చరిత్ర ఆధారాలు పూర్వ పరాలు సేకరణ :
XI. ప్రపంచ చరిత్ర
Stone Age: It is divided into three phases: Paleolithic, Mesolithic, and Neolithic.
In the Paleolithic period, the emergence of Homo sapiens and the use of primitive tools occurred, while the Neolithic period led to agriculture and the development of permanent settlements.
Cultural Development: During this time, cave paintings, megalithic structures (like Stonehenge), and early belief systems (such as animism and ancestor worship) evolved.
A. ప్రాచీన యుగం
1. వివరణ:
1. Paleolithic - పురాతన రాతి మానవ యుగం
2. Mesolithic - మధ్య రాతి మానవ యుగం
3. Neolithic - నూతన రాతి మానవ యుగం
పాలియోలిత్ కాలంలో హోమో సాపియన్స్ యొక్క ఉత్పత్తి మరియు ప్రాథమిక సాధనాల ఉపయోగం ఉంది,
అయితే నియోలితిక్ కాలం లో వ్యవసాయమునకు మరియు శాశ్వత కట్టెలకు దారితీసింది.
సాంస్కృతిక అభివృద్ధి: ఈ కాలంలో గుహా చిత్రాలు, మెగలిథిక్ నిర్మాణాలు (స్టోన్‌హెంజ్ లాంటి), మరియు మొదటి నమ్మక విధానాలు (ఆనిమిజం మరియు తండ్రి పూజ) అభివృద్ధి చెందాయి.
2. ప్రధాన సంఘటనలు:
వ్యవసాయ ఆవిష్కరణ (సుమారు 10,000 BCE), శాశ్వత సమాజాల మరియు నాగరీకతల స్థాపనకు దారితీసింది.
పశువుల మరియు మొక్కల సంరక్షణ, సమాజ నిర్మాణాలు మరియు ఆర్థిక వ్యవస్థలపై గణనీయ ప్రభావాన్ని చూపింది.
B. ప్రాచీన నాగరికతలు
1. వివరణ:
రాత రాయడం మరియు సంక్లిష్ట సమాజాల ఉనికి ఈ కాలాన్ని సూచిస్తుంది. ముఖ్యమైన నాగరికతలు:
1.ఆర్యుల నాగరికత
1500 BCE – 1200 BCE:
(Aryan Civilization) యొక్క కాలపరిమితి కింద ప్రధానంగా వేద కాలం (Vedic Period) మరియు ఆ సమయంలో ఆర్యుల సమాజం, సంస్కృతి మరియు మత ప్రవర్తనలు చేర్చబడ్డాయి. ఆ కాలం గురించి సాధారణంగా చెప్పగల timeline:
1500 BCE – 1200 BCE: ఆర్యులు భారత ఉపఖండంలో ప్రవేశించడం ప్రారంభించిన కాలం. ఈ కాలంలో వేద సంస్కృతిని అంగీకరించినట్లు భావిస్తారు, ఇది వేద కాలం ప్రారంభం.
దాసరాజ్ఞ యుద్ధం (The Battle of the Ten Kings) వేదకాలంలో ఒక ప్రముఖ సంఘటన, ముఖ్యంగా ఋగ్వేదంలో ప్రస్తావించబడిన ఒక పెద్ద యుద్ధం. ఈ యుద్ధం ప్రాచీన వేద సమాజంలో చాలా కీలకమైనది, ఎందుకంటే ఇది ఆ సమాజంలోని రాజకీయ, సామాజిక, మరియు ప్రాంతీయ స్థాయిలను ప్రతిఫలిస్తుంది.
దాసరాజ్ఞ యుద్ధం నేపథ్యం:
దాసరాజ్ఞ యుద్ధం అనేది వేద కాలపు ఒక బహు రాజ్యాల మధ్య జరిగిన యుద్ధం. ఈ యుద్ధం ఋగ్వేదం యొక్క ఏడవ మండలంలో ప్రస్తావించబడింది.
ఈ యుద్ధం ప్రధానంగా సుదాస్ అనే రాజు మరియు అతని పూరువుల పక్షం (తృత్సు వంశం) మరియు అతనికి వ్యతిరేకంగా ఇతర పది రాజ్యాల కూటమి మధ్య జరిగింది.
సుదాస్ వ్యతిరేకంగా పది రాజ్యాలు కలిసి ఈ యుద్ధం చేశారు, అందుకే దీనికి దాసరాజ్ఞ యుద్ధం (Ten Kings' Battle) అని పేరు వచ్చింది.
