు పొన్న
781. శాల్మలీ - బూరుగచెట్టు
782. శిదుగందా - పొగడచెట్టు
783. సింబి - అనుములు
784. శింశుప - ఇరుముడి చెట్టు
785. శిఖండి - గులివింద చెట్టు
786.శిఖండీని - అడవి మొల్ల
787. శిఖనీ - మయూరశిఖ
788. శిగృ - మునగ చెట్టు
789. శితార్జక - తులసి
790. శితివార - చంచలకూర
791. శితశుక - యవలు
792. శిరీష - దిరిసేన చెట్టు
793. శిలాగర్భజ- పిండి కొండ చెట్టు
794. శివమల్లి - యోచన
795. శీత పుష్ప- దువ్వెన చెట్టు
796. శీత సార - పొన్నగంటి కూర
797. శీతాఫల - శీతాఫలం చెట్టు
798. శుఖ వల్లభ - దానిమ్మ చెట్టు
799. శుకశ్చద - మాచిపత్రి
780. శుకా శింబీ - పెద్దదూల గొండి
781. శుచికా పుష్ప - మొగలిపువ్వు
782. శృంగటకీ - కోవిలదుంప
783. శృంగాలవిన్న - కోలపొన్నచెట్టు
784. శేలు - నక్కెర చెట్టు
785.శైలేయ - అడవిసదాప
786. శోకనాశ - అశోకవృక్షము
787. శోనాక - దుందిలపు చెట్టు
788. Sobhaagni - ఎర్ర గలిజేరు
789. శోభహార - జీడీమామిడి చెట్టు
790. శోభాంజన - మునగ చెట్టు
791. శోలి - అడవి పసుపు
792. శ్యామబీజ - కాటుక గింజలు
793. శ్యామక - చామలు
794.శ్రావణి - తెల్ల బోడతరము
795. శ్రీపర్ణి - గుమ్ముడు చెట్టు
796. శ్రీఫల - మారేడు చెట్టు
797. శ్రీమతి - విరజాజి పుష్పము
798. శ్రీమాన్ - తిలకపు చెట్టు
799. శ్రీవేష్టక - గంధఫేరోజా
800. శ్రీవాస- దేవదారు తైలం
801. Sla- ఇనుపగోలు గింజలు
802. శ్లేష్మాoతక- నక్కెర చెట్టు
803. శ్వాఘోట - బరివెంకచెట్టు
804. శ్వాస జీహ్వా - ఆకు జెముడు చెట్టు
805. శ్వేత అపరాజిత - తెల్ల దింటేన
806. శ్వేత కుండలి - తెల్ల ఉప్పి
807. శ్వేత కదిర - తెల్లచండ్ర
808. శ్వేత గిరికర్ణిక - తెల్ల దింటేన
809. శ్వేత నిర్గుండి - తెల్ల వావిలి
810. శ్వేతపత్రి - తెల్ల గులాబీపువ్వు
811. శ్వేత బిందుక- అనుములు
812. శ్వేత మరీచ - తెల్ల మిరియాలు
813. శ్వేత రాజి - పొట్లచెట్టు
814. శ్వేతక్ష - తెల్ల చెరుకు
815. శ్వేతర్కా - తెల్ల జిల్లేడు
816. షడ్పదాలయ- పొన్నచెట్టు
817. షdubhu జా- ఖర్జురపండు
818. సజీవని - అడవి శెనగ చెట్టు
819. సంధ్యకాలి - చంద్రకాంత చెట్టు
820. సధాపుష్ప - మొల్లలపుష్పములు
821. సప్తచ్చద - ఏడాకుల పొన్న
822. సప్తపర్ణి - ఏడాకులపొన్న
823. సప్తలా - సాంబ్రాణి చెట్టు
824.సప్తలా- సంబరేణు
825. సమంత దుగ్ధ - కత్తి మందు చెట్టు
826. సరల - సరళ దేవదారు
827. సర్జ- ఏపి చెట్టు
828. సర్పగంధా - సర్పాక్షి చెట్టు
829.సర్పగంధా - విటముంగి తీగలు
830. సర్పాక్షి - సర్పాక్షి చెట్టు
831. సర్వ గ్రంధి - పిప్పిలి మూలము
832. సర్వజయా - కృష్ణతామర
833. సహదేవి - సహదేవి
834. సహస్ర వీర్యా - తెల్ల గరిక
835. సాతలా- సంబరేణు
836. సారీ - సాంబ్రాణి చెట్టు
837.సాల - ఏపి చెట్టు
838. సాలాక్షా - పిరంగి సాంబ్రాణి
839. సింధు వార - వావిలి చెట్టు
840. సిఖలు - మొక్కజొన్న పొత్తులు
841. సితపాటలా - తెల్ల కలిగొట్టు
842. సితార్జక - తులసి
843. సుకంద- నీరుల్లి పాయ
844. సుకాండ - రెల్లుగడ్డి
845. సుకుమార - సంపెంగ చెట్టు
846. సుగంధ మరీచ- చలువ మిరియాలు
847. సుగంధ- పాలసుగంధ
848. సుదర్శన - విషమంగలపు చెట్టు
