గుణాఢ్యుడు ప్రాచీన భారతీయ రచయిత. అతను "బృహత్కథ" అనే గ్రంథాన్ని పైశాచీ ప్రాకృత భాషలో రచించాడు. బృహత్కథ ఇది ఒక పెద్ద కథాసంపుటి, ఇందులో ఎన్నో అద్భుతమైన కథలు ఉన్నాయి. శతవాహన రాజు హాళ కాలంలో రచించబడినదని చెబుతారు. ఈ గ్రంథం నేరుగా దొరకకపోయినప్పటికీ, దీని ఆధారంగా "కథాసరిత్సాగరము"1 (సోమదేవుడు), "బృహత్కథామంజరి"2 (బోధాయనుడు) అనే సంస్కృత అనువాదాలు వెలువడ్డాయి. గుణాఢ్యుడి కథ గుణాఢ్యుడు సంస్కృతంలో రాయలేక ప్రాకృతంలో రాశాడు. రాజు హాళ ఈ రచనను అంగీకరించకపోవడంతో, గుణాఢ్యుడు తన గ్రంథాన్ని అడవిలో కూర్చొని చదువుతూ తగలబెట్టాడని ఒక గాథ ఉంది. గుణాఢ్యుడు ప్రాముఖ్యత భారతీయ కథా సాహిత్యానికి పునాది వేసిన రచయిత. అతని కథలు తరువాతి కాలంలో జాతక కథలు, పురాణాలు వంటి అనేక గ్రంథాలకు ప్రేరణగా నిలిచాయి. గుణాఢ్యుడు "బృహత్కథ" ద్వారా కథా సాహిత్యంలో చిరస్థాయిగా నిలిచాడు. చరిత్ర గుణాఢ్యుడు తెలంగాణ మొదటి లిఖిత కవి. గుణాఢ్యుడు 1వ శతాబ్దానికి చెందిన కవి. ఇతడు బృహత్కథ అనే ప్రాకృత కథాకావ్యాన్ని రచించాడు. ఈ కథలను దండి, సుబంధు, బానభట్టుడు లాంటి ఎందరో తర్వాతి కాలం కవులు పొగిడారు. ఇతడిని వ్యాస-వాల్మీకి కవులకు సమానంగా కొందరు కవులు పరిగణిస్తారు, అయితే ఇతడి రచన సంస్కృతంలో లేదు. ప్రస్తుతం బృహత్కథ అసలు రూపంలో అలభ్యం. ఆ కథలకు కశ్మీర సంస్కృత అనువాదాలైన క్షేమేంద్రుని బృహత్కథామంజరి, సోమదేవుని కథాసరిత్సాగరం లభ్యమవుతున్నాయి. శాతవాహన రాజు తన రాణి జలక్రీడలాడుతున్నప్పుడు ఆమె తనపై నీటిని చల్లవద్దని చెప్పటానికి సంస్కృతంలో 'మా ఉదకైః తాడయ' అంటే నీటితో ఆడవద్దు అనే వాక్యాన్ని మోదకైః అన్న పద ప్రయోగంతో చేసింది. అది విన్న రాజు రాణికి మోదకాలు(మిఠాయిలు) తెప్పించగా, ఆమె అది చూసి నవ్వి ఆతనికి సంస్కృత వాక్యార్ధాన్ని వివరిస్తుంది. అది తెలుసుకొన్న రాజు సిగ్గుపడి తన ఆస్థాన పండితులకు తాను సంస్కృతం చదవాలనే ఆసక్తిని వ్యక్తం చేస్తాడు. సద్గుణ సంపన్నుడైన ఆయనకు ఆరేళ్ళాలో సంస్కృతం నేర్పడం సాధ్యమవుతుందని తన ఆస్థాన పండితులు తెలుపగా అక్కడే ఉన్న కాతంత్ర వ్యాకరణానికి ఆద్యుడైన శర్వవర్మ కేవలం ఆరు నెలల్లో రాజుని సంస్కృతంలో పండితుడిగా చేస్తానని వాగ్దానం చేస్తాడు. అది తెలుసుకొన్న గుణాఢ్యుడు అది అసంభవం అని, అలా చేసినట్లయితే అప్పటి నుండి నేను సంస్కృతం, ప్రాకృతం వంటి ప్రసిద్ధ భాషలను ఉపయోగించను అని ప్రతిజ్ఞ చేస్తాడు. శర్వవర్మ రాజుకోసం కొత్త వ్యాకరణ గ్రంథాలను రచించి రాజుని పండితుడిగా ఆరు నెలల్లో తీర్చిదిద్దుతాడు. ఇది తెలుసుకున్న గుణాఢ్యుడు తన పరాభవానికి గాను పైశాచీ భాషలో ఏడు లక్షల శ్లోకాలతో కూడిన పెద్ద కథల సంకలనాన్ని రచించాడు. శిష్యులు రాజు వద్దకు ఈ గొప్ప పుస్తకాన్ని తీసుకువస్తారు, కాని రాజు దానిని అంగీకరించడానికి నిరాకరిస్తాడు. అది తెలుసుకున్న గుణాఢ్యుడు రాజు తనకు చేసిన అగౌవరానికి గాను అసహనంతో, తన పుస్తకాన్ని అరణ్యవాసులకు ఒక్కొక్కటిగా చదివి వినిపించి మంటల్లోకి విసిరేయడం ప్రారంభిస్తాడు. అటుపై దాని విశేషాలను విన్న రాజు లక్ష శ్లోకాలతో కూడిన పుస్తకంలో ఏడవ భాగాన్ని ఎంతో శ్రమించి భద్రపరచగలిగాడు. అదే గొప్ప కథల పుస్తకం. ఇదే గుణాఢ్యుడు రచించిన బృహత్కథ లో మిగిలిన భాగం. నేపాల్‌కు చెందిన బుద్ధస్వామి అనే కవి, బౌద్ధ సన్యాసి, గుణాఢ్యుడు మథురలో నివసించి, అవంతి రాజు, మదన రాజు వద్ద ఆశ్రయం పొందిన సద్గురువుగా వర్ణించాడు. ఈ రెండు అభిప్రాయాల పట్ల కాశ్మీరీ అభిప్రాయం సరైనదే. బుద్ధస్వామి నేపాల్ యొక్క ధర్మబద్ధమైన పొరుగుప్రాంతాన్ని సాధించాలనే తన పట్టుదలను వ్యక్తం చేశాడు. గుణాఢ్యుడు పైశాచీ భాషలో లక్షల శ్లోకాలతో కూడిన బృహత్కథ అనే గ్రంథాన్ని రచించాడు అని, ఇది స్థాపకుడైన శాతవాహనుడి సభలో జరిగింది అని ఈ శాతవాహనుడు క్రీ.