శతబ్దాలు చరిత్ర 7 వ శతాబ్దం హర్షచరిత్ర ఒక ప్రసిద్ధ చారిత్రక గ్రంథం, దీనిని బాణభట్టుడు (బాణా) రచించాడు. ఇది హర్ష వర్ధనుడి పాలనకు సంబంధించిన సారాంశాన్ని అందిస్తుంది. హర్ష వర్ధనుడు 7వ శతాబ్దంలో ఉత్తర భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన ప్రముఖ రాజు.
ఈ గ్రంథం రాజు హర్ష వర్ధనుడి జీవితంలోని ముఖ్య ఘట్టాలను, అతని విజయాలను, పరిపాలనా విధానాలను వివరిస్తుంది. హర్షచరిత్రను చరిత్రను మాత్రమే కాకుండా, ఒక సాహిత్య రచనగా కూడా పరిగణిస్తారు. దీనిలో కవి బాణభట్టుడు తన సృజనాత్మక శైలిని ఉపయోగించి, హర్ష వర్ధనుడి గౌరవాన్ని పెంచే విధంగా కథను వివరించాడు.
హర్షచరిత్రలో హర్ష వర్ధనుడి శక్తిమంతమైన పాలన, ధార్మిక చింతన, ప్రాచీన భారతదేశపు రాజకీయ పరిస్థితులను వివరించడం మాత్రమే కాకుండా, ఆయా కాలపు సాంఘిక, సాంస్కృతిక అంశాలు కూడా ప్రస్తావించబడినాయి. గుణాడ్యుడు ప్రాచీన భారతీయ కవి మరియు రచయితగా ప్రసిద్ధి చెందాడు. అతను సంస్కృతం, ప్రాకృత భాషలలో సాహిత్యం సృష్టించినట్లు తెలుస్తుంది, అయితే అతని ప్రసిద్ధ రచన "బృహత్కథ" అనే ప్రాకృతంలో రచించబడిన ప్రాచీన సాహిత్యకావ్యం.
"బృహత్కథ" ఒక భారీ కావ్యం, ఇది గుణాడ్యుడు "పైశాచీ" అనే ఒక ప్రాచీన దుర్లభమైన భాషలో రచించాడు, కానీ ఈ భాష ఆధునిక కాలంలో దాదాపు కనుమరుగైంది. ఈ కావ్యం గుంపులు మరియు కథల సమాహారంగా ఉంటుంది, మరియు ఎన్నో అనుబంధ కథలను కలిగి ఉంటుంది, ఇవి ముఖ్యంగా ప్రేమ, యోధత్వం, అద్భుతాలు, సాహసాలు, మరియు మానవ స్వభావాల చుట్టూ తిరుగుతాయి.
అదే సమయంలో, గుణాడ్యుడి "బృహత్కథ" నేరుగా ఇప్పటి వరకు లభించలేదు, కానీ ఈ కథలను అనుసరించి రూపొందిన సంస్కృత రచనలు, ముఖ్యంగా "కథాసరిత్సాగరం" (సోమదేవుడు రచించినది) మరియు "బృహత్కథామంజరి" (క్షేమేంద్రుడు రచించినది), అతని రచనలను ఆధారంగా చేసుకున్నాయి. గుణాడ్యుడు ప్రాచీన భారతీయ కవి, ఆయన జీవితకాలం గురించి ప్రత్యక్ష ఆధారాలు స్పష్టంగా లేవు, కానీ అతను అత్యంత ప్రజ్ఞాశాలి, ముఖ్యంగా సాహిత్యరంగంలో ప్రాచుర్యం పొందిన వ్యక్తి. గుణాడ్యుని కాలం గురించి వివిధ చారిత్రక మరియు సాహిత్య ఆధారాల ఆధారంగా, ఆయనను 1వ శతాబ్దం CE లేదా 2వ శతాబ్దం CE లోనిది అని భావిస్తారు.
ఆయన "బృహత్కథ" అనే కావ్యం రాసిన కాలం కూడా ఈ సమయంతో అనుసంధానించబడుతుంది. గుణాడ్యుడు సాతవాహన రాజుల కాలంలో జీవించి ఉండవచ్చని కొందరు భావిస్తారు, కాబట్టి ఆయన రచనల ప్రభావం ఈ కాలంలో ఉన్న సాంఘిక మరియు సాంస్కృతిక పరిస్థితులపై అధికంగా ఉండి ఉండవచ్చు.
గుణాడ్యుడు ప్రాచీన భారతీయ సాహిత్యంలోని ఒక ముఖ్యమైన స్థాయికి చేరుకున్న కవి.