యుద్ధంలో ప్రధాన పాత్రధారులు:
సుదాస్: తృత్సు వంశానికి చెందిన రాజు, అతను భరతుల పక్షాన ఉన్నాడు.
పది రాజ్యాల కూటమి: ఈ యుద్ధంలో సుదాస్‌పై పోరాడిన పది రాజ్యాల రాజులు వీటికి చెందినవారు: పూరు, యదు, తుర్వస, ద్రుహ్యు, అనూ, అలీనా, పక్త, భలానస, శివ మరియు విషాణిన్.
యుద్ధం ఎలా జరిగింది:
ఈ యుద్ధం పరుష్ణి నది (ప్రస్తుత రావి నది) ఒడ్డున జరిగింది. పది రాజ్యాల కూటమి సుదాస్‌ను ఓడించడానికి ప్రయత్నించినప్పటికీ, సుదాస్ విజయం సాధించాడు.
ఈ యుద్ధం తర్వాత సుదాస్ వేదకాలపు గౌరవనీయ నాయకుడిగా ఎదిగాడు, మరియు ఈ యుద్ధం వేదాల్లో సుదాస్ విజయాన్ని ప్రశంసిస్తూ కీర్తించబడింది.
దాసరాజ్ఞ యుద్ధం ప్రాముఖ్యత:
ఇది ప్రాచీన వేద సమాజంలో ఉన్న త్రైబల్ (గోత్ర) పోరాటాల ఒక ఉదాహరణ, మరియు ఆ కాలంలో గోత్ర రాజకీయాల ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తుంది.
ఈ యుద్ధం వేద సమాజంలోని అధికార మార్పిడులను ప్రతిబింబిస్తుంది, మరియు గోత్ర సమూహాలు ఎలా ప్రాధాన్యం పొందాయో అర్థం చేసుకోవడానికి ముఖ్యమైనది.
ఇది వేదకాలపు సామాజిక మరియు రాజకీయ దృశ్యాలను కూడా ప్రతిబింబిస్తుంది, ఎక్కడ గోత్రాల మధ్య సార్వభౌమత్వం కోసం పోరాటాలు జరిగేవి.
దాసరాజ్ఞ యుద్ధం వేద సమాజంలోని శక్తి సంతులనం, మరియు రాజకీయం ఎలా అభివృద్ధి చెందిందో తెలియజేసే ఒక ప్రధాన సంఘటన.
1200 BCE – 500 BCE: వేద కాలం యొక్క తరువాతి దశ, ఇందులో యాజుర్వేద, సామవేద వంటి వేదాలు రచించబడ్డాయి మరియు ఉపనిషత్తుల ఉత్పత్తి జరిగింది.
The Upanishads are ancient Indian texts that form the philosophical foundation of Hinduism. They are considered the concluding part of the Vedas, the oldest sacred scriptures of Hinduism, and primarily focus on exploring the nature of ultimate reality, the self, and the universe.
Key Concepts in the Upanishads:
1. Brahman: The ultimate reality or supreme cosmic power. It is formless, infinite, and transcendent.
2. Atman: The individual soul or self, which is ultimately one with Brahman. The realization that Atman is Brahman is central to Upanishadic thought.
3. Moksha: Liberation from the cycle of birth, death, and rebirth (samsara). It is achieved through self-realization and the understanding of the unity of Atman and Brahman.
4. Jnana (Knowledge): Knowledge that leads to liberation. The Upanishads emphasize self-knowledge and realization of the truth about one's divine nature.
5. Meditation (Dhyana): The Upanishads stress the importance of meditation as a means to realize the divine essence and to attain moksha.
Some Famous Upanishads:
1. Isha Upanishad: Focuses on the concept of the self and the Supreme Being.
2. Kena Upanishad: Discusses the nature of Brahman and how it is beyond the understanding of the human mind.
3. Katha Upanishad: Explores the concept of death and the nature of the soul.
4. Chandogya Upanishad: Contains famous teachings on the unity of Atman and Brahman.
5. Mundaka Upanishad: Introduces the idea of two kinds of knowledge – one that is worldly and the other that leads to liberation.
6. Taittiriya Upanishad: Focuses on the nature of human experience and the layers of existence, from physical to spiritual.
Influence:
The Upanishads have deeply influenced not only Hinduism but also various other Indian philosophies and religious traditions. They contributed to the development of ideas in Buddhism, Jainism, and even influenced Western philosophical thought, especially through the works of thinkers like Schopenhauer, Emerson, and Thoreau.