శ మొదటి శతాబ్దానికి చెందినవాడని సోమదేవుడు రాసిన కథాసరిత్సాగర పీఠికలో కూడా ప్రస్తావించబడింది. అలానే ఆయన రచించిన 'బృహత్కథ' గ్రంథానికి సంస్కృత అనువాదం క్షేమేంద్రుడు 'బృహత్కథామంజరి' పేరుతో చేశారు. రచనలు తెలుగు భాష మొదట ‘దేశి’ అని పిలువబడేది. శాతవాహనులు ‘దేశి’ ఒక భాష కాదని దీనిని చాలా చులకనగా చూసినారు.[citation needed] గుణాఢ్యుడు ‘దేశి’ భాషలో భృహత్కథ అను గొప్ప గ్రంథరాజమును వ్రాసినాడు. ఇందులో ఏడు వేల శ్లోకాలతో ఏడు కథలను వివరించాడు. శాతవాహనులు దీనిని పైశాచీ భాష పుస్తకం అని అవమానించారు. (క్రిష్టియన్ మిషనరీస్ వాళ్లకి మొదటినుచి వున్న అలవాటు ప్రకారం ఏ దేశం అయినా అక్కడి వారితోనే వాళ్ళ సంస్కృతి మీద విషం చిమ్మించడం వారి విధానం . దానిలో భాగంగానే కొత్తగా తెలుగు భాషని పూర్వపు రాజులు అవమానించారు అని కొత్త విషం నింపడానికి ప్రయత్నాలు జరిగాయి, జరుగుతున్నాయి. ఇది పూర్తిగా నిరాధారం) శాతవాహనుల రాజభాష ప్రాకృతం అయినందున పైశాచీ భాషలో ఉన్న ఈ గ్రంథం రాజు ఆదరణకు నోచుకోలేదు. అది భరించలేక గుణాఢ్యుడు బృహత్కథను కాల్చి వేసినాడు. పక్కన ఉన్నవారు ఆయనను ఊరటపరచి కొంత భాగాన్ని కాపాడిరి. ఆ మిగిలిన పత్రాలే బృహత్కథ గ్రంథం. అందలి పదకొండవ అధ్యాయానికి 'పంచవిశంతి' అని పేరు. ఇందులో త్రివిక్రమసేనునికి భేతాలుడు చెప్పిన 25 అద్భుత కథలున్నాయి. కథాసరిత్సాగరము.1 ChatGPT said: కథాసరిత్సాగరము (Katha Sarit Sagara) అనేది సంస్కృత భాషలో రాసిన ప్రముఖ కథా గ్రంథం. దీని అర్థం "కథల సముద్రం" లేదా "కథల సరోవరము". ఇది ఎన్నో చిన్న కథలను కలిగి ఉన్న గొప్ప కథా సంకలనం. దీన్ని రచించినవాడు సోమదేవుడు (Somadeva). కథాసరిత్సాగరము గురించి ముఖ్యమైన విషయాలు: రచయిత: సోమదేవుడు కాలం: సుమారు 11వ శతాబ్దం భాష: సంస్కృతం ఆధారం: ఇది పెద్దగా బృహత్కథ అనే గ్రంథం ఆధారంగా రాయబడింది. బృహత్కథను గుణాఢ్యుడు ప్రాకృత భాషలో రచించాడు, కానీ అది అసలు రూపంలో దొరకదు. నిర్మాణం: కథాసరిత్సాగరము అనేది ఫ్రేమ్ నరేటివ్ (Frame Narrative) శైలిలో ఉంది. అంటే, ఒక ప్రధాన కథలో అనేక ఉపకథలు కలిపి చెప్పబడతాయి — దాదాపు 350కి పైగా కథలు ఇందులో ఉన్నాయి. ప్రధాన కథ (Main Storyline): విఖ్యాత కథా నాయకుడు నరవాహనదత్తుడు అనే రాజకుమారుడి చుట్టూ కథ తిరుగుతుంది. అతను రాజ్యాభిషేకానికి ముందు ఎదుర్కొన్న సంఘటనలు, విభిన్న దేవతామహిళలతో వివాహాలు, సాహసాలు ఇందులో వివరించబడ్డాయి. కథాసరిత్సాగరములోని కొన్ని ముఖ్యమైన కథలు: వేతాళ కథలు (Vetala Panchavimshati) శివపురాణ సంబంధిత కథలు మంత్రక కథలు (magical stories) జానపద కథలు, మౌఖిక సాహిత్యం ఆధారంగా వచ్చిన కథలు ప్రభావం: ఈ గ్రంథం ప్రపంచంలోని అనేక భాషలలోకి అనువదించబడింది. పాశ్చాత్యుల కథలైన The Arabian Nights లేదా The Canterbury Tales లాంటి సంకలనాలపై కూడా దీని ప్రభావం ఉంది. భారతదేశపు పురాతన కథాచిత్రాల, లలిత సాహిత్యపు గొప్ప దర్పణం. ఒక వాక్యంలో చెప్పాలంటే: కథాసరిత్సాగరము భారతీయ జానపద కథా సంపదకు ఆధారస్తంభం. |
G.గుణాఢ్యుడు
L.అరబ్బీ భాష నేర్చుకోవడం
"Ramamohan" راماموهان.
"కా" అనే పదానికి పలు భాషల్లో వివిధ అర్థాలు ఉంటాయి.