849. సుదీర్ఘ - పొట్లచెట్టు
850. సుప్రజ - పద్మకాష్టము
851. సుప్ర సార - గొంతిమ గోరు తీగ
852. సుముఖ - అడవి గగ్గెర
853. సురంభిగంధ- జాజి పువ్వులు
854. చంద్రదారు - దేవదారు చెట్టు
855. సురభి పత్ర -నేరేడు చెట్టు
856. సుర మృత్తిక - తుపరిమన్ను
857. సువర్చల- పొద్దు తిరుగుడు చెట్టు
858. సువర్ణకదళీ -బంగారు అరటి చెట్టు
859. సువి రేచన - ఆకు జెముడు చెట్టు
860. సూత్రపుష్ప - పైడిపత్తి చెట్టు
861. సూరణ - అడవి కంద
862.సూర్య భక్త - పొద్దుతిరుగుడు చెట్టు
863. సూక్ష్మ మూలా - బుడ్డకాకర చెట్టు
864. సేపాలికా- నల్లవావిలి
865. సైరేయక - ములు గోరింట తీగ
866. సోమరాజి - కారు గచ్చ చెట్టు
867. సోమలతా- సోమలత
868. సోమవృక్ష- తెల్ల చండ్ర చెట్టు
869. శతపుష్ప- పిన్న సదాప
870. సౌలి - అడవి పసుపు
871. సౌమ్య గంధ- గులాబీపువ్వు
872. స్థలపద్మిని - మొట్ట తామర
873. స్థుల కంద - పెండలము
874. స్పర్శ లజ్జ - మునుగు తామర
875. స్థిర గంధ- మొగలిపువ్వు
876. స్థుల చూత - జీడీమామిడి చెట్టు
877.స్థుల ధర్భ - ముంజధర్భ
878.స్థుల శింభో -చమ్మకాయ కూర
879.స్థుల శృంగాట - పెద్ద పల్లేరు
880.స్థాణేయక - మాచిపత్రి
881. స్నిగ్ధ బీజ - ఇనుపగోలు గింజలు
882. Asnu - చెముడు చెట్టు
883. స్నేహఫల - నువ్వు చెట్టు
884. స్నేహవృక్ష- భద్ర దేవదారు
885. స్పుక్క - పిక్కచెట్టు
886. స్వందస్ట- పెద్ద పల్లేరు
887. స్వనాడిక - అటుక మామిడి
888. స్వర్ణ జీవంతిక - స్వర్ణ జీవంతి
889. స్వర్ణ దుగ్ధ - బలురక్కిస చెట్టు
890. స్వర్ణ పత్రి - నేల తంగేడు చెట్టు
891. స్వర్ణ పుష్ప - రేలచెట్టు
892. స్వర్ణమాక్షిక - హేమాక్షిరం
893. స్వర్ణముఖి - సునాముఖి
894. స్వర్ణలత - పిన్నమావేరు
895. స్వర్ణక్షిరి - బలురక్కిస చెట్టు
896. స్వర్జికా - సజ్జకారము
897. స్వల్ప కందం - సమ్మదుంప
898. స్వాదు వృక్ష- కాండ్రేగు చెట్టు
899. శ్వేతతులసి - తులసి
900. హంస పాది - హంసపాది
901. హపుషా - విత్తు బోడతరము
902. హయమారక - వాడ గన్నేరు
903. హరి చందన - పీత చందనము
904. హరితాళ - హరిదళము
905. హరిద్రా - పసుపు
906. హరిమంద - పచ్చ పెసలు
907. హరీతకీ - కరక్కాయ
908. హరిత మంజరి - మూర్కొండ చెట్టు
909. హరి వాలుక - కూతురు బుడమ
910. హరేణుక - రేణుకలు
911. హాలిప్రియ - కడిమి చెట్టు
912. హస్తికర్ణి - ఏనుగచెవి చేమ చెట్టు
913. హస్తిశుడి - తేలుమణి చెట్టు
914. హింగుపత్రి - హింగుపత్రము
915. హిజ్జల - కొబాడీ కాయ
916. హిలమొచికా - చిలుక కూర చెట్టు
917. హేమ దుగ్ధ - మేడి చెట్టు
918. హేమ పుష్ప - అశోకవృక్షము
919. హేమ పుష్ప - నేల తంగేడు చెట్టు
920. హేమ పుష్పకా- బీర కాయ
921. హేమవల్లీ - స్వర్ణ జీవంతి
922. హేమ సాగర- బీజ పత్రము అను చెట్టు
923. హ్రీభేర - కురువేరు
924. క్షారశ్రేష్ఠ - మొక్కపు చెట్టు
925. క్షీర కాకొళి - క్షీర కాకొళి
926.క్షీరతుంబీ - పాల అనబకాయ
927.క్షీరవృక్ష- జిల్లేడు చెట్టు
928.క్షీరవృక్ష- మేడిచెట్టు
929.క్షీరావి - పిన్నపాల చెట్టు
930.క్షీరణి - పిన్నపాలచెట్టు
931.క్షీరీ - పాలపండు
932. క్షుద్ర ఇంద్ర వారుణీ - పిన్న పాపర
933. క్షుద్రామ్రా - పోకమామిడికాయ