1000 BCE – 500 BCE: ఈ కాలంలో ఆర్యులు చిన్న రాజ్యాలను స్థాపించి, అవి పెద్ద సామ్రాజ్యాలుగా విస్తరించాయి. ఇదే కాలం మహాజనపదాలు, హిందూ ధర్మం, జైన మరియు బౌద్ధం వంటి మతాలలో వెలుగు చూసింది.
ఈ కాలంలో ఆర్యుల సమాజం బాగా సంఘటితంగా, వేద విధానాలు మరియు ఆచారాలతో ఏర్పడింది, ఇది భారత నాగరికతకు బలమైన ప్రేరణను అందించింది.
ఇది ఒక సాధారణ అంచనా, మరియు ఖచ్చితమైన తేదీలపై scholars మధ్య వివిధ అభిప్రాయాలు ఉంటాయి.
వేదకాల జనపదాలు లేదా మహాజనపదాలు ప్రాచీన భారతదేశంలో సామాజిక, రాజకీయ, మరియు సాంస్కృతిక దృక్పథాల పరంగా చాలా ముఖ్యమైనవి. ఇవి వేదకాలంలో ఏర్పడిన పది నుంచి పదినాలుగు పెద్ద రాజ్యాలు లేదా జనపదాలుగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. వీటిని ప్రాముఖ్యంగా మహాజనపదాలు అని పిలుస్తారు, ఇవి ఆ కాలపు ముఖ్యమైన రాజ్యాలు, మరియు అట్టి రాజ్యాలు భౌగోళికంగా మరియు రాజకీయంగా భారతదేశాన్ని ప్రభావితం చేశాయి.
వేదకాలంలో 16 ప్రధాన మహాజనపదాలు ఉండేవి. ఇవి బౌద్ధ సాహిత్యంలో ప్రస్తావించబడ్డాయి. ఇవి దిగువ విధంగా ఉన్నాయి:
1. అంగ
2. మగధ
3. కాశి
4. వత్స
5. కోశల
6. శూరసేన
7. పఞ్చాల
8. కురు
9. మత్స్య
10. చేది
11. అవంతి
12. గాంధార
13. కంబోజ
14. అశ్మక
15. మూలక
16. వృజి లేదా వజ్జి
వేదకాలపు జనపదాలు పటిష్టమైన రాజకీయ వ్యవస్థలు, విశాలమైన సామ్రాజ్యాలు, మరియు చారిత్రక మార్పులకీ మూలస్థానాలుగా మారాయి. వీటి గురించి ముఖ్య సమాచారం బౌద్ధ మరియు జైన సాహిత్యంలో కనిపిస్తుంది. మగధ, వత్స, కోశల, మరియు అవంతి వంటి మహాజనపదాలు భారతదేశ రాజకీయ చరిత్రలో చాలా గంభీరమైనవి.
ఈ మహాజనపదాలు వేదకాలం నుంచి బౌద్ధకాలం వరకు తమ సాంస్కృతిక, ఆర్థిక, మరియు సామాజిక విధానాలతో ప్రాచుర్యం పొందాయి.
2.మేసోపొటామియా చరిత్ర
3000 BCE నుండి 539 BCE
(Mesopotamian Civilization) ప్రాచీన భారతదేశం మరియు సుదూర ప్రాంతాల ఒక గొప్ప నాగరికత. ఇది తూర్పు మధ్య ప్రాచ్య ప్రాంతంలో, ప్రధానంగా ఇరాక్ లో విస్తరించింది. ఇది సుమారు 3000 BCE నుండి 539 BCE వరకు.
మెసోపోటామియా నాగరికత కాలపరిమితి (Mesopotamian Civilization Timeline):
3000 BCE – 2340 BCE:
సుమేరియన్ నాగరికత (Sumerian Civilization)
సుమేర్లు (Sumerians) మొదటి నగర రాజ్యాలను స్థాపించారు.
రాతిపతకాలు, పదాలు, క్రమంగా భాషా వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేసారు.
2340 BCE – 1700 BCE:
ఆక్కడియన్ నాగరికత (Akkadian Civilization)
సార్గోన్కి (Sargon of Akkad) నాయకత్వంలో అక్కడియన్లు మెసోపోటామియాలోని ఒక పెద్ద సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారు.