1. తెలుగులో:
"కా" అనేది సాధారణంగా దృష్టిని ఆకర్షించడానికి లేదా ఏదైనా చెబుతూ మరింత స్పష్టత కోసం వాడే ఉపసర్గ/పదంగా ఉంటుంది.
ఉదాహరణ:
"అది కా నాది!" అంటే "అది నిజంగా నాది!"
2. అరబ్బీ భాషలో:
అరబ్బీలో "కా" (كا) అనేది ఒక వ్యక్తిగత సర్వనామంగా (possessive pronoun) ఉపయోగిస్తారు, దీనికి అర్థం "నీది" లేదా "నీకు సంబంధించినది."
ఉదాహరణ:
కితాబుకా (كتابك): "నీ పుస్తకం"
బైతుకా (بيتك): "నీ ఇంటి"
ఇది పురుష పర్యాయంగా ఉపయోగిస్తారు. స్త్రీకి "కి" (كِ) వాడతారు.
"అరబ్బీ" (Arabic) భాష నేర్చుకోవడం అనేది చాలా ఆసక్తికరమైన మరియు ఉపయుక్తమైన ప్రయాణం! ఇక్కడ నేర్చుకోవడం ప్రారంభించడానికి కొన్ని సూచనలు ఉన్నాయి:
1. అరబ్బీ అక్షరమాల
ముందుగా అరబ్బీ అక్షరమాలను తెలుసుకోండి. అరబ్బీ 28 అక్షరాలతో ఉంటుంది మరియు ఇది ఎడమ నుండి కుడి వైపుకు రాస్తారు.
అరబ్బీ అక్షరాల కోసం ఆన్‌లైన్ పాఠాలు లేదా యూట్యూబ్ వీడియోలను చూడవచ్చు.
2. ప్రాథమిక పదజాలం నేర్చుకోండి
రోజువారీ జీవితంలో వాడే పదాలు మరియు వాక్యాలు (ఉదా: నమస్కారం - "సలాం అలైకుమ్", ధన్యవాదాలు - "షుక్రన్") నేర్చుకోవడం ప్రారంభించండి.
రోజుకి కొన్ని పదాలను నేర్చుకొని వాటిని ఉపయోగించి వ్యాసాలను రూపొందించండి.
3. ఆన్‌లైన్ లెసన్లు మరియు యాప్‌లు ఉపయోగించండి
Duolingo, Memrise, HelloTalk వంటి యాప్‌లు అరబ్బీ నేర్చుకోవడంలో చాలా సహాయపడతాయి.
"Madinah Arabic" వంటి ఆన్‌లైన్ వెబ్‌సైట్‌లు కూడా మొదటి దశలో చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటాయి.
4. ప్రతిరోజు సాధన చేయండి
ప్రతిరోజు 15-30 నిమిషాలు ప్రాక్టీస్ చేయడం ద్వారా భాషలో ఇష్టపడే ప్రావీణ్యం పొందవచ్చు.
అరబ్బీ వినడం మరియు మాట్లాడడం కూడా ప్రాక్టీస్ చేయండి.
5. అరబ్బీ మాట్లాడేవారితో చర్చించండి
అరబ్బీ మాట్లాడే స్నేహితులు లేదా ఆన్‌లైన్ కమ్యూనిటీల ద్వారా నేరుగా మాట్లాడి భాషలో నైపుణ్యం సాధించండి.
6. గ్రామర్ మరియు వాక్య నిర్మాణం నేర్చుకోండి
అరబ్బీ వ్యాకరణం కొంచెం కష్టం గా అనిపించవచ్చు, కాని కొంచెం కొంచెంగా అలవాటు పడవచ్చు. బేసిక్ సెంటెన్స్ స్ట్రక్చర్, తజ్వీద్ మరియు టెన్సెస్ పై దృష్టి పెట్టండి.
7. అరబ్బీ న్యూస్, సినిమా, పాటలు వినండి
న్యూస్, పాటలు లేదా చిన్న కథలు వినడం ద్వారా అరబ్బీ ఉచ్చారణ, వినికిడి లోపాలు తగ్గించుకోవచ్చు.
ఇది అరబ్బీ అక్షరమాల (అల్ఫాబెట్)ను పరిచయం చేస్తోంది. అరబ్బీలో మొత్తం 28 అక్షరాలు ఉంటాయి, ఇవి ఎడమ నుండి కుడి వైపు రాస్తారు. ఈ అక్షరాలు వేరే వేరే రూపాలలో రాయబడతాయి, అవి మాటల్లో మొదట, మధ్యలో లేదా చివరలో వాడబడుతున్న దశల ఆధారంగా మారుతాయి.
అరబ్బీ అక్షరాలు:
1. ا (అలిఫ్) - A🌹
2. ب (బా) - B🌹
3. ت (తా) - T
4. ث (థా) - Th (థ్)
5. ج (జీమ్) - J🌹
6. ح (హా) - H (soft "h" sound)
7. خ (ఖా) - Kh (guttural "kh")
8. د (దాల్) - D🌹
9. ذ (ధాల్) - Dh (soft "dh")
10. ر (రా) - R🌹
11. ز (జేన్) - Z
12. س (సీన్) - S🌹
13. ش (షీన్) - Sh
14. ص (సాద్) - S (emphatic)🌹
15. ض (దాద్) - D (emphatic)
16. ط (తా) - T (emphatic)🌹
17. ظ (దా) - Dh (emphatic)
18. ع (అయిన్) - ‘A (throaty🌹 sound)
19. غ (ఘయిన్) - Gh (guttural "gh")
20. ف (ఫా) - F🌹
21. ق (క్అఫ్) - Q (deep "q" sound)
22. ك (కాఫ్) - K🌹
23. ل (లామ్) - L
24. م (మీమ్) - M🌹
25. ن (నూన్) - N
26. ه (హా) - H🌹
27. و (వా) - W (or "oo" sound)🌹
28.ي (యా)-Y (or "ee" sound)🌹
అక్షరాల ఉచ్చారణ:
అరబ్బీ అక్షరాలు ప్రత్యేకమైన ధ్వనులను కలిగి ఉంటాయి, అలాగే కొన్ని అక్షరాలు, ఉదాహరణకు خ, غ, ق, మరియు ع వంటి వాటికి అరబ్బీకి ప్రత్యేకమైన గట్టిపడు ధ్వనులు ఉంటాయి.