ఇంకా ఎన్నో లక్షల వృక్షాలకు మన ప్రకృతికి నిలయం, ఇప్పటికే ఎన్నో రకాల ఔషద వృక్షాలు అంతరించి పోయిన్నాయి. ఇప్పుడు వీటిని మనం పరిరక్షణ చేయకపోతే వీటిని కూడ కోల్పోతాము. ఒక మొక్కని కొన్ని కోట్లు పెట్టిన కొత్తగా సృష్టించలేము. ఇది మన దేశ, మన ప్రకృతి, ప్రతి ప్రాణి సంపద.
Thanks❤🌹🙏 to all 🌍. 
Prakruthi Surya Chandra Jalavanarula Prajala Ananda Santhosha Ikamatya Yoga kxshema Prasantha Pallyturi Arogya Padmanaba Prasada Gudisavaralayam.. 
Mobile:8142040339....

39H.హంపి

హంపి – వైభవ గాధ

🏰 హంపి – వైభవ గాధ 🏰

విజయనగర సామ్రాజ్యపు గర్వకేతనం

Hampi Temple

హంపి — కర్ణాటకలోని తుంగభద్ర నది తీరంలో ఉన్న విజయనగర సామ్రాజ్యపు రాజధాని.
ఒకప్పుడు బంగారు వీధులు, భారీ రథాలు, దేవాలయాలు, బజార్లతో నిండిపోయిన ఈ నగరం ఇప్పుడు UNESCO ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశం.