 హరప్పా వద్ద గేట్‌వే: సింధు లోయ నాగరికత
2600 BCE నాటికి మార్చబడింది, ప్రారంభ హరప్పా సమాజాలు పెద్ద పట్టణ కేంద్రాలుగా మార్చబడ్డాయి. అటువంటి పట్టణ కేంద్రాలలో ఆధునిక పాకిస్తాన్‌లోని హరప్పా, గనేరివాలా, మొహెంజో-దారో మరియు ఆధునిక భారతదేశంలోని ధోలావీరా, కలిబంగన్, రాఖీగర్హి, రూపార్ మరియు లోథాల్ ఉన్నాయి. మొత్తంగా, 1,052 కంటే ఎక్కువ నగరాలు మరియు స్థావరాలు కనుగొనబడ్డాయి, ప్రధానంగా సింధు నదులు మరియు వాటి ఉపనాదుల సాధారణ ప్రాంతం.ప్రపంచ చరిత్ర
|
| క్రీ.పూ. 2500 | ఈజిప్షియన్లు గిజా వద్ద సింహిక మరియు గ్రేట్ పిరమిడ్లను నిర్మించారు |
| క్రీ.పూ. 2400 | ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి గొప్ప కవితా రచన అయిన గిల్గమేష్ యొక్క బాబిలోనియన్ ఇతిహాసం వ్రాయబడింది |
| క్రీ.పూ. 2350 | అక్కాడ్ సర్గోన్ ది గ్రేట్ మెసొపొటేమియాలో మొదటి సామ్రాజ్యాన్ని సృష్టించాడు |
| క్రీ.పూ. 2000 | మినోవాన్ నాగరికత ప్రారంభం |
| క్రీ.పూ. 1750 | హమ్మురాబి బాబినియన్ సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు మరియు చట్ట నియమావళిని సృష్టించాడు |
| క్రీ.పూ. 1550 | ఆర్యులు సింధు నాగరికతను నాశనం చేసి ఉత్తర భారతదేశంలో స్థిరపడ్డారు |
| క్రీ.పూ. 1450 | భారతీయ సాహిత్యం (వేదాలు) ప్రారంభం |
| క్రీ.పూ. 1400 | హిట్టైట్లు ఇనుమును కరిగించి నకిలీ చేస్తారు |
| క్రీ.పూ. 1193 | ట్రాయ్‌ను స్వాధీనం చేసుకోవడంతో ట్రోజన్ యుద్ధం ముగుస్తుంది |
| BC.1050-850 | కెనాన్ ఫోనిషియన్లు హీబ్రూ వర్ణమాల ఆధారంగా వర్ణమాలను అభివృద్ధి చేశారు |
| క్రీ.పూ. 800-700 | గ్రీకు వర్ణమాల అభివృద్ధి చెందడం జరిగింది. దాని మొదటి రెండు అక్షరాలు, ఆల్ఫా మరియు బీటా, మనకు వర్ణమాల అనే పదాన్ని అందిస్తాయి |
| క్రీ.పూ.776 | మొదటి ఒలింపిక్ క్రీడలు గ్రీస్‌లో జరిగాయి |
| BC 753 | రోమ్ స్థాపన యొక్క సాంప్రదాయ తేదీ |
| క్రీ.పూ. 650 | ఆసియా మైనర్‌లో ఉత్పత్తి చేయబడిన మొదటి నాణేలు |
| క్రీ.పూ. 612 | నీనెవాను కొల్లగొట్టడం: అస్సిరియన్ శక్తి కూలిపోయింది |
| క్రీ.పూ. 486 | సిద్ధార్థ బౌతమ (బుద్ధుడు) మరణం |
| క్రీ.పూ. 334 | అలెగ్జాండర్ ది గ్రేట్ ఆఫ్ మాసిడోన్ ఆసియా మైనర్‌లోకి దిగి పర్షియా అధికారాన్ని సవాలు చేస్తుంది |
| క్రీ.పూ. 331 | బాల్ట్ ఆఫ్ గౌగమేలా: అలెగ్జాండర్ డారియస్ IIIని ఓడించి పెర్షియన్ సామ్రాజ్యాన్ని నాశనం చేస్తుంది |
| క్రీ.పూ. 323 | అలెగ్జాండర్ ది గ్రేట్ మరణం తరువాత టోలెమీ I పాలస్తీనాపై నియంత్రణ సాధించాడు |
| క్రీ.పూ. 221-204 | గ్రేట్ వాల్ ఆఫ్ చైనా నిర్మించబడింది |
| క్రీ.పూ. 146 | రోమ్ కొరింత్‌ను కొల్లగొట్టింది: గ్రీస్ రోమన్ నియంత్రణలోకి వచ్చింది |
| క్రీ.పూ. 63 | పాంపీ ఆధ్వర్యంలోని రోమన్లు జెరూసలేంను జయించారు |
|
| 79 | వేసువియస్ పర్వతం విస్ఫోటనం చెంది, ఇటలీలోని పాంపీని నాశనం చేసింది |
| 105 | చైనీస్ కాగితం కనిపెట్టింది |
| 117 | రోమన్ సామ్రాజ్యం దాని గొప్ప స్థాయికి చేరుకుంది |
| 220 | హాన్ రాజవంశం ముగిసింది: చైనాను మూడు రాష్ట్రాలుగా విభజించడం |
| 312 | రోమన్ చక్రవర్తి కాన్స్టాంటైన్ క్రైస్తవ మతంలోకి మారాడు |
| 410 | అలరిక్ కింద ఉన్న విసిగోత్‌లు రోమ్‌ని తొలగించారు |
| 500 | గ్వాటెమాలాలో మాయన్ నాగరికత విలసిల్లుతోంది |
| 625 | ముహమ్మద్ తన ప్రవచనాత్మక మిషన్‌ను ప్రారంభించాడు |
| 641 | అరబ్బులు ఈజిప్టుపై దండెత్తారు మరియు ఉత్తర ఆఫ్రికాను జయించడం |
| 732 | పర్యటనల యుద్ధం: ఐరోపాపై ముస్లింల దాడి ఆగిపోయింది |