1900 BCE – 1600 BCE:
బాబిలోనియన్ నాగరికత (Babylonian Civilization)
హామురాబి (Hammurabi) మహారాజు రాజ్యాన్ని స్థాపించి, ప్రసిద్ధ హామురాబి కోడ్ (Hammurabi's Code) రూపొందించాడు, ఇది న్యాయ వ్యవస్థకు సంబంధించిన మొదటి చట్టాల సరళి.
1200 BCE – 539 BCE:
అసిరియన్ నాగరికత (Assyrian Civilization)
అసిరియులు శక్తివంతమైన సైన్యాన్ని సృష్టించి, సుమేర, అక్కద్, బాబిలోన్ ప్రాంతాలను ఆక్రమించారు.
ఈ కాలం చివరగా, బాబిలోనియన్ సామ్రాజ్యం పతనమైంది, మరియు 539 BCE లో పర్షియన్ సామ్రాజ్యానికి ఆ ప్రాంతం దక్కింది.
ఈ నాగరికతలు వ్రాసే విధానం, లిఖిత మరియు శిల్పం, మానవ సంస్కృతికి బలమైన మార్పులు తీసుకొచ్చాయి.
సారాంశం:
మెసోపోటామియా నాగరికత సుమేరియన్లు ప్రారంభించి, అక్కడియన్లు, బాబిలోనియన్లు, అసిరియన్లు వంటి ప్రముఖ రాజ్యాల మధ్య విస్తరించి, 539 BCEలో పర్షియన్ల చేతిలో పతనమైంది.
ఈ కాలాన్ని "ప్రపంచపు పుట్టుక" (Cradle of Civilization) అని కూడా పిలుస్తారు.
1. భూగోళ శ్రేణి:
మేసోపొటామియా అంటే "నదుల మధ్య" అని అర్థం, ఇది టైగ్రిస్ మరియు ఎఫ్రాటిస్ నదుల మధ్య ఉన్న ప్రాంతానికి సంబంధించినది, ప్రాథమికంగా ప్రస్తుత ఇరాక్‌లో ఉంది.
2. ప్రారంభ నాగరికతలు:
సుమేర్ (సి. 4500 - 1900 BCE): ఇది మాస్ట్రయా నాగరికతలలో మొదటిది, సుమేరియన్లు ఉరక్ మరియు ఉర్ వంటి నగర రాష్ట్రాలను అభివృద్ధి చేశారు. వారు జిగ్గురాత్లు (చిమ్మతల వంటి పిరమిడ్లు), కునీఫోర్మ్ రాయడం మరియు వ్యవసాయం మరియు వాణిజ్యంలో ఆధునికతను కల్పించారు.
అక్కడియన్ల సామ్రాజ్యం (సి. 2334 - 2154 BCE): ఈ సామ్రాజ్యం సార్గన్ ఆఫ్ అక్కాడ్ ద్వారా స్థాపించబడింది, ఇది వివిధ నగర రాష్ట్రాలను ఒకటిగా కలిపింది మరియు అక్కడియన్ భాషను వ్యాపించింది.
3. బాబెలియన్ యుగం:
బాబెల్ (సి. 1894 - 539 BCE): ఈ నగరం హమ్మురాబీ రాజ్యంపై ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇది హమ్మురాబీ సంక్షిప్త చట్టం కోసం ప్రసిద్ధి, ఇది ప్రపంచంలోని ప్రాచీన చట్టాలలో ఒకటి.
న్యూ-బాబెలియన్ సామ్రాజ్యం (సి. 626 - 539 BCE): ఈ కాలంలో ఆర్కిటెక్చర్‌లో ముఖ్యమైన అభివృద్ధులు చోటుచేసుకున్నారు, అందులో బాబెల్ యొక్క హ్యాంజింగ్ గార్డెన్స్ కూడా ఉన్నాయి మరియు గణిత శాస్త్రం మరియు తారాగణనలో పురోగతి జరిగింది.
4. అస్యూరియన్ ఆధిక్యం:
అస్యూరియన్ సామ్రాజ్యం (సి. 911 - 609 BCE): సైనిక సామర్థ్యాలకోసం ప్రసిద్ధి చెందిన అస్యూరియన్‌లు వారి విజయాలతో విస్తృతమైన సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారు మరియు సాంస్కృతిక మరియు శాస్త్రీయ అభివృద్ధులకు ఆధారం కల్పించారు.