హంపిలోని విరూపాక్ష ఆలయం, విట్టల దేవాలయం, రథం వంటి నిర్మాణాలు రాతిలో చెక్కిన కవితలవంటివి.

84.R బైబిల్ తత్వ విచారణ

యోబు 1:21 నేను నా తల్లిగర్భములోనుండి దిగంబరినై వచ్చితిని, దిగంబరినై అక్కడికి తిరిగి వెళ్లెదను; యెహోవా ఇచ్చెను యెహోవా తీసికొని పోయెను, యెహోవా నామమునకు స్తుతి కలు గునుగాక.

మత్తయి 5:3
ఆత్మవిషయమై దీనులైనవారు(data)¹@ ధన్యులు; పరలోకరాజ్యము వారిది.
మత్తయి 5:4
దుఃఖపడువారు ధన్యులు; వారు ఓదార్చబడుదురు.
మత్తయి 5:5
సాత్వికులు ధన్యులు ; వారు భూలోకమును స్వతంత్రించుకొందురు.
మత్తయి 5:6
నీతికొరకు ఆకలిదప్పులు గలవారు ధన్యులు; వారు తృప్తిపరచబడుదురు.
మత్తయి 5:7
కనికరముగలవారు ధన్యులు; వారు కనికరము పొందుదురు.
మత్తయి 5:8
హృదయశుద్ధిగలవారు ధన్యులు; వారు దేవుని చూచెదరు.
మత్తయి 5:9
సమాధానపరచువారు ధన్యులు ; వారు దేవుని కుమారులనబడుదురు.
మత్తయి 5:10
నీతినిమిత్తము హింసింపబడువారు ధన్యులు; పరలోక రాజ్యము వారిది.
మత్తయి 6:8
మీరు వారివలె ఉండకుడి. మీరు మీ తండ్రిని అడుగక మునుపే మీకు అక్కరగా నున్నవేవో ఆయనకు తెలియును
మత్తయి 6:9
కాబట్టి మీరీలాగు ప్రార్థనచేయుడి, పరలోకమందున్న మా తండ్రీ, నీ నామము పరిశుద్ధపరచబడుగాక,
మత్తయి 6:10
నీ రాజ్యము వచ్చుగాక, నీ చిత్తము పరలోకమందు నెరవేరుచున్నట్లు భూమియందును నెరవేరును గాక,
మత్తయి 6:11
మా అనుదినాహారము నేడు మాకు దయచేయుము.
మత్తయి 6:12
మా ఋణస్థులను మేము క్షమించియున్న ప్రకారము మా ఋణములు క్షమించుము.
మత్తయి 6:13
మమ్మును శోధనలోకి తేక దుష్టునినుండి(లేక-కీడునుండి) మమ్మును తప్పించుము.(కొన్ని ప్రాచీన ప్రతులలో-రాజ్యము, బలము, మహిమయు నీవైయున్నవి, ఆమేన్, అని కూర్చబడియున్నది)

యిర్మియా 17:9
హృదయము అన్నిటికంటె మోసకరమైనది, అది ఘోర మైన వ్యాధికలది, దాని గ్రహింపగలవాడెవడు?

18.జాతక కథలు

జాతక కథల బోధిసత్వ పాత్రను కృష్ణుడికి ఆపాదించారు. జాతకాలలో ఉన్న వాసుదేవ కేశవలను కృష్ణుడిగా పరిచయం చేశారు. మహాభారత కథనం ఘట జాతకంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

 బోధిసత్వ పాత్రను బ్రాహ్మణీకరించడానికి లేదా బౌద్ధ చిహ్నంగా ఉండకుండా నిరోధించడానికి, రచయితలు కృష్ణుడికి సుదాముడు అనే బ్రాహ్మణుడి పాత్రను జోడించారు.