అక్షరాల రాస్తూ ప్రాక్టీస్ చేయండి:
మీకు ప్రతి అక్షరం ఎలా ఉపయోగించాలో మరియు వాటి పది రూపాలను వాక్యాల్లో ఎలా వాడాలో నేర్చుకోవడానికి రోజుకి కొన్ని అక్షరాలను రాస్తూ ప్రాక్టీస్ చేయడం మంచిది.
Here are the numbers from 1 to 10 in Arabic, with their spellings:
1 - ١ (واحد) - Wahid
2 - ٢ (اثنان) - Ithnan
3 - ٣ (ثلاثة) - Thalatha
4 - ٤ (أربعة) - Arba'a
5 - ٥ (خمسة) - Khamsa
6 - ٦ (ستة) - Sitta
7 - ٧ (سبعة) - Sab'a
8 - ٨ (ثمانية) - Thamaniya
9 - ٩ (تسعة) - Tis'a
10 - ١٠ (عشرة) - Ashara
Easy to learn tips
Know 15 lettets
1. ا (అలిఫ్) - A 🌹
2. ب (బా) - B 🌹
3. ج (జీమ్) - J 🌹
4. د (దాల్) - D 🌹
5. ر (రా) - R 🌹
6. س (సీన్) - S 🌹
7. ص (సాద్) - S (emphatic) 🌹
8. ط (తా) - T (emphatic) 🌹
9. ع (అయిన్) - ‘A (throaty sound) 🌹
10. ف (ఫా) - F 🌹
11. ك (కాఫ్) - K 🌹
12. م (మీమ్) - M 🌹
13. ه (హా) - H 🌹
14. و (వా) - W (or "oo" sound) 🌹
15. ي (యా) - Y (or "ee" sound) 🌹
L.కవులు తులనాత్మక పరిశీలన, తిక్కన
తిక్కన లేదా తిక్కన సోమయాజి (1205 - 1288). విక్రమసింహపురి (నేటి నెల్లూరు ప్రాంతాన్ని) పరిపాలించిన మనుమసిద్ధికి మంత్రిత్వం వహించారు. కవిత్రయములో తిక్కనది నాటకీయ శైలి, సంభాషణాత్మక శైలి. అతనికి "కవి బ్రహ్మ", "ఉభయ కవిమిత్రుడు" అనే బిరుదులు ఉన్నాయి.
తిక్కనసోమయాజి చిత్రపటం
జీవిత విశేషాలు
మార్చు
తిక్కన శిష్యుడు మారన. ఇతడు రాసిన మార్కండేయ పురాణం ప్రతాపరుద్ర దేవుని మంత్రులలో ఒకడైన నాగయగన్న మంత్రికంకితం చేసెను. గణపతిదేవుని ఆస్థానంలోకి చేరేటప్పటికి తిక్కన సోమయాజి యజ్ఞము చేయలేదు. భారతమును కూడా రచించలేదు.
అతని తల్లిదండ్రులు కొమ్మన, అన్నమ్మలు. కేతన, మల్లన, పెద్దన ఇతని పెదతండ్రులు. తిక్కన సోమయాజి పెదతండ్రి కుమారుడు అయిన సహోదరుడు ఖడ్గతిక్కన. తిక్కన కుమారుడు కొమ్మన. తిక్కన మనుమరాలి భర్త యల్లాడమంత్రి. ఈ యల్లాడమంత్రి మనుమడు కవి సింగన్న. ఈ సింగన్న తండ్రి అయ్యలమంత్రి. తిక్కనసోమయాజి తాత మంత్రి భాస్కరుడు. తిక్కన కవి గౌతమిగోత్రుడు.
ఈ తిక్కన నియోగిబ్రాహ్మణుడు. ఈయన పూర్వుల నివాసస్థలము మొట్టమొదట కృష్ణామండలంలోని వెల్లటూరు గ్రామం. ఉద్యోగరీత్య ఇతని తాత కాలమున గుంటూరునకు వచ్చారు. తరువాత నెల్లూరు రాజగు మనుమసిద్ది ఇతని కుటుంబమును ఆదరించి నెల్లూరుకి తీసుకొనివచ్చి పూర్వము హరిహర దేవాలయము ఉండిన ఇప్పటి రంగనాయకస్వామి ఆలయ సమీపమున గృహము కట్టించి ఇచ్చి తిక్కనసోమయాజులను అందుంచాడు. కేతన రాసిన దశకుమార చరిత్రనుబట్టి చూడగా తిక్కన ఇంటి పేరు కొత్తరువుయరయినట్టు తెలియవచ్చునది. తిక్కనకి అంకితం చేయబడిన దశకుమారచరిత్రము అను గ్రంథమునందు తిక్కన వంశావళి సమగ్రముగా వర్ణించబడింది.
తిక్కన తను రచించిన నిర్వచనోత్తర రామాయణము నందు
సారకవి తాభిరామ గుంటూరివిభుని
మంత్రి భాస్కరు మత్పితామహునిన్ దలచి
యైన మన్ననమెయి లోక మాదరించు
వేఱ నాకృతి గుణములు వేయు నేత?
అని తన కావ్యము స్వగుణముచేత కాకపోయిననూ తన తాత అయిన మంత్రిభాస్కరుని సారకవిత్వమహిమచేత అయిననూ లోకాదరణమునకు పాత్రయగునని చెప్పియున్నాడు. సూర్యవంశపు రాజైన మనుమసిద్ది ఆస్థానకవిగా తిక్కన ఉండడమే కాదు అతనితో సమానుడిగా గౌరవం పొందేవాడు. రాజునకు, కవికి మామవరుస ఉంది. తిక్కన నిర్వచనోత్తర రామాయణముని మనుమసిద్దికి అంకితం చేసెను. దీనితో మనుమసిద్ది
ఏనిన్ను మామ యనియెడ
దీనికిన్ దగనిమ్ము భారతీకన్యక నా
కీ నర్హుడావగు దనినని
భూ నాయకు పలుకు చిత్తమునకిం పగుడున్
నిన్ను మామా అని పిలుచునందుకైనా భారతమును నాకు అంకితం ఇమ్మని అడిగినట్లు చెప్పబడియున్నది.
