పాకశాల పాట – ఒక అనుబంధ గాథ
సికింద్రాబాద్‌లో బిజీగా జీవితం సాగిస్తున్న అనిత, ఏడేళ్ల విరామం తర్వాత తిరిగి తన తల్లి ఊరికి వచ్చింది. బాల్యాన్ని గడిపిన ఆ ఊరు — ఎల్లలు దాటిన ప్రేమలా ఎదురొచ్చింది.
వచ్చిన రోజు సాయంత్రం… ఇంటి గడప దాటి అడుగు పెట్టగానే ఆమె ముక్కున వాసన కొట్టింది — అది ఎప్పటికీ మరవలేని వాసన — గోంగూర ముద్దపప్పు, గుత్తొంకాయ కూర కలయికలోంచి వచ్చే మసాలా మాధుర్యం.
“అమ్మా… ఇదేనా నీ వంటగదిలో నీకు తోడు ఉండే తాతమ్మ చెప్పిన చిట్కా?”
“అది నా తల్లి నుంచీ వచ్చింది బిడ్డా…”
🍲 పెరిగిన మమకారం – పెరుగన్నం
ఆ రాత్రి తల్లి వడ్డించిన పెరుగన్నం, పక్కన కొత్తావకాయ పచ్చడి — వీటిలో ప్రేమ కలిసినంత వరకు అన్నం భోజనం కాదు, అనుభూతి అని తెలుసుకుంది.
🪔 పండుగల పుట – సకినాలు, బజ్జీలు
ఆదివారం ఉదయం పంచాయతీ వంక దగ్గర దసరా పండుగ. అమ్మ సకినాలు వడలు వేసింది. తండ్రి చేతి మిర్చి బజ్జి. సాయంత్రానికి పులిహోర అన్నం tinte తలనొప్పి కూడా మాయమవుతుంది అన్నంత రుచి.
🍬 చెక్కెర కథలు – మిఠాయిల సవ్వడి
వీధిలో ఆ తాతయ్య జేబు పైనుంచి తీసి ఇచ్చే బందరు లడ్డు, చిటికెలో కరిగే కాకినాడ ఖాజా, పెచ్చులూళ్ళా కదలే జీడిపాకం, మామిడి తాండ్ర — ఇవన్నీ అప్పట్లో మిఠాయి మాత్రమే… ఇప్పుడు జ్ఞాపకాల చెక్కెరలు.
🌾 రాగి ముద్ద – ఆహారమా, ఆత్మగౌరవమా?
రాత్రికి రాగి ముద్ద నేయితో, పక్కన జొన్న రొట్టె. తల్లి చెప్పింది –
“ఈ ముద్దలు తినే రోజులు ఎన్నొచ్చినట్టు అనిపిస్తే, అనుభవించే రోజులు ఎంత మిగిలున్నాయో గుర్తు పెట్టుకో!”
📚 కథ ముగింపు కాదు, ఓ అధ్యాయం మాత్రమే
రేపటినుంచి అనిత తిరిగి నగరానికి వెళుతుంది. కానీ ఈసారి వేరే baggage తో కాదు – తల్లి చేతి రుచి, ఊరి వంటల జ్ఞాపకాలు, మట్టివాసన గల గౌరవం, ఆ వంటల వెనుకున్న కథల అనుబంధం తీసుకొని వెళుతుంది.
“వంట అంటే ఏమిటో నాకు ఇప్పుడు అర్థమైంది అమ్మా…”
“అర్థమయ్యే వయస్సుకి రావడం గొప్ప విషయం బిడ్డా.”
✅ ఈ నవలికలో చేరిన వంటకాలు:
- గోంగూర ముద్దపప్పు
- గుత్తొంకాయ కూర
- కొత్తావకాయ పచ్చడి
- పెరుగన్నం
- పులిహోర
- సకినాలు
- మిర్చి బజ్జి
- బందరు లడ్డు
- కాకినాడ ఖాజా
- జీడిపాకం
- మామిడి తాండ్ర
- రాగి ముద్ద
- జొన్న రొట్టె
(వయస్సు: 64 | భార్య: 60 | ఆదాయం: (పెన్షన్) ఇద్దరు పిల్లలు – ఒక అబ్బాయి, ఒక అమ్మాయి స్థిరపడినవారు)
ప్రవేశం
జీవితం ఓ యుద్ధమే. మనిషి చిన్ననాటి నుండి అంతిమ శ్వాస వరకూ ప్రతీ రోజూ ఏదో ఒక విధంగా పోరాడుతూనే ఉంటాడు – మరొకరితో కాదు, తనలోని అసంతృప్తితో, భయాలతో, బాధలతో, బాధ్యతలతో.