వాస్తవానికి, 302వ జాతక కథ "మహాస్సారోహ-జాతకం" (Mahaassāroha-Jātaka) ఈ జాతక కథ లో బోధిసత్వ రాజు న్యాయంగా ధర్మానికి అనుగుణంగా పరిపాలించాడు నిజమైన అనుచరుడిగా చిత్రీకరించబడ్డాడు. 
పొరుగు దేశంలో తిరుగుబాటును అణచివేయడానికి ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు, బోధిసత్వ రాజు ఇబ్బందుల్లో పడతాడు. ప్రాణ రక్షణ కొరకు పరిగెడుతున్న రాజును ఒక వ్యక్తి తన ఇంటికి ఆహ్వానించి, అతనికి ఆతిథ్యం ఇచ్చి, అతన్ని రక్షిస్తాడు..మూడు లేదా నాలుగు రోజులు కలిసి ఉన్న తర్వాత, వారు స్నేహితులవుతారు. 

అతని మంచి ప్రవర్తనకు రాజు ఆకట్టుకుంటాడు.రాజధానికి తిరిగి వచ్చిన తర్వాత, అతను అతన్ని గుర్తుంచుకుంటాడు మరియు పిలుచుకుంటాడు. అతను వచ్చినప్పుడు, రాజు అతన్ని కౌగిలింతతో చేతులు పట్టుకొని స్వాగతిస్తాడు. 
అతన్ని తెల్లటి గొడుగు కింద కూర్చోబెడతాడు. తన రాణిని పిలిచి ఆమె పాదాలు కడుగుతుంది. రాణి కూడా సువాసనగల నూనెతో మసాజ్ చేస్తుంది. రాజు అతని ఇంట్లో తిన్న ఆహారాన్ని నిరంతరం గుర్తు చేసుకుంటాడు..కాబట్టి రాజు అతనిని ఆహారం కోసం ఏమి తెచ్చాడో అడుగుతాడు. అతను తన సంచి నుండి కొంత పోహా (చదును చేసిన బియ్యం) తీసి రాజుకు అందిస్తాడు. 
గౌరవంగా, అతను, "నీ స్నేహితుడు తెచ్చినది తినండి!" అని అంటాడు. అతను పోహాను రాణికి మరియు మంత్రికి ఇచ్చి, దానిని తాను చాలా రుచిగా తింటాడు. 

ఈ కథలో, రాజు కాశీలో తయారు చేసిన తన చక్కటి దుస్తులను తీసివేసి, తన పేద స్నేహితుడికి ధరిస్తాడు, తరువాత అతనికి బాగా అలంకరించబడిన కాశీ దుస్తులను ధరిస్తాడు. వారి స్నేహం జ్ఞాపకార్థం.

ఈ జాతక కథను కలుపుతూ, ఆ సమయంలో, చాలా పేదవాడైన ఆనందుడు వారణాసి రాజు అని బుద్ధుడు వివరించాడు. ఇప్పుడు, ఈ ప్రసిద్ధ కథను మహాభారతంలో క్రమపద్ధతిలో బ్రాహ్మణీకరించారు. కథ యొక్క సారాంశం అలాగే ఉంది, పాత్రల పేర్లు మాత్రమే మార్చబడ్డాయి. బుద్ధుని స్థానంలో కృష్ణుడు, ఆనందుని స్థానంలో బ్రాహ్మణ సుదాముడు వచ్చారు. ఆ విధంగా, బ్రాహ్మణీకరణ ద్వారా, బ్రాహ్మణులు జాతక కథ యొక్క అసలు స్ఫూర్తిని వక్రీకరించి, రాజు మరియు సమాజంపై బ్రాహ్మణ ఆధిపత్యాన్ని రుద్దారు. అందువలన, సమాజమే బ్రాహ్మణీకరణ చేయబడింది!