| 800 | చార్లెమాగ్నే పట్టాభిషేకం. కొత్త పాశ్చాత్య (తరువాత పవిత్ర రోమన్) సామ్రాజ్యం ప్రారంభం |
| 882 | రష్యా రాజధాని కీవ్‌కు మార్చబడింది |
| 900 | చైనీయులు గన్ పౌడర్‌ను కనుగొన్నారు |
| 979 | సుంగ్ రాజవంశం చైనాను తిరిగి కలిపేసింది |
| 1000 | లీఫ్ ఎరిక్సన్ ఉత్తర అమెరికాకు చేరుకున్నాడు |
| 1066 | హెస్టింగ్స్ యుద్ధం: నార్మన్లు ఇంగ్లండ్‌ను జయించారు |
| 1095 | పాప్ అర్బన్ II ద్వారా మొదటి క్రూసేడ్ ప్రకటన |
| 1100 | మొదటి యూరోపియన్ విశ్వవిద్యాలయాలు బోలోగ్నా మరియు సాలెర్నోలో స్థాపించబడ్డాయి |
| 1150 | కంబోడియాలో అంగ్కోర్ వాట్ హిందూ దేవాలయం నిర్మాణం |
| 1206 | చెంఘిజ్ ఖాన్ ఆధ్వర్యంలో మంగోలు ఆసియాను జయించడం |
| 1239 | మంగోలు రష్యాను జయించారు |
| 1275 | మార్కో పోలో చైనా చేరుకున్నాడు |
| 1244 | జెరూసలేం ముస్లింల వశమైంది |
| 1348 | బ్లాక్ డెత్ (బుబోనిక్ ప్లేగు) ఐరోపాకు చేరి, జనాభాలో మూడింట ఒక వంతు మందిని చంపుతుంది |
| 1368 | మింగ్ రాజవంశం చైనాలో స్థాపించబడింది |
| 1453 | కాన్స్టాంటినోపుల్ ఒట్టోమన్ టర్క్స్ చేతిలోకి వస్తుంది: బైజాంటైన్ సామ్రాజ్యం ముగింపు |
| 1480 | ఇవాన్ III మంగోల్ నియంత్రణ నుండి రష్యాను విడిపించాడు |
| 1492 | కొలంబస్ కొత్త ప్రపంచానికి బయలుదేరాడు |
| 1500 | ఇటాలియన్ పునరుజ్జీవనోద్యమం ప్రారంభం |
| 1505 | తూర్పు ఆఫ్రికాలో పోర్చుగీస్ వ్యాపార స్థావరాలు ఏర్పాటు చేశారు |
| 1519 | స్పానిష్ అజ్టెక్ సామ్రాజ్యాన్ని జయించడం ప్రారంభించింది |
| 1595 | విలియం షేక్స్పియర్ రోమియో అండ్ జూలియట్‌ని వ్రాసాడు |
| 1607 | జేమ్స్‌టౌన్‌లో ఆంగ్లేయులు అమెరికాలో మొదటి శాశ్వత స్థావరాన్ని స్థాపించారు |
| 1775 | అమెరికన్ విప్లవం ప్రారంభమవుతుంది |
| 1804 | నెపోలియన్ ఫ్రాన్స్ చక్రవర్తి అవుతాడు |
| 1835 | కేప్ కాలనీ నుండి బోయర్స్ యొక్క "గ్రేట్ ట్రెక్" |
| 1848 | కార్ల్ మార్క్స్ మరియు ఫ్రెడరిక్ ఎంగెల్స్ ద్వారా కమ్యూనిస్ట్ మానిఫెస్టో ప్రచురణ |
| 1859 | చార్లెస్ డార్విన్ చే ఆన్ ది ఆరిజిన్ ఆఫ్ స్పీసీస్ ప్రచురణ |
| 1900 | సిగ్మండ్ ఫ్రాయిడ్ ద్వారా కలల వివరణ ప్రచురణ. మానసిక విశ్లేషణ ప్రారంభం |
| 1914 | మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభం |
| 1917 | రష్యన్ విప్లవం |
| 1939 | రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభం |
| 1945 | మొదటి అణు బాంబు పేలుడు |
| 1946 | మొదటి ఎలక్ట్రానిక్ కంప్యూటర్ |
| 1948 | ఇజ్రాయెల్ రాష్ట్రం స్థాపించబడింది |
| 1949 | చైనాలో కమ్యూనిస్టు విజయం |
| 1958 | ప్రెసిడెంట్ ఐసెన్‌హోవర్ ARPA (ఇంటెనెట్‌కు పూర్వగామి) సృష్టించడానికి నిధులను అభ్యర్థించారు. |
1969
| మనిషి చంద్రునిపై అడుగుపెట్టాడు
|
1200 BCE హోమర్ ఒడిస్సి ట్రాయ్ నుండి ithaka ఒడిస్సస్ ప్రయాణం
Iliyad akhiles హెక్టర్ యుద్ధం రధం
ఆకాశంలోని మన సూర్యుడు , పాలపుంత గేలక్సీ లోని ఒక నక్షత్రం ; మన సౌరమండలములో భూమి , ఇతర గ్రహాలు సూర్యుని చుట్టూ పరిభ్రమిస్తూ ఉంటాయి .
కొన్ని కోట్ల నక్షత్రాల సముదాయం గెలాక్సీ అయితే అటువంటి గెలాక్సీలు మరి కొన్ని కోట్లుగా ఉన్నట్లు నిర్ధారించబడింది. ఒక గెలాక్సీ పేరు మిల్కీవేవ్ లేదా పాలపుంత. అందులో ఒక మూల ఉన్న నక్షత్రం సూర్యుడు. అనగా అనంత విశ్వంలో విస్తరించిన కోట్లాది నక్షత్రాలలో సూర్యుడు కూడా ఒక నక్షత్రం. ఆ సూర్యగోళం భూమి నుంచి 10 కోట్ల మైళ్ళ దూరంలో ఉండి తన చుట్టూ తిరుగుతూ శక్తిని వెదజల్లుతూ ఉంది. సూర్యుని వ్యాసాన్ని 8,66,000 మైళ్ళుగా లెక్కవేశారు.