తిక్కన నన్నయని ఆదికవిగా చెప్పలేదు. భారతమున మొదట మూడుపర్వాలను వ్రాసెనని చెప్పాడు.
తిక్కన కావ్యములు రెండు.1. నిర్వచనోత్తర రామాయణం. దీనినంతటిని పద్యములుగానే రచించెను. ఇది బాల్యమునందు రచించబడింది. ఇందలికథ సంస్కృతంలో ఉన్నంత లేక మిక్కిలి సంగ్రహపరచబడింది. పలుచోట్ల శైలి నారికేళపాకం అని చెప్పవచ్చును. అందుచేత ఈ గ్రంథం భారతమువలె సర్వత్ర వ్యాపింపకున్నది. యితడు 10 ఆశ్వాసములు ఈ గ్రంథమున రచించినను పుస్తకమును మాత్రము ముగింపలేదు. రామనిర్యాణకథను చెప్పుటకు భీతిల్లి దానిని వదిలిపెట్టినయెడల తిక్కన భారతమునందు స్త్రీపర్వకథయు కృష్ణనిర్యాణ మును చెప్పుటకేల భయపడలేదని ఒకరు ప్రశ్న వేయుచున్నారు. ప్రతీమరణకథకును భయపడి దానిని విడుచుచూ వచ్చినచో భారతమును రచింపకయే యుండవలెను. తిక్కన భారతమును మనుమసిద్దికి ఇచ్చినచో నరాంకితం అవుతుందని మనుమసిద్దికి ఇవ్వక శ్రీ భద్రాద్రిరామునికి అంకితం
హరిహరోపాసన
మంత్రిత్వ పటిమ
సమకాలీనులు, శిష్యులు
మహాకవి తిక్కన రుద్రాక్షమాల లభ్యం
L.కవులు తులనాత్మక పరిశీలన,William Shakespeare
William Shakespeare (April 26, 1564 (baptism)–d. April 23, 1616) was an English poet and playwright and is considered a key member of the English literature canon. Shakespeare's
work includes 154 sonnets and 38 plays; while his earlier plays were comedies and histories, his later work focused on tragedy (e.g. "Macbeth"). Shakespeare's reputation grew after his death and especially in the 19th century when he became the world's most celebrated dramatist. Now his work is reinterpreted and performed around the world.
L.కవులు తులనాత్మక పరిశీలన కాళిదాసు
కాళిదాసు
కాళిదాస ( సంస్కృతం : कालिदास , " కాళి సేవకుడు "; 4వ–5వ శతాబ్దం CE) ఒక సాంప్రదాయ సంస్కృత రచయిత, ఆయనను తరచుగా ప్రాచీన భారతదేశపు గొప్ప కవి మరియు నాటక రచయిత మరియు తత్వవేత్తగా పరిగణిస్తారు . ఆయన నాటకాలు మరియు కవిత్వం ప్రధానంగా హిందూ పురాణాలు మరియు తత్వశాస్త్రంపై ఆధారపడి ఉంటాయి . ఆయన మనుగడలో ఉన్న రచనలలో మూడు నాటకాలు, రెండు ఇతిహాసాలు మరియు రెండు చిన్న కవితలు ఉన్నాయి.
అతని కవిత్వం మరియు నాటకాల నుండి ఊహించగలిగేది తప్ప అతని జీవితం గురించి చాలా తెలియదు. అతని రచనల తేదీని ఖచ్చితంగా చెప్పలేము, కానీ అవి గుప్తుల కాలంలో 5వ శతాబ్దానికి ముందు వ్రాయబడి ఉండవచ్చు. గురు గోవింద్ సింగ్ రాసిన దశమ గ్రంథంలో కాళిదాసు ఏడు బ్రహ్మ అవతారాలలో ఒకరిగా ప్రస్తావించబడ్డాడు .
తొలినాళ్ళ జీవితం
కాళిదాసు హిమాలయాల సమీపంలో, ఉజ్జయిని పరిసరాల్లో మరియు కళింగలో నివసించి ఉండవచ్చని పండితులు ఊహించారు . ఈ పరికల్పన కాళిదాసు తన కుమారసంభవంలో హిమాలయాల గురించిన వివరణాత్మక వర్ణన , మేఘదూతలో ఉజ్జయిని పట్ల తనకున్న ప్రేమను ప్రదర్శించడం మరియు రఘువంశం (ఆరవ సర్గం)లో కళింగ చక్రవర్తి హేమాంగదుడి గురించి ఆయన అత్యంత ప్రశంసాత్మక వర్ణనల ఆధారంగా రూపొందించబడింది .
సంస్కృత పండితుడు మరియు కాశ్మీరీ పండిట్ అయిన లక్ష్మీ ధర్ కల్లా (1891–1953) కాళిదాసు జన్మస్థలం (1926) అనే పుస్తకాన్ని రాశారు , ఇది అతని రచనల ఆధారంగా కాళిదాసు జన్మస్థలాన్ని కనుగొనడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. కాళిదాసు కాశ్మీర్‌లో జన్మించాడని , కానీ దక్షిణం వైపుకు వెళ్లాడని మరియు అభివృద్ధి చెందడానికి స్థానిక పాలకుల ప్రోత్సాహాన్ని కోరాడని అతను నిర్ధారించాడు. కాళిదాసు రచనల నుండి అతను ఉదహరించిన ఆధారాలలో ఇవి ఉన్నాయి:
- ఉజ్జయిని లేదా కళింగలో కాకుండా కాశ్మీర్‌లో కనిపించే వృక్షజాలం మరియు జంతుజాల వివరణ: కుంకుమ మొక్క, దేవదారు చెట్లు, కస్తూరి జింకలు మొదలైనవి.