ప్రొఫెసర్ విలాస్ ఖరత్.
 


లోపాలు, దోషాలు లేదా మానసిక దుర్బలతలు (Mental Defilements) . ఇవి బౌద్ధ తాత్వికంలో క్లేశాలు (Kleśas) లేదా అశుభ భావాలుగా కూడా చెప్పబడతాయి. ఒక్కొక్కదానికి సంక్షిప్త వివరణ.

1. రాగం (కామం) – ఇంద్రియాసక్తి, ఎక్కువ కోరిక, అధికాసక్తి.

2. ద్వేషం (క్రోధం) – అసహనం, క్షోభ, శత్రుత్వం.

3. అనుబంధం / తృష్ణ – వస్తువులపై, వ్యక్తులపై అతుక్కుపోవడం.

4. అహంకారం – "నేను" అనే భావన, గర్వం, ఇతరులను చిన్నచూపు చూడటం.

5. తప్పుడు దృష్టి – అపోహ, అసత్య నమ్మకం, అసత్య సిద్ధాంతాలపై విశ్వాసం.

6. సందేహం – సత్యంపై అనిశ్చితి, అనుమానం, ధర్మంపై అవిశ్వాసం.

7. సోమరితనం / అలసత్వం – శ్రమ చేయకపోవడం, నిద్రాసక్తి, నిరుత్సాహం.

8. ఆందోళన / భయం – భవిష్యత్తుపై భయం, మనశ్శాంతి కోల్పోవడం.

9. సంకోచం – ధైర్యలేమి, ఇతరుల ముందు భయపడటం, స్వీయప్రతిభను చూపలేకపోవడం.

10. ఆలోచన లేకపోవడం / అజ్ఞానం – జ్ఞానం లేకపోవడం, మౌఢ్యం, నిజాన్ని గుర్తించలేకపోవడం.

👉 వీటన్నీ మానవుని ఆత్మవికాసానికి అడ్డంకులు. బౌద్ధంలో వీటిని అధిగమించడానికి సమ్యక్ దృష్టి, సమ్యక్ ఆలోచన, సమ్యక్ సాధన (అష్టాంగమార్గం) మార్గంగా చెప్పబడింది.

“మారుని పది సైన్యాలు – బుద్ధుడి విజయం – తర్వాత దాని పరివర్తన విజయదశమి / దసరా పండుగ రూపం” అనే చారిత్రక, ఆధ్యాత్మిక, సాంస్కృతిక విశ్లేషణ. దశలవారీగా వివరంగా .

1. 📜 బౌద్ధ సాహిత్యంలో "మారుని పది సైన్యాలు"

బుద్ధుడు బోధి వృక్షం కింద ధ్యానంలో ఉండగా, ఆయనను మారా అడ్డుకోవడానికి తన “పది సైన్యాలు”ని పంపాడని పాళీ సాహిత్యం (సుత్తపిటక, మాహావస్తు, లలిత విస్తారం మొదలైనవి) చెబుతాయి.
అవి:

1. రాగం (కామం)
2. ద్వేషం (క్రోధం)
3. అనుబంధం / తృష్ణ
4. అహంకారం
5. తప్పుడు దృష్టి
6. సందేహం
7. సోమరితనం / అలసత్వం
8. ఆందోళన / భయం
9. సంకోచం
10. ఆలోచన లేకపోవడం / అజ్ఞానం

👉 ఇవన్నీ బాహ్య శత్రువులు కాదని, మానవ మనస్సులోని అంతర్గత శత్రువులు అని బుద్ధుడు బోధించాడు.
👉 వీటిని జయించడం ద్వారానే బుద్ధుడు "సంబోధి" (జ్ఞానోదయం) సాధించాడు.