సూర్య భ్రమణం 25days
సూర్య పరిభ్రమణం 25 cr yrs to galaxy
18 సార్లు మన గెలక్సీ చుట్టూ ×25 కోట్ల సం (ఒక రౌండ్) = 450 yrs సూర్యుడు పుట్టి ఇప్పటికి
భూమి చుట్టుకొలత అంటే భూమి చుట్టూ ఉన్న దూరం . భూమధ్యరేఖ చుట్టూ కొలుస్తారు, ఇది 40,075.017 కిమీ (24,901.461 మైళ్ళు)
- మన గెలాక్సీలో 400బిలియన్ నక్షత్రాలు
- అన్ని నక్షత్రాల్లో ఒకటి మన సూర్యుడు
- గ్రహాలన్నింటిని తనతో పాటే తిప్పుతున్న సూర్యుడు
- గంటకు 8లక్షల ఎత్తుతో సూర్యభ్రమణం
- గెలాక్సీని ఓ చుట్టు చుట్టిరావటానికి 25కోట్ల సంవత్సరాలు
-&-
చక్రం -
క్రీ.పూ 3500 లో మెసొపొటేమియన్లు మొదటగా చక్రాలుకల వాహనాలను నిర్మించారు. వారు కుండలు చేసే చక్రంతో చక్రం తయారు చేసారు. తర్వాత ఉరుకులో చేశారు. ఈ విధంగా అధిక బరువున్న వస్తువులను మోసుకు వెళ్ళడానికి చేసే ప్రయత్నంలో మనిషి చక్రాన్ని కనుగొన్నాడు. అతను ఒక దూలం మీద చెక్క ముక్కను ఉంచి అతని వస్తువులను లాగటానికి ఉపయోగించాడు. చక్రం కనుగొని ఉండకపోతే ఆధునిక ప్రపంచం ఇలాకాదు.
పాతరాతి యుగం
కొత్తరాతి యుగం
కంచుయుగం
మొదటి నగరీకరణ (క్రీ.పూ.3300 – క్రీ.పూ.1500)
మహాజనపదములు
ద్వితీయ నగరీకరణ (క్రీ.పూ 600 – 200)
భట్టిప్రోలు లిపిలో ఐదవ శిలామంజూషికపైని పాకృత శాసనములు (మధ్యవరుసలు మూతరాయిపై, చుట్టూవున్నది గిన్నెరాయిపై )
తెలుగు దక్షిణ భాషా కుటుంబములోని మూలద్రావిడము నుండి క్రీ. పూ. 5-4 శతాబ్దాలలోనే విడివడి ప్రత్యేక రూపురేఖలను సంతరించుకుందని పండితుల అభిప్రాయము. నేటి తెలుగు లిపికి 'మాతృక'గా పరిణామక్రమంలో మొదటిదిగా 'భట్టిప్రోలు లిపి' ని పేర్కొంటారు. స్తూపంలో బుద్ధుని ధాతు అవశథష భాగాలను భద్రపరచారని భావించే శిలా మంజూషికల మీద ఈ లిపి వ్రాయబడింది. ఆ లిపి తెలుగు, ప్రాకృత లిపులకు ఆద్యమైనది కావచ్చును,.భాషా పరిశోధకుల ఆభిప్రాయం ప్రకారం ఈ లిపి క్రీ.పూ.500 కాలంలో అభివృద్ధి అయింది. తరువాత దక్షిణాపధంలో క్రీ.పూ.300 నాటికి భట్టిప్రోలులో మనకు కనుపించే రూపం సంతరించుకొంది.
శాసనాలలో దక్షిణ మౌర్యలిపికి చెందిన 23 అక్షరాలున్నాయి. "గ, శ" అనే అక్షరాలు మౌర్యలిపి లాగానే ఉన్నాయి. "భ, ద" అనే అక్షరాలు నేటి తెలుగు వర్ణాలకు దగ్గరగా ఉన్నాయి. "ఘ, జ, మ, ల, ష" అనే ఐదు అక్షరాలు చాల వైపరీత్యంతో కన్పిస్తున్నాయి. "గ, మ" అనే వర్ణములు మౌర్యుల లిపి కన్నా ప్రాచీన రూపంగా ఉన్నాయి. అశోకుని శాసనాలలో కన్పించని "ళ" ఇక్కడ ఉంది. వీటిని బట్టి చూస్తే ఈ శాసనాలు ఆశోకుని శాసనాలకన్నా ప్రాచీనమైనవని భావించవచ్చు.భట్టిప్రోలు స్తూపంలో దొరికిన స్పటికపు బరిణెల మీదనున్న అక్షరాలలో కొన్ని అచ్చతెలుగు ఆనవాళ్ళు కనిపిస్తున్నవి. వాటిలో ఇప్పటి తెలుగు ‘ళ’ అక్షరం భట్టిప్రోలు అక్షరానికి పరిణామమే. అలాగే ద అనే అక్షరము. హల్లుల పైన ఉండే తలకట్టుకు మూలమైన గీత భట్టిప్రోలు శాసనం నాటి లిపిలో కనబడుతుంది.
పూర్వ యుగము క్రీ.పూ.1500-క్రీ.శ.650 • మౌర్యులకు ముందు క్రీ.పూ.1500-క్రీ.పూ.322 • మౌర్యులు క్రీ.పూ.322 - క్రీ.పూ. 184 • శాతవాహనులు క్రీ.పూ.200 - క్రీ.త.200 • కళింగులు క్రీ.పూ.180? - క్రీ.త.400? •
ఇక్ష్వాకులు 210 – 300 •
బృహత్పలాయనులు 300 – 350 • ఆనందగోత్రికులు 295 – 620 •
శాలంకాయనులు 320 – 420 •
విష్ణుకుండినులు 375 – 555 •
పల్లవులు 400 – 550 .
గుప్తులు 500 - 600 .