- కాశ్మీర్‌కు సాధారణమైన భౌగోళిక లక్షణాల వివరణ, ఉదాహరణకు టార్న్‌లు మరియు గ్లేడ్‌లు
- కల్లా ప్రకారం, కాశ్మీర్‌లోని ప్రదేశాలతో గుర్తించదగిన కొన్ని తక్కువ ప్రాముఖ్యత కలిగిన ప్రదేశాల ప్రస్తావన. ఈ ప్రదేశాలు కాశ్మీర్ వెలుపల అంతగా ప్రసిద్ధి చెందలేదు, అందువల్ల, కాశ్మీర్‌తో సన్నిహిత సంబంధం లేని వ్యక్తికి తెలిసి ఉండకపోవచ్చు.
- కాశ్మీరీ మూలానికి చెందిన కొన్ని ఇతిహాసాల ప్రస్తావన, ఉదాహరణకు నికుంభ (కాశ్మీరీ గ్రంథం నీలమత పురాణంలో ప్రస్తావించబడింది ); కాశ్మీర్ ఒక సరస్సు నుండి సృష్టించబడినట్లు చెప్పే ఇతిహాసం ( శకుంతలంలో ) గురించి ప్రస్తావించబడింది. నీలమత పురాణంలో ప్రస్తావించబడిన ఈ ఇతిహాసం, అనంత అనే గిరిజన నాయకుడు ఒక రాక్షసుడిని చంపడానికి ఒక సరస్సును ఖాళీ చేశాడని పేర్కొంది. అనంతుడు తన తండ్రి కశ్యపుడి పేరు మీద పూర్వ సరస్సు (ఇప్పుడు భూమి) ఉన్న ప్రదేశానికి "కాశ్మీర్" అని పేరు పెట్టాడు .
- కల్లా ప్రకారం, శకుంతల అనేది ప్రత్యభిజ్ఞ తత్వశాస్త్రం ( కాశ్మీర్ శైవ మతం యొక్క ఒక శాఖ) యొక్క ఉపమాన నాటకీకరణ . ఆ సమయంలో ఈ శాఖ కాశ్మీర్ వెలుపల తెలియదని కల్లా వాదించాడు.
మరొక పాత పురాణం ప్రకారం, కాళిదాసు లంక రాజు కుమారదాసును సందర్శించాడని మరియు ద్రోహం కారణంగా అక్కడ హత్య చేయబడ్డాడని వివరిస్తుంది.
కాలం
బహుళ కాళిదాసుల సిద్ధాంతం
ఎం. శ్రీనివాసాచారియర్ మరియు టిఎస్ నారాయణ శాస్త్రి వంటి కొంతమంది పండితులు "కాళిదాసు" రచనలు ఒకే వ్యక్తి రాసినవి కాదని నమ్ముతారు. శ్రీనివాసాచారియర్ ప్రకారం, 8వ మరియు 9వ శతాబ్దాల రచయితలు కాళిదాసు అనే పేరును పంచుకునే ముగ్గురు ప్రముఖ సాహిత్య వ్యక్తుల ఉనికిని సూచిస్తున్నారు. ఈ రచయితలలో దేవేంద్ర ( కవి-కల్ప-లత రచయిత ), రాజశేఖర మరియు అభినందన్ ఉన్నారు. శాస్త్రి ఈ ముగ్గురు కాళిదాసుల రచనలను ఈ క్రింది విధంగా జాబితా చేస్తాడు:
- కాళిదాసు అలియాస్ మాతృగుప్త, సేతు-బంధ మరియు మూడు నాటకాల రచయిత ( అభిజ్ఞానశాకుంతలం , మాళవికాగ్నిమిత్రం మరియు విక్రమోర్వశీయం ).
- కాళిదాసు అలియాస్ మేధరుద్ర, కుమారసంభవం , మేఘదూత మరియు రఘువంశ రచయిత .
- కాళిదాసు అలియాస్ కోటిజిత్: Ṛtusaṃhāra , శ్యమల-దండకం మరియు ఇతర రచనలలో శృంగరతిలక రచయిత .
శాస్త్రి "కాళిదాసు" పేరుతో పిలవబడే మరో ఆరుగురు సాహితీవేత్తలను ప్రస్తావిస్తున్నారు: పరిమళ కాళిదాస అలియాస్ పద్మగుప్త ( నవసాహసాంక కారిత రచయిత ), కాళిదాస అలియాస్ యమకకవి ( నలోదయ రచయిత), నవ కాళీదాస అకాలీదాసౌ ( చాలదాస ) (అనేక సమస్యలు లేదా చిక్కుల రచయిత ), కాళిదాస VIII ( లంబోదర ప్రహసన రచయిత ), మరియు అభినవ కాళిదాసు అలియాస్ మాధవ ( సంక్షేప-శంకర-విజయం రచయిత ).
కె. కృష్ణమూర్తి ప్రకారం, "విక్రమాదిత్య" మరియు "కాళిదాస" అనేవి వరుసగా ఏదైనా పోషక రాజు మరియు ఏదైనా ఆస్థాన కవిని వివరించడానికి సాధారణ నామవాచకాలుగా ఉపయోగించబడ్డాయి.
రచనలు
పురాణ కవితలు
కాళిదాసు రెండు మహాకావ్యాల రచయిత , కుమారసంభవ (కుమార అంటే కార్తికేయ , మరియు సంభవ అంటే ఒక సంఘటన జరిగే అవకాశం, ఈ సందర్భంలో జననం. కుమారసంభవ అంటే కార్తికేయ జననం) మరియు రఘువంశం ("రఘు రాజవంశం").
- కుమారసంభవ దేవత పార్వతీ జననం , కౌమారదశ, శివుడితో ఆమె వివాహం మరియు వారి కుమారుడు కుమార (కార్తికేయ) జననాన్ని వివరిస్తుంది.