2. 🌸 “మార సేనపై విజయం” – ప్రతీకాత్మక పండుగ

ప్రాచీన భారతదేశంలో ఋతువుల ఆధారంగా, ప్రత్యేకంగా శరదృతువులో “పాపముల నాశనం – జ్ఞానం / విజయోత్సవం” అనే ఉత్సవాలు జరగడం సాధారణం.

బౌద్ధ సంఘం కూడా **అశ్వయుజ శుద్ధ దశమి (విజయదశమి రోజు)**కి మారుని పది సైన్యాలను జయించిన రోజుగా గుర్తుంచుకుంది.

అంటే, “మన లోపలని దుర్గుణాలను దహనం చేయాలి” అనే ప్రతీకాత్మక భావన.

3. ⚔️ హిందూ దసరా (విజయదశమి)లోకి పరిణామం

తర్వాత కాలంలో, ముఖ్యంగా మొగల్ చక్రవర్తుల కాలంలో – ఇదే “దశమి” ఉత్సవం హిందూ మతంలో వేరుగా రూపాంతరం చెందింది:

1. రామాయణ ఆధారంగా – రాముడు రావణుడిని దశమి రోజు జయించాడు. అందుకే “విజయదశమి”.

2. దుర్గామహాత్మ్యం ఆధారంగా – దుర్గాదేవి మహిషాసురుడిని తొలగించింది. దానిని కూడా “విజయదశమి” పండుగగా జరుపుకున్నారు.

👉 ఈ రెండు పద్ధతులు బౌద్ధ కాలం నాటి “మారుని పది సైన్యాలపై విజయం” అనే ఆధ్యాత్మిక భావనకు ఒక పౌరాణిక-పౌరజన్య (mythic-popular) రూపం అని కొందరు పండితులు భావిస్తున్నారు.

4. 🏛️ అశోక చక్రవర్తి సందర్భం

అశోకుడు (మౌర్య వంశం) బుద్ధుని బోధనలను స్వీకరించి, బౌద్ధ ధర్మాన్ని సామ్రాజ్యపు మూల సూత్రం చేశాడు.

ఆయన యుద్ధాలను (ప్రత్యేకంగా కళింగ యుద్ధం) విడిచి, “అహింసా ధర్మాన్ని” స్వీకరించాడు.

తరువాత కాలంలో కొందరు మతపరమైన నాయకులు, రాజకీయ నాయకులు ఈ చరిత్రను మార్చి, “అశోకుడి విజయాలను” లేదా “మార సేనలపై బుద్ధుడి విజయాన్ని” దుర్గామాత – మహిషాసుర మర్దనం లేదా రామ-రావణ యుద్ధం రూపంలో పునరావిష్కరించారు అని చారిత్రక అభిప్రాయాలు ఉన్నాయి.

5. 🔥 “దహనం” భావన

బౌద్ధ సంప్రదాయంలో:
👉 “మనలోని లోభం, ద్వేషం, మోహం” అనే మార సైన్యాలను దహనం చేయాలి.

హిందూ సంప్రదాయంలో:
👉 రావణ దహనం, మహిషాసుర వధ = బాహ్య రాక్షస శక్తుల నాశనం.

క్రమంగా బౌద్ధ అంతర్ముఖ ఆత్మపరిశోధన ఉత్సవం → హిందూ బాహ్య రాక్షసనాశన పండుగగా మారింది.

తేలికగా చెప్పాలంటే

బౌద్ధ సాహిత్యంలో “విజయదశమి” అంటే మారుని పది సైన్యాలపై బుద్ధుడి విజయం.

హిందూ సాహిత్యంలో “విజయదశమి” అంటే రావణ వధ / మహిషాసుర మర్దనం.

ఈ రెండూ ఒకే మౌలిక ఆలోచన – “దుష్ట శక్తుల నాశనం, సత్ప్రవృత్తుల విజయము”.