బాదామి చాళుక్యులు 500 - 600
పూర్వమధ్య యుగము 650 – 1320 • మహాపల్లవులు •
రేనాటి చోడులు •
రాష్ట్రకూటులు 700 - 900 •
తూర్పు చాళుక్యులు 624 – 1076 • పూర్వగాంగులు 498 – 894 •
చాళుక్య చోళులు 980 – 1076 •
కాకతీయులు 750 – 1323 •
అర్వాచీన గాంగులు
ఉత్తరమధ్య యుగము 1320–1565 •
ముసునూరి నాయకులు 1333–1368 •
ఓఢ్ర గజపతులు 1513 •
రేచెర్ల పద్మనాయకులు 1368–1461 •
కొండవీటి రెడ్డి రాజులు 1324–1424 • రాజమహేంద్రవరం రెడ్డి రాజులు 1395–1447 • బహమనీ రాజ్యము •
విజయనగర సామ్రాజ్యము 1336–1565. ఆధునిక యుగము 1540–1956 •
అరవీటి వంశము 1572–1680 •
పెమ్మసాని నాయకులు 1423–1740 •
కుతుబ్ షాహీ యుగము 1518–1687 •
నిజాము రాజ్యము 1742–1948 •
బ్రిటిషు రాజ్యము •
స్వాతంత్ర్యోద్యమము 1800–1947 •
ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు 1912–1953 • హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు 1948–1952 • ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అవతరణ 1953–1956 •
ఏకీకృత ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర 1956–2014
- వాశిష్టీపుత్ర శాతకర్ణి యొక్క వెండి నాణెం (సా.శ..160).
- ముందు: Bust of king. అశోకుని కాలమునాటి బ్రాహ్మీలిపిలో ప్రాకృతం: శిరి శాతకనీస రానో ... వసితిపుతస.
- వెనుక: ఎడమవైపు ఉజ్జయినీ/శాతవాహన చిహ్నం. కుడివైపు ఆరు అర్ధచంద్రాకారపు ఆర్చులతో చైత్యగిరి. క్రింది భాగములో నది. తెలుగు బ్రాహ్మీ లిపిలో: అరహనకు వహిత్తి మకనకు తిరు హతకనికో.
పూర్వయుగము క్రీ.పూ.1500 వరకు
సాతవాహనులు - క్రీ.పూ.200 - సా.శ.200మార్చు
మార్చు
- క్రీ.పూ. 10, 000 - క్రీ.పూ. 8, 000 - పాత రాతి యుగము - కడప, కర్నూలు, గుంటూరు, నెల్లూరు, అనంతపురం, నల్గొండ, వరంగల్, కరీంనగర్ జిల్లాలలో ఈ కాలంనాటి పనిముట్లు దొరికాయి.
- క్రీ.పూ. 8, 000 - క్రీ.పూ. 6, 000 - సూక్ష్మ రాతి యుగము - చిన్న పనిముట్లు - గిద్దలూరు, నాగార్జునకొండ, కొండాపూర్ ప్రాంతాలలోను, అదిలాబాద్ జిల్లాలోను ఈ కాలం అవశేషాలు లభించాయి.
- క్రీ.పూ. 6, 000 - క్రీ.పూ. 2, 000 - కొత్త రాతి యుగము - గిద్దలూరులోను, బళ్ళారి జిల్లా సంగనకల్లులోను ఈ కాలం అవశేషాలు లభించాయి. మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా ఉట్నూరు వద్ద పేడకుప్పలను తగలబెట్టిన మసిదిబ్బలను కనుగొన్నారు.
- క్రీ.పూ. 2, 000 - క్రీ.పూ. 1, 000 - రాగి యుగము - బ్రహ్మగిరి, పుదుచ్చేరిల వద్ద రాగి, కంచు పనిముట్లు లభించాయి. కర్నూలు జిల్లా పాతపాడు వద్ద అలంకరించిన మట్టి పాత్రలు లభించాయి.
- క్రీ.పూ. 1, 000 - క్రీ.పూ. 500 - ఇనుప యుగము - "రాక్షసిగుళ్ళు" అనే సమాధులు ఈ కాలంలో నిర్మించారు. దాదాపు ఆంధ్రదేశం (విశాఖ మినహా) అందటా ఈ కాలం ఆనవాళ్ళు లభించాయి. తెలంగాణ ప్రాంతంలో ఇనుప పనిముట్ల తయారీ ఆధారాలు అధికంగా దొరికాయి. వ్యవసాయం అభినృద్ధి చెందింది.
పూర్వ యుగము క్రీ.పూ 2000 - క్రీ.పూ 500మార్చు
- క్రీ.పూ. 2, 000 - 1, 500 కాలం - ఇండో-యూరోపియన్ జాతులు వాయవ్య సరిహద్దులగుండా భారత ఉపఖండంలో ప్రవేశించారు.
- క్రీ.పూ. 1, 500 - 1, 000 కాలం - ఐతరేయ బ్రాహ్మణంలో ఆంధ్రుల గురించి మొదటిసారిగా ప్రస్తావన
- క్రీ.పూ. 600 - జైన, బౌద్ధ మతాల ఆరంభం. మొదటినుండి ఆంధ్రదేశంలో విస్తరణ - ఉత్తర, దక్షిణ దేశాల మధ్య అధికమైన సంబంధం
- క్రీ.పూ. 500 - 400 - బౌద్ధ జాతక కథలలో ఆంధ్రాపధం (భీమసేన జాతకం), ఆంధ్రనగరి (సెరివణిజ జాతకం) ప్రస్తావన
- క్రీ.పూ. 500 - అపస్తంబ సూత్రాలు (గోదావరి ముఖద్వారంలో)
- క్రీ.పూ. 700 - 300 ఉత్తరాన మగధ కేంద్రంగా మహా జనపదాల పాలన. నందవంశం ఇందులోదే - క్రీ.పూ.450 మహాపద్మనందుడు కళింగపై దండయాత్ర చేశాడు.
- నంద వంశం (The Nanda Empire) భారతదేశ చరిత్రలో మగధ సామ్రాజ్యాన్ని క్రీస్తుపూర్వం 5వ, 4వ శతాబ్దాల మధ్య కాలంలో పాలించింది. నంద సామ్రాజ్యం తూర్పున బెంగాల్ నుండి పశ్చిమాన పంజాబ్ వరకు, దక్షిణంగా వింధ్య పర్వతాల వరకు విస్తరించింది.[1] వీరిని చంద్రగుప్త మౌర్యుడు ఓడించి మౌర్య సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు.చంద్రగుప్తా మౌర్య మహాపద్మనంద వారసుడే.