ఇంతకాలం కుటుంబ భారాన్ని భుజాన వేసుకొని నిబద్ధతగా నడిపిన ఓ వ్యక్తి ఇప్పుడు 64వ వసంతంలోకి ప్రవేశించాడు. ఈ కథ అతని కథ. భార్య 60 సంవత్సరాల వయస్సులో ఆయుష్షుతో పాటు అనుభవాన్ని, సహనాన్ని పంచుకుంటోంది.
పిల్లలు ఇద్దరూ స్థిరపడినారు – కూతురు తన కుటుంబంతో సంతోషంగా ఉంది; కొడుకు తన ప్రయాణంలో ముందుకెళ్తున్నాడు. కానీ ఇప్పుడు ఈ దంపతుల ఎదురుగా నిలిచిన ప్రశ్న:
"ఇక మేము ఎలా జీవించాలి? మేము మిగిలిన జీవితాన్ని ఎలా గడపాలి?"
ప్రస్తుత స్థితి
ఆదాయం: నెలకి (Pension)
బాధ్యతలు: పెద్దగా లేవు – పిల్లలు స్వతంత్రం.
ఆరోగ్యం: మోస్తరు స్థితి
ఉద్దేశ్యం: "ఇది ఒక ఆత్మచింతనతో కూడిన జీవితం కావాలి. మిగిలిన రోజులు మనశ్శాంతితో, ఆత్మానందంతో ఉండాలి."
అభిప్రాయ దిశ
ఇప్పుడు ‘అర్థాయుష్షు’ కాదు, ఇది ‘పూర్ణాయుష్షు’. తినడానికి, నిద్రపోవడానికి మాత్రమే కాదు — జీవించడానికి, లోతుగా ఆలోచించడానికి, అనుభూతి చేసేందుకు ఇది సరైన సమయం.
ఈ దశలో మనకు అవసరమయినవి:
1. ఆర్థిక విముక్తి:
6 నెలల ఖర్చుకు సరిపడే అత్యవసర నిధిని (లిక్విడ్ కాష్ లేదా FD రూపంలో) సిద్ధం చేయాలి
ఖర్చులకు ఆమోదయోగ్యమైన పద్దతి రూపొందించాలి
(రోజుకు ₹1,500 – ₹1,800 గరిష్ట వ్యయం)
2. ఆధ్యాత్మిక జీవనం:
ఉదయం ధ్యానం / జపం / ప్రార్థన
ఒక పుస్తకం – ప్రతిరోజూ ఓ అధ్యాయం (బౌద్ధం, వేదం, తాత్విక చింతన)
ఏదో ఒక చిన్న సేవా కార్యక్రమం – సమీపంలో ఉన్న ఆశ్రమం, ఆలయం, స్కూల్ లో తాలూకు సహాయం
3. శారీరక ఆరోగ్యం:
ఉదయపు నడక లేదా తేలికపాటి యోగా
సరైన ఆహారం – ఎక్కువగా పండ్లు, కూరగాయలు, తక్కువ ఉప్పు, తక్కువ mirchi
నెలకోసారి ఆరోగ్య పరీక్షలు
4. బ్లాగింగ్ / రచనా ధార:
ఆలోచనలను బ్లాగ్ ద్వారా ప్రపంచానికి తెలియజేయలి
జీవితంలో ఎదురైన అనుభవాలు – కొత్త తరానికి ఒక మార్గదర్శకంగా ఉండవచ్చు
PART 2
> “చాలా సంవత్సరాలుగా బాధ్యతల పేరుతో మమ్మల్ని మేము మరిచిపోయాం. ఇప్పుడు మేము మమ్మల్ని తిరిగి గుర్తు చేసుకోవాల్సిన సమయం వచ్చింది... ఈ యుద్ధం ఇక స్వశాంతికై, అంతరానందానికై...”
PART 3: క్రమశిక్షణ జీవితం
ప్రతినెలా ఒకటవ తేదీ వస్తే, నేను నా పాత నోటుపుస్తకం తీసుకుంటాను. ఒక పేజీలో : ఖర్చులు.
