సూక్తి

దశ పరామితలు (Ten Paramitas)

బుద్ధ ధర్మంలో "దశ పరామితలు" లేదా "పరామిత" అంటే పూర్ణత మరియు సంపూర్ణతను సాధించడానికి అవసరమైన నైతిక లక్షణాలు. ఇవి అభివృద్ధికి మరియు మోక్షానికి దారితీస్తాయి. ఇక్కడ ప్రతి పరామిత యొక్క వివరాలు ఉన్నాయి:

1. దాన (Generosity): ఇతరుల కొరకు అనుకూలంగా ఉండడం మరియు సంపత్తిని పంచడం.

2. సీల (Moral Conduct): నైతిక జీవనం గడపడం, పది సీళ్ళను పాటించడం.

3. పఙ్ఞా (Wisdom): అనుభవం మరియు జ్ఞానం ద్వారా మానసిక స్పష్టతను పెంపొందించడం.

4. క్షాంతి (Patience): కష్టం మరియు బాధలను ఎదుర్కొనే సామర్థ్యం.

5. శక్తి (Energy): సంకల్పం, కృషి మరియు ముందుకు సాగడం.

6. స్మృతి (Mindfulness): ప్రస్తుత క్షణంలో ఉండటం మరియు దృష్టిని కేంద్రీకరించడం.

7. సమాధి (Concentration): మానసిక శ్రద్ధ మరియు శాంతిని సాధించడం.

8. సమ్యక్ సంకల్పం (Right Intention): మంచి సంకల్పాలు కలిగి ఉండడం.

9. సమ్యక్ వాచా (Right Speech): నిజమైన, శ్రేయోభిలాషీ మాట్లాడటం.

10. సమ్యక్ కర్మ (Right Action): నైతికంగా మంచినీటి కార్యకలాపాలు చేయడం.

నిర్ధారణ

దశ పరామితలు మన మానవ సంబంధాలను మెరుగుపరచడంలో మరియు ఆధ్యాత్మికతను అభివృద్ధి చేసేందుకు ఎంతో కీలకమైనవి. బుద్ధుని బోధనల ప్రకారం, వీటిని పాటించడం ద్వారా మనం సుఖంగా మరియు నైతికంగా జీవించవచ్చు.

తెలుగులోకి పద్య అనువాదం ఇక్కడ ఉంది:

"భోగా న భుక్తా వయమేవ భుక్తాః

తపో న తప్తం వయమేవ తప్తాః ।

కాలో న యాతో వయమేవ యాత:

తృష్ణా న జీర్ణా వయమేవ జీర్ణాః॥

***

"సంతప్తాయసి సంస్థితస్య పయసో నామపి న జ్ఞాయతే

ముక్తాకారతయా తదేవ నలినీపత్రస్థితం రాజతే ।

స్వాత్యం *సాగరశుక్తిమధ్యపతితం సన్మౌక్తికం జాయతే

ప్రాయేణాధమమధ్యమోత్తమగుణాః సంసర్గతో జాయతే॥"

"వేడి ఇనుపపు గడ్డమీద పడిన నీరు ఆవిరైపోతుంది, దాని చిహ్నమే కనిపించదు

అదే నీరు తామరాకుపై పడితే మెరిసే ముత్యంలా కనపడుతుంది

స్వాతి నక్షత్ర సమయంలో పాలు లోనిపడితే అది ముత్యంలా మారుతుంది

మనసంస్కారం ఎక్కువగా మనం ఎవరితో ఉంటామన్న దానిపైనే ఆధారపడి ఉంటుంది"

ఒక వ్యక్తి యొక్క పాత్ర మరియు విలువ తరచుగా వారు అనుబంధించబడిన వ్యక్తులు మరియు పర్యావరణం ద్వారా రూపొందించబడతాయని ఇది నొక్కి చెబుతుంది.

*"సాగరశుక్తి" అనే పదం సాంప్రదాయకంగా సముద్రపు గుడిక" (సీషెల్) అని అర్థం.

ఇది సాధారణంగా సాహిత్య పరంగా వాడినప్పుడు, సముద్రంలోని ఒక గుడికలో (శుక్తిలో) వర్షపు నీటి బిందువు పడితే అది ముత్యంగా మారుతుందనే ఆలోచనకు సంబంధించింది. దీనిని భారతీయ సాహిత్యంలో బాగా ఉపయోగించారు, ప్రత్యేకంగా భర్తృహరి వంటి కవులు.

పదం నుండి సారాంశం: సాధారణమైన, సహజమైన పదార్థం (వర్షపు నీరు) సరైన సమయం, స్థలం, అనుకూలమైన పరిస్థితుల్లో అమూల్యమైన వస్తువుగా (ముత్యంగా) మారుతుంది.

భగవద్గీత 2-27

“ జాతస్య హి ధ్రువో మృత్యుః ధ్రువం జన్మ మృతస్య చ |

తస్మాదపరిహార్యే ఊర్థేన త్వం శోచితుమర్హసి || ”

పదచ్ఛేదం

జాతస్య – హి – ధ్రువః – మృత్యుః – ధ్రువం – జన్మ – మృతస్య – చ – తస్మాత్ – అపరిహార్యే – అర్థే – న – త్వం – శోచితుం – అర్హసి

ప్రతిపదార్థం

హి = ఎందుకంటే ; జాతస్య = పుట్టినవాడికి ; మృత్యుః = మరణం ; ధ్రువః = నిశ్చయం ; చ = అదనంగా; మృతస్య = మరణించినవానికి ; జన్మ = పుట్టుక ; ధ్రువం = తప్పదు ; తస్మాత్ = అందువల్ల ; అపరిహార్యే = తప్పించుకోని; అర్థే = విషయంలో ; త్వం = నువ్వు ; శోచితుం = శోకించడానికి ; న అర్హసి = అర్హుడవు కావు

తాత్పర్యం

“ పుట్టినవానికి మరణం తప్పదు; మరణించినవానికి పుట్టుక తప్పదు; తప్పించుకోవడానికి వీలులేని ఈ విషయంలో నువ్వు దుఃఖించడం తగదు. ”

కృష్ణ శతకం (Krishna Shathakam) - 82

చుక్కల నెన్నగ వచ్చును

గ్రక్కున భూరేణువులను గణుతింపనగున్

జొక్కపు నీ గుణజాలము

నక్కజమగు లెక్కపెట్ట నజునకు కృష్ణా!

భావన (మానవ సంబంధాలు మరియు మానవ వనరుల అభివృద్ధి)