మౌర్యకాలము క్రీ.పూ.322 - 184
మార్చు
క్రీ.పూ. 300 - మెగస్తనీసు చంద్రగుప్తుని ఆస్తానంలో ఉన్న యాత్రికుడు. ఆంధ్రుల గురించి ఇలా వ్రాశాడు - "ఆంధ్రులకు 30 నగర దుర్గాలు, 10 వేల పదాతి సైన్యం, 2వేల గుర్రపు దళం, వేయి ఏనుగులు ఉన్నాయి"
క్రీ.పూ. 310 - చంద్రగుప్తుని కాలంలో ఆంధ్ర దేశం మౌర్య సామ్రాజ్యంలో భాగమయ్యింది.
క్రీ.పూ. 272 - క్రీ.పూ.232 - అశోకుని పాలన. అశొకుని 13వ శిలాశాసనం ప్రకారం ఆంధ్రులు "రాజవిషయం"లో ఉన్నారు. అశోకుని ఎర్రగుడిపాడు శాసనం
క్రీ.పూ.255 - అశోకుని కళింగ దండయాత్ర
క్రీ.పూ.400 - 200 - బౌద్ధమతం ఆంధ్రదేశంలో అంతటా ఉచ్ఛదశలో ఉంది. ఆంధ్రుల ఏకీకరణకు మార్గం సానుకూలమయ్యంది.
విజయనగర సామ్రాజ్యం
విజయనగర సామ్రాజ్యం (కర్ణాట సామ్రాజ్
విజయనగర సామ్రాజ్యాన్ని (కర్ణాట సామ్రాజ్యం అని,పోర్చుగీసువారు బిస్నెగర్ రాజ్యం కూడా పిలుస్తారు). ఇది దక్షిణ భారతదేశంలోని దక్కను పీఠభూమి ప్రాంతంలో ఉంది. దీనిని 1336 లో సంగమ రాజవంశానికి చెందిన మొదటి హరిహర రాయుడు, సోదరుడు మొదటి బుక్క రాయుడు స్థాపించా 11 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి ఇస్లామికు దండయాత్రలను నివారించడానికి దక్షిణాది శక్తుల ప్రయత్నాల పరాకాష్ఠగా ఈ సామ్రాజ్యం ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది. ఇది 1646 వరకు కొనసాగినప్పటికీ 1565 లో తళ్ళికోట యుద్ధంలో దక్కను సుల్తానేట్ల సంయుక్త సైన్యాలుతో జరిగిన పోరాటంలో ఓటమి తరువాత దాని శక్తి క్షీణించింది. ఈ సామ్రాజ్యం దాని రాజధాని విజయనగరం పేరు మీద ఉంది. దీని శిథిలాలు ప్రస్తుత హంపి పరిసరాలలో ఉన్నాయి. హంపి ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా గుర్తించబడింది డొమింగో పేసు, ఫెర్నావో నూన్సు, నికోలో డా కాంటి వంటి మధ్యయుగ ఐరోపా ప్రయాణికుల రచనలు, స్థానిక భాషలలోని సాహిత్యం దాని చరిత్ర గురించి కీలకమైన సమాచారాన్ని అందిస్తాయి. విజయనగరం వద్ద జరిపిన పురావస్తు త్రవ్వకాలలో సామ్రాజ్యం శక్తి, సంపద వెల్లడయ్యాయి.
విజయనగర సామ్రాజ్యం
1336–1646
విజయనగర సామ్రాజ్యం, 1446, 1520 CE
స్థాయిసామ్రాజ్యమురాజధానివిజయనగరంసామాన్య భాషలుతెలుగు, కన్నడoమతం
హిందూ ధర్మంప్రభుత్వంరాచరికంరాజు
• 1336–1356
మొదటి బుక్క భుపతి రాయలు
• 1642–1646
మూడవ శ్రీరంగరాయలుచరిత్ర
• స్థాపన
18 ఏప్రిల్ 1336
• Earliest records
1082
• పతనం
1646
Preceded bySucceeded by
హొయసల సామ్రాజ్యం
కాకతీయులు
పాండ్య రాజ్యంమైసూరు రాజ్యం
కేళడి నాయకులు
తంజావూరు నాయకులుమదురై నాయకులుచిత్రదుర్గ నాయకులు
విజయనగర సామ్రాజ్యం
సంగమ వంశంమొదటి హరిహర రాయలు
1336-1356మొదటి బుక్క రాయలు
1356-1377రెండవ హరిహర రాయలు
1377-1404విరూపాక్ష రాయలు
1404-1405రెండవ బుక్క రాయలు
1405-1406మొదటి దేవ రాయలు
1406-1422రామచంద్ర రాయలు
1422వీర విజయ బుక్క రాయలు
1422-1424రెండవ దేవ రాయలు
1424-1446మల్లికార్జున రాయలు
1446-1465రెండవ విరూపాక్ష రాయలు
1465-1485ప్రౌఢ రాయలు
1485సాళువ వంశంసాళువ నరసింహదేవ రాయలు
1485-1491తిమ్మ భూపాలుడు
1491రెండవ నరసింహ రాయలు
1491-1505తుళువ వంశంతుళువ నరస నాయకుడు
1491-1503వీరనరసింహ రాయలు
1503-1509శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు
1509-1529అచ్యుత దేవ రాయలు
1529-1542సదాశివ రాయలు
1542-1570ఆరవీడు వంశంఅళియ రామ రాయలు
1542-1565తిరుమల దేవ రాయలు
1565-1572శ్రీరంగ రాయలు
1572-1586వెంకట యి
1586-1614శ్రీ రంగ రాయలు
21614-1614రామదేవ రాయలు
1617-1632వెంకటiii
1632-1642శ్రీరంగ రాయలుiii
1642-1646
దక్షిణ భారతదేశంలో విస్తరించిన సామ్రాజ్యం వారసత్వసంబంధిత అనేక స్మారక చిహ్నాలను కలిగి ఉంది. వీటిలో బాగా తెలిసినది హంపి వద్ద ఉన్న నిర్మాణ సమూహం. దక్షిణ, మధ్య భారతదేశంలో వివిధ ఆలయ నిర్మాణ సంప్రదాయాలు విజయనగర నిర్మాణకళా శైలిలో నిర్మితమయ్యాయి. ఈ సంశ్లేషణ హిందూ దేవాలయాల నిర్మాణ ఆవిష్కరణలకు ప్రేరణనిచ్చింది. విజయనగరపాలన సమర్థవంతమైన పరిపాలన, శక్తివంతమైన విదేశీ వాణిజ్యం, నీటిపారుదల, నీటి నిర్వహణ వ్యవస్థ వంటి కొత్త సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని తీసుకువచ్చింది. సామ్రాజ్యం ప్రోత్సాహంతో కన్నడ, తెలుగు, తమిళం, సంస్కృతంలో లలిత కళలు, సాహిత్యం కొత్త ఎత్తులకు చేరుకోగలిగింది. ప్రస్తుత రూపంలో కర్ణాటక సంగీతం ఉద్భవించింది. విజయనగర సామ్రాజ్యం దక్షిణ భారత చరిత్రలో హిందూ మత ప్రచారం చేయడం ద్వారా దక్షిణ భరతదేశాన్ని సమైక్యపరచి ప్రాంతీయతను అధిగమించింది.