ఆ పేజీలో ఇలా వ్రాస్తాను:
అద్దె: ₹7,000
ఇంటర్నెట్, టీవీ: ₹1,000
సెల్ బిల్లు: ₹600
కరెంటు బిల్లు: ₹1,000
పనిమనిషి వేతనం: ₹3,000
ఫ్యూయల్ : ₹2,000
మొత్తం: ₹14,600
పెన్షన్:
మిగిలింది:
మా జీవితాన్ని చూసే ప్రతిఒక్కరూ, “మీకు టెన్షన్ ఏమీ లేదు కదా!” అంటారు.
కానీ నేను మాత్రం లోపల ఓ అసహనం, ఓ బాధ్యతతో నిండిపోయి ఉంటాను – ఎందుకంటే మాపై ఇంకా భాద్యత లున్నాయి అని ఉంది.
అదే నా అసలు యుద్ధం.
ప్రతి నెలా పొదుపు కు చెల్లించేందుకు నేను some amt పక్కన పెట్టుతాను. మిగతా డబ్బుతోనే మా జీవితం. తిండి, మందులు, చిన్నపాటి జాయ్, పిల్లలకూ మనం బాగున్నామని చెప్పే మాట.
అర్థం చేసుకున్నాను – బతకడం అంటే ఖర్చు కాదు, ఆత్మశాంతి కోసం తక్కువతో సంతోషంగా జీవించడం.
నా భార్య ఎప్పటిలాగే ఊపిరి లాంటి తోడు. కాఫీ ఇచ్చే చేతిలో ప్రేమ ఉంది.తనకు సత్యం మాట్లాడే ధైర్యం ఉంది.
అదే చాలు. మాకు ఎక్కువ అవసరం లేదు.
(అద్భుతమైన అంశం! మీ మాటలు AI)
“We are happy. We are safe. We are fighters.”
ఇది జీవితాన్ని గౌరవంగా, ధైర్యంగా స్వీకరించిన ఒక దంపతుల గుండె ధ్వని.
💫 We Are Happy. We Are Safe. We Are Fighters.
💫 మేము సంతోషంగా ఉన్నాము. మేము సురక్షితంగా ఉన్నాము. మేము యోధులమే.
జీవితాన్ని అన్ని రంగులలో చూశాము — ఆనందం, బాధ, బాధ్యత, నష్టాలు, ప్రేమ.
ఇప్పుడు, ఈ వయసులో మేము గర్వంగా చెబుతాము:
> మేము సంతోషంగా ఉన్నాము.
అందరిలా అన్ని కలవలేకపోయాం. కానీ మాకు సరిపడినంత ఉంది.
ఒక కప్పు టీ దగ్గర నవ్వుకుంటాం, ఒక వాకింగ్ లో ముచ్చట్లు, ఒక జ్ఞాపకంలో తలమునకలవుతాము .
మనస్సు నిండింది. చేతుల్లో తక్కువ ఉన్నా సరే.
> మేము సురక్షితంగా ఉన్నాము.
ప్రపంచం మారలేదు. కానీ మేము ఇద్దరం కలసి ఉన్నాం.
ఈ హడావుడి లోకంలో, మాకు మా శాంతియుత ప్రదేశం ఉంది.
ఈ ఇంట్లో వెచ్చదనం ఉంది. ఈ బంధంలో ఆశ్రయం ఉంది.
> మేము యోధులమే.
గళం పెంచే యోధులు కాదు. ఓర్చే యోధులు.
బాధలు, అనిశ్చితి మధ్య — మేము నిలిచాము.
రోజూ, నెలకు నెల — మౌనంగా, ఒకరినొకరం పక్కనుంచుకుని.
జీవితం మమ్మల్ని విరిచివేయలేదు. మమ్మల్ని నిర్మించింది.
🕉 మనసుపై ఆధిపత్యం,సమస్తం పై నియంత్రణ – ప్రతిక్షణం, రోజూ,నిరంతరం > మనల్ని మనం పాలించాలి. మన భావాలను మనం తీర్చిదిద్దాలి. మన చర్యలకు మౌలికత ఇవ్వాలి. అప్పుడు ప్రపంచం మన గమనాన్ని అనుసరిస్తుంది.