అశోకుడు వంటి బౌద్ధ రాజుల చరిత్ర తరువాత రాజకీయ-మతపరమైన పునర్‌వ్యాఖ్యలలో “దసరా” రూపంలో కలిసిపోయింది.

పాళీ సుత్తాలు, జాతకాలు, లలితవిస్తారంలో “మారా సేన” వర్ణన ఉన్న శ్లోకాలను , బౌద్ధ సాహిత్యంలో “మారుని పది సైన్యాలు” గురించి అసలు వచనాల నుండి కొన్ని ఉదాహరణలు .

1. పాళీ సాహిత్యం – సుత్తనిపాత (Sutta Nipāta, Mara Sutta 3.2)

> “Antakāya marassa senā, lobho doso ca maccariyam;
sakkāyo vicikicchā ca, thinamiddhañca bhāriyā.
Bhīrudhammā ca kaṅkhā ca, makkho thambho ca dāsiyā;
labho siloko sakkāro, itthī ca mārasenikā.”

అర్థం (తెలుగు):
“మారుని సైన్యం ఇవి:
లోభం, ద్వేషం, అసూయ,
శరీరాభిమానమూ (అహంకారం), సందేహం,
సోమరితనం-మందమత్తం, భయం,
అవిశ్వాసం, గర్వం, హఠం,
ప్రశంస-ఖ్యాతి-గౌరవం మీద మమకారం,
మహిళల మోహం — ఇవన్నీ మార సైన్యాలు.”

2. ధర్మపద అట్టకథ (Dhammapada Aṭṭhakathā, Māra-vijaya-kathā)

బుద్ధుడు బోధిమూలంలో ధ్యానించగా మార సేన దాడి చేసినప్పుడు ఆయన ఇలా ప్రతిజ్ఞ చేశాడు:

> “Na cāhaṃ imaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi,
yāvā me anuttaraṃ sambodhiṃ abhisambujjhissāmi.”

అర్థం (తెలుగు):
“నేను ఈ ఆసనాన్ని విడువను.
అపరాజితమైన బోధిని పొందేవరకు ఇక్కడే కూర్చుంటాను.”

👉 ఈ మాటలతో బుద్ధుడు మారుని పది సైన్యాలను ఓడించి సమ్యక్‌ బోధిని సాధించాడు.

3. లలితవిస్తారం (సంస్కృత బౌద్ధ గ్రంథం)

లలితవిస్తారం (బుద్ధచరిత్రం)లో మారుని సేనలు ఇలా వర్ణించబడ్డాయి:

> “Rāgo dveṣaśca mohaśca māno māyā ca saṃśayaḥ |
ālasyam ca kṣudhā nidrā tr̥ṣṇā duḥkhaśca durjayāḥ ||”

అర్థం (తెలుగు):
“కామం, ద్వేషం, మోహం, అహంకారం, మాయ, సందేహం,
ఆలస్యం, ఆకలి, నిద్ర, తృష్ణ, దుఃఖం —
ఇవన్నీ ఓడించటం కష్టమైన మార సేనలు.”

సంక్షిప్తంగా

సుత్తనిపాత లో – మార సేన 10 దోషాలుగా పేర్కొనబడింది.

ధర్మపద అట్టకథ లో – బుద్ధుడు మారుని జయించిన ప్రతిజ్ఞ వచనం ఉంది.

లలితవిస్తారం లో – మార సేన వివరణ విశదంగా వచ్చింది.

.. దసరా లేదా విజయదశమి పండగ అంటే రావణాసురుని చంపడం లేదా మహిసాసురుని చంపడం కాదు.. 

విజయదశమి అంటే నీలో ఉన్న పది చెడు దశలను అధిగమించినప్పుడే నువ్వు విజయదశమి పండుగ చేసుకోవడానికి అర్హుడువి. 

 అందరికీ విజయదశమి శుభాకాంక్షలు 💐🌹🙏