ఆనెగొంది
విజయనగర సామ్రాజ్యాన్ని హరిహర (హక్క), బుక్క అనే అన్నదమ్ములు 1336 లో స్ధాపించారు. వారి రాజధాని మొదట ఆనెగొంది. ఆనెగొంది ప్రస్తుతము తుంగభద్ర ఉత్తర తీరమున ఒక చిన్న పల్లె. సామ్రాజ్యము బుక్కరాయని పరిపాలనలో అభివృద్ధి చెందిన తరువాత రాజధానిని తుంగభద్ర దక్షిణ తీరమున గల విజయనగరము నకు తరలించారు. ఈ సామ్రాజ్యం 1082 నుండి 1660 వరకు వర్ధిల్లింది. చివరి శతాబ్దాన్ని దీనికి క్షీణదశగా చెప్పుకోవచ్చు. సుల్తానుల సమాఖ్య వీరిని తళ్ళికోట యుద్ధంలో దారుణంగా ఓడించింది. సుల్తానుల సైన్యం రాజధానిని ఆరునెలల పాటు కొల్లగొట్టి, నేలమట్టం చేసింది. ఈ సామ్రాజ్యపు స్థాపన వివరాలూ, దాని చరిత్రలో ఎక్కువ భాగం అస్పష్టంగా ఉన్నాయి; కానీ దాని శక్తీ, అర్ధిక పుష్టి లను పోర్చుగీసు యాత్రికులైన డోమింగో పేస్‌, నూనిజ్‌ వంటి వారే కాక మరి కొందరు కూడా నిర్ధారించారు.
రాయలవారి రెండో రాజధాని పెనుగొండ. ప్రస్తుతం గంగావతి, ఆనెగొందిలో రాయల వంశానికి చెందిన 17వ తరం వారున్నారు. ఆనెగొందిలో ఏ ఇంట్లో పెళ్లి జరిగినా రాయల వారి ఇంటి నుంచే తాళిబొట్టు వెళుతుంది. ముస్లింలు సైతం ఏ పండుగ వచ్చినా నమాజ్ చేసిన తర్వాత నేరుగా రాయలవారి ఇంటికే వెళ్లి వారికి శుభాకాంక్షలు చెప్పిన తర్వాతే మిగతా కార్యక్రమాలు మొదలుపెడతారు. ఈ ఆచారం వందల సంవత్సరాలుగా ఆ గ్రామంలో కొనసాగుతోంది.
శ్రీరంగనాథస్వామి దేవాలయం, నవ బృందావనం, ఉచ్చప్పయ్య మఠం, 64 స్తంభాల మండపం, చింతామణి ఆలయం, గజశాల, ఒంటెశాల, ఆదిశక్తి దుర్గాదేవి ఆలయం, మేల్కోటే, గవి రంగనాథస్వామి దేవాలయం, పంపా సరోవరం (విజయలక్ష్మి దేవస్థానం), అంజినాద్రిబెట్ట ఆలయాలన్నింటిలోనూ రాయల కుటుంబీకుల ఆధ్వర్యంలోనే హోమాలు, ప్రత్యేక పూజలు జరుగుతుంటాయి. రాయల కుటుంబీకుల్లో ఎవరి వివాహం నిశ్చయమైనా మొదట హంపిలోనే పూజలు చేస్తారు.
మీరు నియాండర్తల్స్ గురించి ఎప్పుడైనా విన్నారా? సుమారు 40 వేల ఏళ్ల క్రితమే ఈ జాతి అంతరించింది. తవ్వకాల్లో లభించిన నియాండర్తల్స్ జాతికి చెందిన మహిళ పుర్రె నుంచి ముఖాన్ని సృష్టించారు.
#Neanderthals #SecretsOfNeanderthals
2700 B.C. Harappa Civilisation.
1000 B.C. Aryans expand into the Ganga valley.
900 B.C. Mahabharata War.
800 B.C. Aryans expand into Bengal; Beginning of the Epic Age:
Mahabharata composed, first version of Ramayana.