🕉 మనసుపై ఆధిపత్యం
సహనం: అన్నివేళలా స్థితప్రజ్ఞతతో వ్యవహరించడం. సమస్యల మధ్యలో కూడా మనస్సును స్థిరంగా ఉంచే శక్తి.
ఓర్పు: విఘ్నాలను, నొప్పులను ఓర్చుకునే సహనశీలతే ధైర్యానికి మూలం.
నేర్పు: తెలివితేటలతో పరిష్కారాలను కనుగొని సమర్థంగా వ్యవహరించడం.
క్రమశిక్షణ: సమయపాలన, పద్ధతిపూర్వకమైన జీవితం విజయానికి మార్గదర్శకం.
పొదుపు: ధనం, శక్తి, కాలాన్ని దుర్వినియోగం కాకుండా జాగ్రత్తగా వినియోగించడం.
అదుపు: కోపం, ఆశలు, భావోద్వేగాలను నియంత్రించగలిగే శక్తి.
విద్య: మనలో ఉన్న శక్తిని వెలికితీసే సాధనం. విజ్ఞానం మరియు విశ్లేషణకు బీజం.
నిరంతర పరిశ్రమ: నిరుత్సాహం లేకుండా కష్టపడటం ద్వారానే విజయం సాధ్యమవుతుంది.
ఈ విలువల సమన్వయమే నిజమైన వ్యక్తిత్వ వికాసానికి దారితీస్తుంది. ప్రపంచాన్ని జయించాలంటే ముందు మనల్ని మనం జయించాలి.
జీవితం - అనుసరించాలిసిన
PART 4
బౌద్ధ సూత్రాలు (Buddhist Sutras)
అనేవి బుద్ధుని బోధనలు, జీవన మార్గదర్శకాలు. ఇవి మనస్సుని శుద్ధి చేసి, జీవితాన్ని ధర్మ మార్గంలో నడిపించే ప్రకాశమయమైన బోధనలుగా నిలుస్తాయి.
🪔 బౌద్ధం – సూత్రాలు & జీవిత మార్గదర్శకాలు
1️⃣ అర్య సత్యాలు (Four Noble Truths – చత్వారి ఆర్య సత్యాని)
1. దుఃఖం (Suffering exists)
– జీవితం లో దుఃఖం తప్పదు: జననం, మృతి, జ్ఞానం లోపం, వాంఛలు,
వెరపులు.
2. దుఃఖ సముదయము (Cause of suffering)
– తృష్ణ (లాలస), ఆసక్తి, అహం, అసత్యం.
3. దుఃఖ నిరోధము (End of suffering)
– తృష్ణను నాశన పరచినపుడే దుఃఖం తగ్గుతుంది.
4. మార్గము (The Path to cessation)
– అష్టాంగిక మార్గము ద్వారా మోక్షం.
2️⃣ అష్టాంగిక మార్గము (Eightfold Path)
బుద్ధుడు సూచించిన జీవన సాంప్రదాయం – "మధ్యమ మార్గము"
మార్గం అర్థం
1. సమ్మ దిట్టి (Right View) సత్యం గ్రహించు
2. సమ్మ సంకప్ప (Right Thought) నిర్దోషమైన ఆలోచనలు
3. సమ్మ వాచా (Right Speech) అబద్ధం లేని, హింస లేని మాటలు
4. సమ్మ కమ్మంత (Right Action) హింసా రహిత క్రియలు
5. సమ్మ ఆజీవ (Right Livelihood) ధర్మబద్ధ జీవనోపాధి
6. సమ్మ వాయామ (Right Effort) మంచి దిశగా శ్రమ
7. సమ్మ సతి (Right Mindfulness) అహర్నిశ మనస్సు జాగృతంగా ఉంచడం
8. సమ్మ సమాధి (Right Concentration) ధ్యానం – చిత్త ఏకాగ్రత
3️⃣ పంచ శీలాలు (Five Precepts – పంచ శీలానీ)
ప్రతీ బౌద్ధుడు పాటించవలసిన ప్రాథమిక నైతిక నియమాలు:
1. హింస చేయవద్దు
2. దొంగతనం చేయవద్దు
3. అసత్య శీలాలకు లోనవద్దు
4. అబద్ధం చెప్పవద్దు
5. మత్తు పదార్థాలను వాడవద్దు
4️⃣ బౌద్ధ జీవన విలువలు
మైత్రీ (Loving-kindness)
కరుణ (Compassion)
ముదిత (Joy for others' success)
ఉపేక్ష (Equanimity – సమానత్వ భావం)
వివేకం (Right Discernment)
క్షమ (Forgiveness)
5️⃣ బుద్ధుని ముఖ్యమైన సూత్ర వాక్యాలు (Quotes)
📜 "అత్త దీపో భవ"
👉 నీవే నీకు దీపం కావాలి
📜 "సబ్బపాపస్స అకరణం"
👉 అన్ని పాపాలనుండి విముక్తి పొందడం ధర్మం
📜 "మనో పుబ్బంగమా ధమ్మా"
👉 మనస్సే ప్రతి విషయానికి మూలం
📜 "నిర్వాణం పరమం సుఖం"
👉 నిర్ద్వంద, మోక్ష స్థితిలో నిజమైన సుఖం ఉంది
🌼 జీవిత మార్గదర్శకంగా బౌద్ధ సూత్రాలు ఎందుకు?