- రఘువంశం అనేది రఘు వంశ రాజుల గురించిన ఒక ఇతిహాస కావ్యం.
చిన్న కవితలు
కాళిదాసు ఒక ఖండకావ్యం (చిన్న కవిత) అయిన మేఘదూత ( మేఘ దూత ) ను కూడా రాశాడు. ఇది ఒక యక్షుడు తన ప్రేమికుడికి మేఘం ద్వారా సందేశం పంపడానికి ప్రయత్నించే కథను వివరిస్తుంది . కాళిదాసు ఈ కవితను మందక్రాంత ఛందస్సుకు సెట్ చేశాడు, ఇది సాహిత్య మాధుర్యానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇది కాళిదాసు అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన కవితలలో ఒకటి మరియు ఈ రచనపై అనేక వ్యాఖ్యానాలు వ్రాయబడ్డాయి.
మాతంగి దేవి సౌందర్యాన్ని వర్ణిస్తూ కాళిదాసు శ్యామల దండకం కూడా రాశాడు .
నాటకాలు
కాళిదాసు మూడు నాటకాలు రాశాడు. వాటిలో, అభిజ్ఞానశాకుంతలం ("శకుంతల గుర్తింపు") సాధారణంగా ఒక కళాఖండంగా పరిగణించబడుతుంది. ఇది ఆంగ్లంలోకి అనువదించబడిన మొదటి సంస్కృత రచనలలో ఒకటి, మరియు అప్పటి నుండి అనేక భాషలలోకి అనువదించబడింది.
- మాళవికాగ్నిమిత్రం ( మాళవికా మరియు అగ్నిమిత్రలకు సంబంధించినది ) రాజు అగ్నిమిత్రుడి కథను చెబుతుంది, అతను మాళవికా అనే బహిష్కరించబడిన సేవకురాలి చిత్రాన్ని చూసి ప్రేమలో పడతాడు. రాణి తన భర్తకు ఈ అమ్మాయి పట్ల ఉన్న మక్కువను కనుగొన్నప్పుడు, ఆమె కోపంగా మారి మాళవికాను జైలులో పెట్టింది, కానీ విధి చెప్పినట్లుగా, మాళవికా నిజానికి నిజమైన యువరాణి, తద్వారా ఈ వ్యవహారాన్ని చట్టబద్ధం చేస్తుంది.
- అభిజ్ఞానశాకుంతలం ( శకుంతల గుర్తింపు ) రాజు దుష్యంతుని కథను చెబుతుంది, అతను వేట యాత్రలో ఉన్నప్పుడు,కనుమ ఋషి దత్తపుత్రిక మరియు విశ్వామిత్రుడు మరియు మేనకల నిజమైన కుమార్తె అయిన శకుంతలను కలుసుకుని ఆమెను వివాహం చేసుకుంటాడు. అతను తిరిగి కోర్టుకు పిలువబడినప్పుడు వారికి ఒక ప్రమాదం జరుగుతుంది: వారి బిడ్డతో గర్భవతి అయిన శకుంతల అనుకోకుండా సందర్శించే దుర్వాసుడిని బాధపెడుతుంది మరియు శాపానికి గురవుతుంది, దీని ద్వారా దుష్యంతుడు తన వద్ద వదిలి వెళ్ళిన ఉంగరాన్ని చూసే వరకు ఆమెను పూర్తిగా మరచిపోతాడు. గర్భధారణ ముదిరిన స్థితిలో దుష్యంతుని ఆస్థానానికి వెళ్ళినప్పుడు, ఆమె ఉంగరాన్ని కోల్పోతుంది మరియు అతను గుర్తించకుండానే తిరిగి రావలసి వస్తుంది. ఆ ఉంగరాన్ని ఒక మత్స్యకారుడు కనుగొంటాడు, అతను రాజ ముద్రను గుర్తించి దుష్యంతుడికి తిరిగి ఇస్తాడు, అతను శకుంతల జ్ఞాపకాన్ని తిరిగి పొంది ఆమెను కనుగొనడానికి బయలుదేరుతాడు. గోథే కాళిదాసు రాసిన అభిజ్ఞానశాకుంతలం పట్ల ఆకర్షితుడయ్యాడు, అది ఇంగ్లీషు నుండి జర్మన్‌లోకి అనువదించబడిన తర్వాత యూరప్‌లో ప్రసిద్ధి చెందింది.
- విక్రమోర్వశీయం ( శౌర్యం ద్వారా గెలిచిన ఊర్వశీ ) రాజు పురూరవుడు మరియు స్వర్గపు వనదేవత ఊర్వశీ ప్రేమలో పడటం గురించి చెబుతుంది. అమరురాలుగా, ఆమె స్వర్గానికి తిరిగి వెళ్ళవలసి వస్తుంది, అక్కడ ఒక దురదృష్టకర ప్రమాదం కారణంగా ఆమె ప్రేమికుడు ఆమె కనే బిడ్డపై కన్ను వేసిన క్షణంలో ఆమె చనిపోతుందని (మరియు స్వర్గానికి తిరిగి వస్తుందని) శాపంతో భూమికి తిరిగి పంపబడుతుంది. ఊర్వశీ తాత్కాలికంగా తీగగా రూపాంతరం చెందడంతో సహా అనేక ప్రమాదాల తర్వాత, శాపం తొలగిపోతుంది మరియు ప్రేమికులు భూమిపై కలిసి ఉండటానికి అనుమతించబడతారు.
అనువాదాలు
మోంట్‌గోమెరీ షుయ్లర్, జూనియర్ తన "సంస్కృత నాటక గ్రంథ పట్టిక" రచనను సిద్ధం చేస్తున్నప్పుడు శకుంతల నాటకం యొక్క సంచికలు మరియు అనువాదాల గ్రంథ పట్టికను ప్రచురించాడు . షుయ్లర్ తరువాత విక్రమోర్వశీయం మరియు మాళవికాగ్నిమిత్ర సంచికలు మరియు అనువాదాల గ్రంథ పట్టికలను సంకలనం చేయడం ద్వారా కాళిదాసుడి నాటక రచనల గ్రంథ పట్టిక శ్రేణిని పూర్తి చేశాడు . సర్ విలియం జోన్స్ 1791 CEలో శకుంతల యొక్క ఆంగ్ల అనువాదాన్ని ప్రచురించాడు మరియు ఋతుసంహారాన్ని 1792 CEలో ఆయన అసలు గ్రంథంలో ప్రచురించాడు.