550 B.C. Composition of the Upanishads.
544 B.C. Buddha’s Nirvana.
327 B.C. Alexander’s Invasion.
325 B.C. Alexander marches ahead.
324 B.C. Chandragupta Maurya defeats Seleacus Nicator.
322 B.C. Rise of the Mauryas; Chandragupta establishes first Indian Empire.
298 B.C. Bindusara Coronated.
272 B.C. Ashoka begins reign ; Exclusive Interview with Ashoka.
180 B.C. Fall of the Mauryas ; Rise of the Sungas.
145 B.C. Chola king Erata conquers Ceylon.
58 B.C. Epoch of the Krita-Malava-Vikram Era.
30 B.C. Rise of the Satvahana Dynasty in the Deccan.
40 A.D. Sakas in power in Indus Valley and Western India.
50 A.D. The Kushans and Kanishkas.
78 A.D. Saka Era begins.
320 A.D. Chandragupta I establishes the Gupta dynasty.
360 A.D. Samudragupta conquers the North and most of the Deccan.
380 A.D. Chandragupta II comes to power; Golden Age of Gupta Literary Renaissance.
405 A.D. Fa-hein begins his travels through the Gupta Empire.
415 A.D. Accession of Kumara Gupta I.
467 A.D. Skanda Gupta assumes power.
476 A.D. Birth of astronomer Aryabhatta.
606 AD హర్షవర్ధన్ గుప్తా ప్రవేశం.
622 AD హెజిరా యుగం ప్రారంభమవుతుంది.
711 AD ముహమ్మద్ బిన్ ఖాసిమ్ చేత సింధ్ పై దండయాత్ర.
892 AD తూర్పు చాళుక్యుల ఆవిర్భావం.
క్రీ.శ 985 చోళ రాజవంశం: గొప్ప రాజరాజు ప్రవేశం.
1001 AD సుల్తాన్ మహుమద్ చేత జైపాల్ ఓటమి
ఏథెన్స్ పాశ్చాత్య సాహిత్యం జన్మస్థలంగా భావించబడుతుంది. గ్రీకు సాహిత్యం ప్రారంభంలో హోమర్: దిలియాడ్, ఒడిస్సీ రెండు స్మారక కట్టడాలు నిలిచాయి. కూర్పు తేదీలు ముందుగా ఈ రచనలు సుమారు క్రీ.పూ. 800 లేదా అంతకన్నా ముందుగా రచించబడినట్లు స్థిరపరచబడ్డాయి. సంప్రదాయాల కాలంలో పాశ్చాత్య సాహిత్యంలోని అనేక కళా ప్రక్రియలు మరింత ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకున్నాయి. సంగీత సాహిత్యం, ఓడెస్, పాస్టర్, ఎలిజియస్, ఎపిగ్రాంస్ సాహిత్యప్రక్రియలు, హాస్య, విషాదం నాటకీయ ప్రదర్శనలు, చరిత్రాత్మకత, అలంకార పరిశోధనలు, తాత్విక మాండలికాలు, తాత్విక గ్రంథాలయాలు ఈ కాలంలో జరిగాయి. సాహిత్య కవులలో సప్ఫో, పిందర్ ప్రాధాన్యత వహించారు. సాంప్రదాయ యుగం కూడా " డ్రామా డాన్ " (నాటక ఉదయం) ను చూసింది.
ఇతర గ్రంధాలతో పోలికలు
మార్చు
జలప్రళయం గురించి కేవలం గిల్గమేష్ కావ్యంలోనే కాక ఇతర మత గ్రంథాల్లో కూడా అందుబాటులోకి వచ్చింది. శతపధ బ్రాహ్మణంలో చేప అవతారంలో ఉన్న విష్ణువు మానవజాతికి మూలపురుషుడైన మనును జలప్రళయం నుండి రక్షిస్తాడు. బైబిల్ పాత నిబంధన గ్రంథంలోని యహోవా దేవుడు చెప్పిన ప్రకారం నోవహు పెద్ద ఓడను నిర్మించుకుని అందులో సమస్త జీవరాశులతో సహా జలప్రళయం నుండి తప్పించుకుంటాడు. గ్రీకు గ్రంథాల్లో డెక్యూలియన్ సృష్టించిన జలప్రళయం నుండి జూస్ పుత్రుడైన మెగారస్ గెరానియా పర్వతానికి ఈది తప్పించుకున్నాడు. గిల్గమేష్ కావ్యంలో నిత్యయవ్వనం ప్రసాదించే మొక్క రామాయణం యుద్ధకాండలో సంజీవని పేరుతో చెప్పబడింది.
సా.శ. 1520 వ సంవత్సరంలో పోర్చు గీసు దేశస్థుడైన డొమింగో పీస్ శ్రీకృష్ణదేవరాయలు రాజ్య పాలన చేయుచుండగా విజయనగరానికి వచ్చి ఇక్కడ ప్రత్యక్షంగా చూసిన విశేషాలను సందర్భానుసారంగా ఇంతవరకు చదివారు. ఇప్పుడు హంపి బజారు గురించి ఏమన్నాడో చదవండి. తర్వాత ప్రస్తుతం హంపి బజారు ఎలా ఉందో చదవవచ్చు. "విరూపాక్షాలయం ముఖానికి ఎదురుగా అత్యంత అందమైన ఇళ్లలోను, వరండాలతోను, అలరారు తున్న వీధిలో ఉన్నది. వీటిలో ఇక్కడికొచ్చే భక్తులకు, వసతి గృహాలకు వసతి కల్పించడానికి వీలుగా ఉంది. ధనవంతులకు కూడా యాత్ర వసతి గృహాలు ఉన్నాయి. రాజుగారి బసకు కూడ ఈ వీధిలో ఒక భవనం ఉంది. ఇక్కడ ఒక పెద్ద రథం ఉంది. ఉత్సవ దేవతలలో ఉంది. ఇక్కడే వజ్రాలు, రత్నాలు అమ్ముతున్నారు.. ........." అని అన్నాడు. హంపి
భావన (మానవ సంబంధాలు మరియు మానవ వనరుల అభివృద్ధి)