బుద్ధుని బోధనలు తాత్వికమైనవి, ఆచరణాత్మకమైనవి
అన్ని వయస్సుల వారికి, అన్ని తరగతుల వారికి సామాన్యమైన మార్గం
ఇది ఆధ్యాత్మిక మార్గం మాత్రమే కాక, సాంఘిక నైతిక జీవన దారికీ మద్దతు
explanation of key Buddhist life-guiding principles (జీవిత మార్గదర్శకాలు) including Anatta (అనాత్మ), Anicca (అనిత్య), and Pratītyasamutpāda (పటిచ్చ సముత్పాద / ప్రతిత్య సముత్పాదం):
🕉️ బౌద్ధ జీవిత మార్గదర్శకాలు
Buddhist Life-Guiding Principles
1. అనాత్మ (Anatta) – Not-Self
🪷 తెలుగు:
ఈ లోకంలో శాశ్వతమైన స్వరూపముతో ఉన్న "నేను" అనే మనస్సు లేకుండా, ప్రతి వస్తువూ మరియు జీవి అనేక కారణాల వల్ల ఏర్పడిన అస్థిర రూపమే. "నేను", "నాది" అనే భావన తప్పిదమైన అహంకార భావన.
2. అనిత్య (Anicca) – Impermanence
🌀 తెలుగు:
ప్రపంచంలో ఉన్న ప్రతి వస్తువు, జీవి, అనుభూతి కూడా మారిపోతూనే ఉంటుంది. శాశ్వతత అనే భావన వాస్తవానికి విరుద్ధమైనది.
3. పటిచ్చ సముత్పాదం / ప్రతిత్య సముత్పాదం (Pratītyasamutpāda) – Dependent Origination
🔁 తెలుగు:
ఏదీ ఒక్కటి సొంతంగా లేదు. ప్రతి విషయం మరొకదానిపైన ఆధారపడి ఉంటుంది. ఇది "కారణ-ఫల సంబంధం" అని పిలవబడుతుంది. ఇది బుద్ధుని బోధనల లోతైన తాత్వికతను తెలియజేస్తుంది.
💠 ముగింపు | Conclusion
బుద్ధుని బోధనలు మానవుని సత్యాన్వేషణలో దారితీసే శాంతి మార్గాలు. ఇవి మనం కలిగించే అపోహలను తొలగించి, నిజమైన విముక్తిని సాధించేందుకు ఉపకరిస్తాయి.
ఇక్కడ బౌద్ధ త్రిరత్నాలు (Three Jewels of Buddhism)
🪷 త్రిరత్నాలు (Triratnas / Three Jewels):
1. బుద్ధం శరణం గచ్చామి
I take refuge in the Buddha
(బుద్ధుడిలో శరణు పొందుతాను)
2. ధర్మం శరణం గచ్చామి
I take refuge in the Dhamma (Teachings)
(ధర్మంలో శరణు పొందుతాను)
3. సంఘం శరణం గచ్చామి
I take refuge in the Sangha (Community of Monks)
(సంఘంలో శరణు పొందుతాను)
ఈ మూడు త్రిరత్నాలు బౌద్ధమతంలో ఆత్మదీపంగా మారుతాయి — అవి బుద్ధుడు, ధర్మం, మరియు సంఘం అనే మూడు శాశ్వత ఆశ్రయాలను సూచిస్తాయి.
CONCEPT ( development of human relations and human resources )