తప్పుడు గుణగణాలు మరియు తప్పుడు కాళిదాసులు
ఇండోలజిస్ట్ సీగ్‌ఫ్రైడ్ లియన్‌హార్డ్ ప్రకారం :
పెద్ద సంఖ్యలో దీర్ఘ మరియు చిన్న పద్యాలు కాళిదాసుకు తప్పుగా ఆపాదించబడ్డాయి, ఉదాహరణకు భ్రమరాష్టకం, ఘటకర్పర, మంగళాష్టకం, నాలోదయ (రవిదేవుని రచన), పుష్పబానవిలాస, కొన్నిసార్లు వరరుచి లేదా రవిదేవ, శ్రవతీస్కారార్ణస్తోత్ర, శరవతీస్కారార్ణస్తోత్ర, ది. శృంగరతిలక, శ్యామలదండకం మరియు ఛందస్సుపై సంక్షిప్త, ఉపదేశ గ్రంథం, శ్రుతబోధ, లేకుంటే వరరుచి లేదా జైన అజితసేనునిగా భావించారు. ప్రామాణికం కాని రచనలతో పాటు, కొన్ని "తప్పుడు" కాళిదాసులు కూడా ఉన్నారు. తమ కవితా సాధనకు ఎంతో గర్వంగా, తరువాతి కవులు చాలా మంది తమను తాము కాళిదాసు అని పిలుచుకునేంతగా ముఖం చాటేశారు లేదా నవ-కాళిదాసు, "నూతన కాళిదాసు", అక్బరీయ-కాళిదాసు, "అక్బర్-కాళిదాసు" వంటి మారుపేర్లను కనుగొన్నారు.
ప్రభావం
కాళిదాసు ప్రభావం ఆయన తర్వాత వచ్చిన అన్ని సంస్కృత రచనలకు, మరియు విస్తృతంగా భారతీయ సాహిత్యానికి విస్తరించి , సంస్కృత సాహిత్యానికి మూలరూపంగా మారింది.
ముఖ్యంగా ఆధునిక భారతీయ సాహిత్యంలో మేఘదూత రొమాంటిసిజం రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ వర్షాకాలాలపై రాసిన కవితలలో కనిపిస్తుంది .
విమర్శకుల ఖ్యాతి
7వ శతాబ్దపు సంస్కృత గద్య రచయిత మరియు కవి బాణభట్ట ఇలా వ్రాశాడు: నిర్గతసు న వా కస్య కాళిదాసస్య సూక్తిషు, ప్రీతిర్మధురసాద్రాసు మంజరీష్వివ జాయతే . ("కాళిదాసు మధురమైన సూక్తులు, మధురమైన భావాలతో మనోహరంగా, బయలుదేరినప్పుడు, తేనెతో నిండిన పువ్వులలో ఉన్నట్లుగా వాటిని ఎవరు ఆస్వాదించలేదు?").
తరువాతి కవి జయదేవుడు , కాళిదాసును కవికులగురువు అని , 'కవుల ప్రభువు' అని, విలాసాన్ని కవిత్వ దేవత యొక్క 'మనోహరమైన నాటకం' అని పిలిచాడు.
ఇండోలాజిస్ట్ సర్ మోనియర్ విలియమ్స్ ఇలా వ్రాశాడు: "కాళిదాసు రచనలలో అతని కవితా ప్రతిభ యొక్క గొప్పతనాన్ని, అతని ఊహ యొక్క ఉత్సాహాన్ని, అతని ఊహ యొక్క వెచ్చదనాన్ని మరియు ఆటను, మానవ హృదయం యొక్క లోతైన జ్ఞానాన్ని, దాని అత్యంత శుద్ధి చేయబడిన మరియు సున్నితమైన భావోద్వేగాలను సున్నితంగా అభినందించడాన్ని, దాని విరుద్ధమైన భావాల పనితీరు మరియు ప్రతి-పనితీరుతో అతని పరిచయాన్ని - సంక్షిప్తంగా చెప్పాలంటే, అతన్ని భారతదేశ షేక్స్పియర్‌గా ర్యాంక్ పొందే హక్కును ఇవ్వదు."
తత్వవేత్త మరియు భాషా శాస్త్రవేత్త హంబోల్ట్ ఇలా వ్రాశాడు, "శాకుంతల రచయిత అయిన కాళిదాసు, ప్రేమికుల మనస్సులపై ప్రకృతి చూపే ప్రభావాన్ని అద్భుతంగా వర్ణించాడు. భావాల వ్యక్తీకరణలో సున్నితత్వం మరియు సృజనాత్మక కల్పన యొక్క గొప్పతనం అతనికి అన్ని దేశాల కవులలో ఉన్నత స్థానాన్ని కల్పించాయి.
కాళిదాసు ఒక సంస్కృత కవి, నాటక కర్త. "కవికుల గురువు" అన్న బిరుదు ఇతని యొక్క ప్రతిభాపాటవాలకు సాక్ష్యం. గొప్ప శివ భక్తునిగా భావింపబడే కాళిదాసు, తన యొక్క కావ్యములు, నాటకములు చాలావరకు హిందూ పురాణ, తత్త్వ సంబంధముగా రచించాడు. రఘువంశము, కుమార సంభవము, మేఘసందేశం అనే మూడు మహాకావ్యాలు, అభిజ్ఞాన శాకుంతలము, విక్రమోర్వశీయము, మాళవికాగ్ని మిత్రము అనే మూడు నాటకాలు ఆయన రచనల్లో పేరు గాంచినవి. కాళిదాసు అను పేరుకు అర్థం కాళి యొక్క దాసుడు.
Subscribe to:
Posts (Atom)