విజయనగర రాజ్యంలో అత్యంత గొప్ప పండితుడు, వేద వ్యాఖ్యానాలలో అగ్రగణ్యుడు సాయణాచార్యుడు (Sayana / Sayanacharya). ఆయన వేదాలపై చేసిన భాష్యాలు ఇప్పటికీ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రామాణిక గ్రంథాలుగా గుర్తించబడ్డాయి.
🌿 సాయణుడు – సంక్షిప్త వివరాలు
📌 పేరు: సాయణాచార్యుడు
📌 కాలం: 14వ శతాబ్దం (Vijayanagara Empire)
📌 రాజులు:
హరిహర రాయుడు – I
బుక్క రాయుడు – I
📌 పదవి: ప్రధానమంత్రి, రాజగురు, వేదశాస్త్ర పండితుడు
📚 వేదాలపై సాయణుడి సేవలు
సాయణుడు రాసిన వేద భాష్యాలు నాలుగు వేదాలన్నింటిని కవర్ చేస్తాయి:
✔️ Rigveda Bhāṣya
✔️ Yajurveda Bhāṣya
✔️ Sāmaveda Bhāṣya
✔️ Atharvaveda Bhāṣya
> ఈ నాలుగు వేదాలకు ఒకే సమయంలో సమగ్ర వ్యాఖ్యానాలు చేసిన ఏకైక పండితుడు.
👨👦 సోదరుడు — మాధవాచార్యుడు
సాయణుడికి సన్నిహిత సహకారి, ఆయన అన్న మాధవాచార్యుడు
(తరువాత కాలంలో విద్యారణ్య స్వామి అయ్యాడు).
విద్యారణ్య స్వామి విజయనగర సామ్రాజ్య స్థాపనలో కూడా కీలక పాత్ర పోషించినవాడు.
🏛 విజయనగర రాజ్యానికి చేసిన సేవలు
రాజ్యంలోని విద్యా వ్యవస్థ అభివృద్ధి
వేదపాఠశాలల స్థాపన
మహాగ్రంథాల సంపాదన
రాజులకు ధార్మిక, రాజకీయ సలహాలు
📌 సాయణుడి గ్రంథాలు
సుమారు 100కి పైగా గ్రంథాలు:
వేద భాష్యాలు
బ్రాహ్మణాలు
ఆరణ్యకాలు
ధర్మశాస్త్ర గ్రంథాలు
స్మృతులు
నిఘంటువులు
అత్యంత ప్రసిద్ధం: Rigveda Samhita Bhashyam
🕉 కీర్తి
వేద వ్యాఖ్యానాలలో సాయణ భాష్యం నేటికీ:
అత్యంత ప్రామాణికం
పాశ్చాత్య పండితులు కూడా ఆధారపడే గ్రంథం
విశ్వవిద్యాలయాల్లో పాఠ్యాంశం
మీకు కావాలంటే:
✔️ సాయణుడి పూర్తి జీవిత చరిత్ర
✔️ విజయనగర సామ్రాజ్యంతో సంబంధం
✔️ వేదభాష్యాల జాబితా PDF
✔️ చిన్న నోట్స్ / 10 points / 5 points