5. సాంస్కృతిక సంతానం:
మేసోపొటామియా అనేక ఆవిష్కరణలకు ప్రసిద్ధి చెందింది, అందులో చక్రం, పద్ధతి మరియు నీటి వ్యవస్థలు ఉన్నాయి. వారి రచనా విధానం (కునీఫోర్మ్) చరిత్రను నమోదుచేసే పునాది వేసింది.
6. క్షీణత మరియు వారసత్వం:
ఈ ప్రాంతం పర్షియన్లు, గ్రీకులు మరియు రోమన్‌ల చేత ఆక్రమణలు ఎదుర్కొంది. అయినప్పటికీ, మేసోపొటామియా సంస్కృతి తరువాతి నాగరికతలను ప్రభావితం చేసింది, ప్రత్యేకించి ప్రభుత్వ, చట్ట మరియు సాహిత్యంలో.
ఇజిప్ట్ – ప్రాచీన సంస్కృతి:
భూభాగం:
ఇజిప్ట్ ఉత్తర ఆఫ్రికాలో నైరుతి కోణంలో ఉంది. నైల్ నది చుట్టూ ఈ ప్రాంతం పురాతన కాలంలో అభివృద్ధి చెందింది. నదీ ప్రవాహం వల్ల వచ్చే సారవంతమైన మట్టితో వ్యవసాయం మరియు నాగరికత వికసించాయి. ఇజిప్ట్ చరిత్ర సుమారు క్రీ.పూ. 3100 ప్రాంతంలో ప్రారంభమైంది.
ప్రధాన చారిత్రక దశలు:
1. పాత రాజ్యము (క్రీ.పూ. 2686 - 2181):
దీనిని పిరమిడ్ల యుగం అని పిలుస్తారు.
గ్రేట్ పిరమిడ్ ఆఫ్ గిజా వంటి అద్భుత నిర్మాణాలు.
ఫరోలను (రాజులను) దేవతలుగా గౌరవించడం.
2. మధ్య రాజ్యము (క్రీ.పూ. 2055 - 1650):
ఆర్థిక పురోగతి మరియు సాంస్కృతిక వికాసం.
అంతఃకలహాల తర్వాత ఐక్యత నెలకొనింది.
3. క్రొత్త రాజ్యము (క్రీ.పూ. 1550 - 1070):
ఈ దశలో ఇజిప్ట్ అధిక శక్తి మరియు సంపదను పొందింది.
తుటాంకహామున్, హాట్షెప్సుట్, రామసెస్-II వంటి ప్రసిద్ధ ఫరోలు పరిపాలించారు.
సైనిక విజయాలు మరియు ప్రాంతీయ ప్రభావం.
మతం మరియు సంస్కృతి:
ఇజిప్టు ప్రజలు బహుదేవోపాసకులు, వారు రా (సూర్యదేవుడు), ఒసిరిస్ (పాతాళం దేవుడు), ఐసిస్ (మంత్రల పవిత్ర దేవి) వంటి దేవతలను ఆరాధించేవారు.
మరణానంతర జీవితం పట్ల పెద్ద విశ్వాసం ఉండేది. దీనితోనే మమ్మిఫికేషన్ (శరీర సంరక్షణ) మరియు టుంబుల నిర్మాణాలు ఉద్భవించాయి.
ఇజిప్ట్ యొక్క విశేష దోహదాలు:
1. నిర్మాణాలు: పిరమిడ్లు, దేవాలయాలు, స్ఫింగ్స్ వంటి అద్భుతాలు.
2. భాష: హైరోగ్లిపిక్స్ అనే పురాతన లిపిని అభివృద్ధి చేయడం.
3. శాస్త్రం మరియు గణితం: వైద్యం, నక్షత్ర శాస్త్రం, మరియు నిర్మాణాలలో కృషి.
4. కళ: శిల్పకళ, చిత్రలేఖన, ప్రకృతి దృశ్యాలను ప్రతిబింబించే శిల్పాలు.
పతనం:
ఇజిప్టు అస్సిరియన్లు, పర్శియన్లు, గ్రీకులు (అలెగ్జాండర్ ది గ్రేట్) మరియు రోమన్లు వంటి సామ్రాజ్యాల దాడులను ఎదుర్కొంది. క్లీopatra పాలన అనంతరం క్రీ.పూ. 30లో ఇది రోమ్ సామ్రాజ్యంలో భాగమైంది.
ప్రస్తుత కాలంలో, ప్రాచీన ఇజిప్టు అంటే మానవతా విజ్ఞానం, ఆధ్యాత్మికత మరియు కళాత్మక వైభవానికి గుర్తు.
